Ảnh hưởng của ánh sáng xanh đến sức khỏe của mắt
Các thiết bị điện tử như tivi, điện thoại, máy tính,… là nguồn tạo ra nguồn ánh sáng xanh có hại cho thị lực mà chúng ta phải tiếp xúc hằng ngày. Điều đáng lo ngại là ánh sáng xanh không chỉ gây ra các tình trạng khó chịu như khô, nhức, mờ, và mỏi mắt, mà còn tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến mắt.
Ánh sáng xanh là gì?
Ánh sáng xanh là dạng ánh sáng có thể quan sát được, có bước sóng ngắn nằm trong khoảng từ 380 đến 495 nanomet (nm), xuất phát từ các thiết bị điện tử như máy tính, máy tính bảng, điện thoại, tivi, cũng như từ đèn LED và đèn huỳnh quang. Thường được phân chia thành hai phần, ánh sáng xanh tím có bước sóng từ 380nm đến 450nm và ánh sáng xanh lam có bước sóng nằm trong khoảng từ 450nm đến 495nm.
Ánh sáng xanh chứa đựng lượng năng lượng photon – ánh sáng cao hơn so với các màu khác trong quang phổ nhìn thấy được (lục hoặc đỏ). Vì vậy, khi ánh sáng này ở mức độ cao, tồn tại nguy cơ lớn về tổn thương khi nó được hấp thụ bởi các tế bào khác nhau trong cơ thể chúng ta.
Trong trường hợp đặc biệt, mắt phải tiếp xúc liên tục với cường độ ánh sáng xanh nguy hại có thể gây tổn thương, thậm chí dẫn đến việc chết các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc. Điều này có thể gây rối loạn điều tiết mắt, giảm thị lực và tăng nguy cơ mắc bệnh mù lòa.
Ảnh hưởng của ánh sáng xanh đến mắt
Bước sóng trong khoảng từ 300 – 400 nm có khả năng xuyên qua giác mạc và bị hấp thụ bởi mống mắt hoặc con ngươi. Ánh sáng xanh, với bước sóng nằm trong khoảng 380nm – 495nm gia tăng nguy cơ đáng kể cho sức khỏe của mắt.
Vì bước sóng của loại ánh sáng này ngắn, điểm ảnh của nó không tập trung ở trung tâm võng mạc mà nằm phía trước võng mạc. Do đó, sự tiếp xúc kéo dài với ánh sáng có thể dẫn đến suy giảm thị lực, làm mắt mệt mỏi và khó tập trung.
Dưới đây là những tác động có thể xảy ra khi tiếp xúc lâu dài với ánh sáng nguy hại:
- Hội chứng thị giác màn hình: Là một bệnh phổ biến liên quan đến công việc và lối sống hiện đại, hội chứng thị giác màn hình do ánh sáng xanh gây ra. Không phải là một bệnh cụ thể, nhưng nó bao gồm nhiều vấn đề như căng thẳng và mệt mỏi ở mắt. Triệu chứng thường gặp bao gồm mắt nhìn xa mờ, khô rát, nhức mắt, kích thích mắt, mắt khó tập trung, đau đầu và đau cổ.
- Tổn thương giác mạc và võng mạc: Tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) là lớp tế bào duy nhất tiếp xúc với tế bào thần kinh thị giác. Ánh sáng xanh khi đi qua thấu kính của mắt có thể gây tổn thương quang hóa võng mạc, dẫn đến thoái hóa võng mạc và hoàng điểm, một bệnh lý phổ biến và là “thủ phạm” gây mù lòa phổ biến nhất.
- Gián đoạn nhịp sinh học và nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm: Ánh sáng nhân tạo là một chất kích thích trong nhịp sinh học và tiếp xúc quá nhiều vào ban đêm có thể làm giảm sản xuất hormone melatonin, gây rối lịch trình giấc ngủ và có nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì. Nguy cơ này còn tăng khi tiếp xúc với ánh sáng xanh nguy hại, có thể dẫn đến thoái hóa mắt và mất đàn hồi của làn da, tạo điều kiện cho các vấn đề về da như sạm màu, nếp nhăn, và mất độ đàn hồi tự nhiên.
Cách giảm thiểu tác động của ánh sáng xanh đến mắt
Dẫu biết rõ tác hại của ánh sáng xanh, nhưng không phải ai trong chúng ta cũng có thể ngừng tiếp xúc với chúng. Vì vậy, cần có biện pháp bảo vệ mắt khỏi ánh sáng nguy hại này:
- Giảm thời gian nhìn vào màn hình điện thoại, máy tính: Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc sử dụng các thiết bị công nghệ, bao gồm máy tính, điện thoại, và máy tính bảng, nên được giảm cường độ sau 3 giờ mỗi ngày để tránh tăng nguy cơ suy giảm thị lực và mắc các bệnh nguy hiểm về mắt. Làm việc liên tục với máy tính quá 4 giờ có thể gây mỏi mắt, khô mắt, và đau nhức mắt.
Do đó, trong quá trình làm việc, việc nhìn xa và “giải lao” cho mắt sau mỗi 20 phút là quan trọng để tránh tình trạng quá tải và “đình công” bất kỳ lúc nào. Các chuyên gia nhãn khoa khuyến cáo nhìn vào khoảng cách 20 feet (6 mét) trong 20 giây sau mỗi 20 phút sử dụng máy tính hoặc điện thoại để giúp mắt tái tạo và tập trung lại.
Cuối cùng, việc tránh ở trong nhà hoặc môi trường hẹp, cùng với việc tiếp xúc với đa dạng vật thể và có cơ hội nhìn xa, có thể giúp mắt điều tiết một cách dễ dàng hơn.
- Điều chỉnh độ sáng và độ phân giải của màn hình: Ánh sáng từ màn hình máy tính có thể gây mỏi mắt và lóa mắt. Bạn nên cài đặt màn hình chống lóa để giảm thiểu tác động này. Nếu bạn đeo kính, nên mua tròng kính có lớp phủ chống phản xạ (AR) để giảm độ chói bằng cách làm giảm ánh sáng phản xạ, giúp mắt không bị chói khi làm việc. Sử dụng cỡ chữ lớn, độ tương phản nền trắng – chữ đen khi soạn thảo văn bản để tối ưu hóa trải nghiệm đọc và soạn thảo.
Đối với điện thoại thông minh, nhiều nhà sản xuất đã tích hợp chế độ điều chỉnh độ sáng màn hình vào ban đêm và chế độ lọc ánh sáng xanh để giảm tác động có hại của ánh sáng này đến mắt.
- Dùng bộ lọc ánh sáng xanh: Nếu bạn là người làm việc hàng ngày với máy tính, hãy sử dụng tấm phim chống chói cho màn hình làm việc. Bạn cũng có thể lắp đặt bộ lọc ánh sáng xanh trực tiếp hoặc thêm vào phía trước màn hình laptop. Phần mềm giảm bớt tác động ánh sáng xanh cũng rất phổ biến, như F.lux trên máy tính, Twilight trên Android và Night Shift trên iOS.
- Bổ sung thêm các loại vitamin tốt cho mắt như vitamin A, E, C…: Để bảo vệ mắt khỏi tác động từ bên ngoài, bổ sung các vitamin và khoáng chất thiết yếu là quan trọng. Các vitamin như A, E, C, B6, B9, B12 có thể giúp nuôi dưỡng giác mạc, chống oxy hóa, bảo vệ tế bào võng mạc và giảm viêm. Lutein và Zeaxanthin, hai dưỡng chất quan trọng cho mắt, có thể được cung cấp thông qua thực phẩm màu vàng, đỏ và xanh đậm.
Chăm sóc sức khỏe mắt đòi hỏi sự kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng cân đối và việc đảm bảo thời gian nghỉ ngơi cho mắt. Bổ sung dưỡng chất thiên nhiên quan trọng thông qua các loại thực phẩm có thể giúp nuôi dưỡng và bảo vệ mắt, đồng thời ngăn ngừa bệnh mắt từ giai đoạn sớm và cải thiện các triệu chứng thoái hóa mắt do ảnh hưởng của ánh sáng xanh.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
