Bệnh đậu mùa khỉ là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phân biệt
Bệnh đậu mùa khỉ là bệnh nhiễm từ động vật do vi rút đậu mùa khỉ gây ra, triệu chứng phổ biến như sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, mệt mỏi kiệt sức, sưng hạch,…Hãy cùng tìm hiểu thêm về bệnh đậu mùa khỉ.
Bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Bệnh đậu mùa khỉ (Monkeypox) là bệnh nhiễm từ động vật do vi rút đậu mùa khỉ gây ra, được phát hiện lần đầu tiên ở người vào năm 1970 tại Cộng hòa Dân chủ Congo và thường xuất hiện ở các nước Trung Phi và Tây Phi.
Bệnh này thường tự khỏi sau vài tuần và tỷ lệ tử vong không cao, tuy nhiên bệnh có nguy cơ dẫn đến biến chứng nặng và gây tử vong, đặc biệt đối tượng trẻ em và người có hệ miễn dịch kém.
Thời gian gần đây, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết bệnh đậu mùa khỉ được ghi nhận xuất hiện tại nhiều quốc gia trên thế giới và tiếp tục lan rộng, bao gồm các quốc gia vốn không phổ biến vi rút đậu mùa khỉ. Bệnh có thể trở thành mối đe dọa lớn đến sức khỏe và cuộc sống của cộng đồng nếu không được kiểm soát.
Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ
Theo các tài liệu nghiên cứu, chủng vi rút này thuộc chi Orthopoxvirus trong họ vi rút Poxviridae, được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1958. Do vi rút gây bệnh được phát hiện ở hai ổ dịch giống với căn bệnh đậu mùa xảy ra ở khỉ trong phòng nghiên cứu nên căn bệnh này cũng được gọi là bệnh đậu mùa khỉ.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại thì khỉ không phải là tác nhân dẫn đến bùng phát dịch bệnh này. Theo WHO, nhiều khả năng loài gặm nhấm chính là nguồn lây lớn nhất nhưng vẫn chưa thể xác định chính xác.
Triệu chứng phổ biến khi mắc bệnh đậu mùa khỉ
Thời gian ủ bệnh khi cơ thể mắc vi rút đậu mùa khỉ từ 5 – 21 ngày và các triệu chứng bệnh thường tự khỏi sau 2 – 4 tuần. Người mắc bệnh đậu mùa khỉ thường gặp các triệu chứng phổ biến như sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, mệt mỏi kiệt sức hay có dấu hiệu sưng hạch, phát ban hoặc tổn thương da.
Sau triệu chứng sốt từ 1 – 3 ngày, phần lớn người bị đậu mùa khỉ xuất hiện triệu chứng phát ban trên khắp gương mặt, lòng bàn tay, bàn chân, miệng, mắt và cơ quan sinh dục.
Hầu hết các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ sẽ giảm dần và tự khỏi, nhưng bệnh vẫn có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng có thể gây tử vong. Hiện tại vẫn chưa có phương pháp đặc trị đối với bệnh đậu mùa khỉ, vì vậy mọi người hãy nâng cao kiến thức về bệnh, nhận biết các dấu hiệu và phòng ngừa bệnh hiệu quả theo hướng dẫn của cơ quan Y tế.
Bệnh đậu mùa khỉ lây qua con đường nào?
Bệnh đậu mùa khỉ có khả năng lây lan từ động vật sang người khi tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh hoặc lây nhiễm từ người sang người.
Bất cứ ai có tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh hoặc tiếp xúc gần gũi với người có triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ đều có nguy cơ nhiễm bệnh cao.
Nhận biết con đường lây nhiễm bệnh để chủ động bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ tốt hơn. Nguy cơ lây nhiễm từ người sang người khi tiếp xúc:
- Với giọt bắn đường hô hấp hoặc vết thương ngoài da của người bị bệnh;
- Với máu của người mắc đậu mùa khỉ;
- Với các vật dụng cá nhân của người bệnh như quần áo, giường, khăn tắm, dụng cụ ăn uống,…
- Có thể lây truyền từ mẹ sang thai nhi.
Hiện nay, cơ chế lây truyền vi rút đậu mùa khỉ vẫn chưa rõ ràng và đang được tiếp tục tiến hành nghiên cứu đầy đủ để đưa ra kết luận xác định.
Chẩn đoán và phân biệt bệnh đậu mùa khỉ mới
Nhìn chung, các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ dễ gây nhầm lẫn với bệnh đậu mùa, thủy đậu, tay chân miệng, Herpes lan tỏa. Khó nhận biết rõ ràng dấu hiệu bệnh, tuy nhiên có thể phân biệt triệu chứng đậu mùa khỉ dựa trên các đặc điểm cụ thể như sau:
Người nghi mắc bệnh đậu mùa khỉ cần làm gì?
Nếu bạn nghi ngờ đang có triệu chứng hoặc đã tiếp xúc gần với một người mắc bệnh đậu mùa khỉ, hãy liên hệ với cán bộ y tế để xin tư vấn, xét nghiệm và được chăm sóc y tế.
Đậu mùa khỉ là bệnh truyền nhiễm, do đó, chúng ta cần thực hiện vệ sinh như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc nước khử khuẩn, đeo khẩu trang và tự cách ly, tránh tiếp xúc với người khác để hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh.
Mặc dù người bị đậu mùa khỉ sẽ dần phục hồi và tự khỏi bệnh, tuy nhiên bạn không nên chủ quan bỏ qua các triệu chứng bệnh. Đồng thời, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe và thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh đậu mùa khỉ, đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.
Nguồn: Tổng hợp
Bạn có thể xem thêm:
