Củ đậu: Lợi ích sức khỏe mà không phải ai cũng biết

Củ đậu có vị thanh mát dễ ăn và nhiều nước nên rất nhiều người thích ăn. Không ít người dùng củ đậu để làm đẹp da, chữa mẩn ngứa,… và chế biến các món ăn mặn. Tuy nhiên, khi hỏi cụ thể củ đậu có tác dụng gì thì hầu hết mọi người không biết về vấn đề này.

Cây củ đậu là gì?

Cây củ đậu là giống cây dây leo được biết đến với tên khác là sắn nước, củ sắn,… cao 4 – 5m, hoa màu tím nhạt, rễ phát triển to rồi hình thành củ bên ngoài là lớp vỏ màu vàng nhạt, bên trong là ruột màu trắng kem. Củ đậu vị ngọt thanh, có thể dùng ăn sống trực tiếp, ép nước hoặc chế biến thành các món ăn mặn.

Củ đậu là giống cây dây leo được biết đến với tên khác là sắn nước, củ sắn 

Đặc điểm cây củ đậu

• Mô tả: Dây leo có rễ phình lên thành củ. Lá kép có 3 lá chét. Hoa màu tím nhạt, mọc thành chùm ở nách lá. Quả có lông. Hạt dẹt.
• Bộ phận dùng: Củ.
• Phân bố, sinh thái: Gốc ở châu Mỹ nhiệt đới, thường được trồng ở vùng đồng bằng lẫn vùng núi, lấy củ ăn tươi hoặc xào nấu làm rau ăn.
• Tính chất và tác dụng: Củ đậu có vị ngọt nhạt, tính mát, ăn sống thi giải khát, nấu ăn thì bổ ích tràng vị. Hạt rất độc. Lá cũng vậy.

Thành phần dinh dưỡng

Thành phần của củ đậu bao gồm: Trong mỗi 100g, củ đậu sẽ chứa khoảng 38 kcal. Đa phần năng lượng của củ đậu đến từ hàm lượng carbs trong nó. Hơn nữa, củ đậu cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng, cũng như một lượng chất xơ đáng kể. Giá trị dinh dưỡng gồm có:

• Nước: 90.1 g
• Chất đạm: 0.72 g
• Tổng chất béo: 0.09 g
• Chất xơ: 0.9 g
• Vitamin C, tổng axit ascorbic: 20.2 mg
• Folate: 12 µg
• Kali, K: 150 mg
• Canxi, Ca: 12 mg
• Phốt pho, P: 18 mg
• Sắt, Fe: 0.6 mg
• Magie, Mg: 12 mg

Ngoài những dưỡng chất trên, củ đậu có chứa một lượng nhỏ vitamin E, thiamine, riboflavin, vitamin B6, axit pantothenic, kẽm và đồng.

Thành phần dinh dưỡng có trong 100g củ đậu

Ăn củ đậu có tác dụng gì?

• Tăng cường sức khỏe tim mạch

Chất xơ và vitamin C hòa tan trong củ đậu có khả năng đánh tan cholesterol trong máu nên sẽ ngăn ngừa nguy cơ đối với bệnh về tim mạch, nhất là bệnh đột quỵ. Bên cạnh đó, kali trong củ đậu còn hỗ trợ thư giãn cho mạch máu nên mang lại tác dụng hạ huyết áp khá tốt.

• Hỗ trợ giảm cân

Mặc dù có lượng khoáng chất và vitamin cao nhưng củ đậu lại rất ít calo. Vì thế, với những người giảm cân, có thể chọn củ đậu cho một bữa ăn nhẹ để giảm cảm giác thèm ăn và tăng cảm giác no lâu. Đặc biệt, prebiotic của củ đậu giúp cho quá trình tiêu hóa trở nên dễ dàng, quá trình giảm cân vì thế không bị thừa calo hay thừa chất.

• Cải thiện chức năng của hệ miễn dịch

Ăn củ đậu rất tốt cho hệ miễn dịch bởi hàm lượng vitamin C rất cao. Ngoài ra trong củ đậu còn có thành phần chất chống oxy hóa và kháng viêm có tác dụng hỗ trợ bệnh nhân hen suyễn và khó thở. Ngoài ra hàm lượng photpho và kali có trong củ đậu sẽ giúp xương và răng của bạn phát triển bình thường và ngày càng khỏe mạnh hơn.

• Hỗ trợ tiêu hoá

Hàm lượng chất xơ trong 130g củ đậu vào khoảng 6.4g, điều đáng nói là nó có chất xơ mang tên inulin làm tăng khả năng tiêu hóa thức ăn và giúp việc đi đại tiện trở nên dễ dàng hơn. Điều này rất tốt cho những người bị rối loạn tiêu hóa, táo bón và khó tiêu.

Không những thế, prebiotic trong củ đậu còn giúp lợi khuẩn trong hệ tiêu hóa làm việc tốt và khỏe mạnh hơn. Trên phương diện này, củ đậu có tác dụng gì chính là giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh béo phì, tiểu đường, tim mạch,…

• Giàu vitamin C

Trong củ đậu có chứa vitamin C, E và beta – carotene đều là những chất chống oxy hóa tốt nên sẽ ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do làm tổn thương đến tế bào và gây hại cho cơ thể.

• Tốt cho xương

Trong củ đậu có photpho và kali sẽ giúp xương và răng của bạn phát triển bình thường và ngày càng khỏe mạnh hơn.

• Công dụng làm đẹp

Vitamin C trong củ đậu giúp cơ thể sản sinh collagen để tăng sự trắng sáng và mịn màng cho làn da. Củ đậu còn giàu khoáng chất và nước nên sẽ giúp da không bị khô và tăng khả năng đào thải độc tố.

Với những người bị nám da thì củ đậu càng vô cùng có ích. Hàm lượng nước trong củ đậu sẽ mang đến vẻ đẹp tươi mới cho da, loại bỏ dần tàn nhang và vết đen trên da. Có thể dùng củ đậu như một loại mặt nạ tự nhiên để tẩy tế bào chết và dưỡng ẩm cho da. Xay nhuyễn củ đậu hoặc thái củ đậu thành lát mỏng đắp lên da mặt 15 phút trước khi ngủ rồi rửa sạch, làm đều đặn hàng ngày bạn sẽ thấy tình trạng nám da được cải thiện.

Củ đậu có nhiều tác dụng cho cơ thể

Tác hại của việc ăn củ đậu sai cách

Mặc dù ăn củ đậu có nhiều tác dụng tốt cho cơ thể nhưng bạn cũng cần chú ý những những điều sau để không ảnh hưởng đến sức khỏe:

• Không nên ăn củ đậu thay cơm để giảm cân

Mặc dù trong củ đậu có nhiều chất xơ và vitamin nhưng chúng không cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất mà cơ thể cần mỗi ngày. Chính vì vậy nếu có ý định chỉ ăn củ đậu để giảm cân thì hãy dừng ngay lại kẻo cơ thể bạn sẽ ngày càng uể oải, mệt mỏi, sức khỏe không đảm bảo cho học tập hoặc làm việc.

• Ăn quá nhiều củ đậu không tốt cho dạ dày: Hàm lượng nước trong củ đậu khá nhiều nên nếu bạn ăn với số lượng lớn đến mức no căng sẽ khiến dạ dày bị giãn ra khiến dịch tiết dạ dày ra nhiều hơn và nhu cầu thèm ăn của bạn cũng cao hơn. Một vài nghiên cứu chỉ ra ăn củ đậu không tốt cho người bệnh đau dạ dày và có thể làm cơ thể suy yếu hơn nếu ăn củ đậu thay thế cho bữa cơm hằng ngày.

• Không ăn hạt và lá cây củ đậu: Trên thực tế phần lá và hạt củ củ đậu có thể sử dụng làm thuốc bôi ngoài da như ghẻ lở nhưng bạn tuyệt đối không được ăn chúng. Bên trong lá và hạt của củ đậu có chứa chất tephrosin và rotenon, khi hai chất này đi vào cơ thể sẽ gây ra ngộ độc, đau bụng, co giật, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp và suy hô hấp. Khi bị trúng độc do ăn nhầm lá hoặc hạt củ đậu, các triệu chứng ngộ độc sẽ xuất hiện sau 5-40 phút, sau khoảng 2-5 giờ tiến triển nhanh và người bệnh có nguy cơ tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Câu hỏi thường gặp

• Ăn củ đậu có béo không?

Với hàm lượng calo khá ít trong củ đậu thì ăn củ đậu không gây béo (mập). Một điểm đáng chú ý khác về củ đậu là hàm lượng chất xơ cao. Chất xơ là một loại chất dinh dưỡng quan trọng giúp duy trì sự hoạt động của hệ tiêu hóa. Với cách ăn thông minh, bạn vẫn có thể tận hưởng lợi ích dinh dưỡng của củ đậu mà không lo béo.

• Bầu ăn củ đậu được không?

Glucozơ và tinh bột trong củ đậu rất tốt với giai đoạn ốm nghén của bà bầu. Hàm lượng chất xơ trong củ đậu cũng sẽ giúp hệ tiêu hóa của thai phụ được cải thiện nên hỗ trợ phòng ngừa táo bón trong quá trình mang thai. Một điều đáng nói nữa là củ đậu nhiều sắt nên cũng sẽ hỗ trợ phòng ngừa thiếu máu trong thai kỳ.

• Hạt và lá của củ đậu ăn được không?

Không. Bên trong lá và hạt của củ đậu có chứa chất tephrosin và rotenon, khi hai chất này đi vào cơ thể sẽ gây ra ngộ độc, đau bụng, co giật, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp và suy hô hấp và người bệnh có nguy cơ tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Khi đã hiểu rõ được giá trị dinh dưỡng của củ đậu, bạn có thể sử dụng thực phẩm này sao cho an toàn và hiệu quả nhé.