Barrett thực quản là gì? Những điều cần biết về barrett thực quản

Triệu chứng

Barrett thực quản thường không có triệu chứng, các dấu hiệu và triệu chứng thường liên quan đến trào ngược acid dạ dày thực quản và có thể bao gồm:

• Triệu chứng tiêu hóa: Cảm giác nóng trong lồng ngực (ợ nóng), đôi khi lan lên cổ họng, cùng với vị chua trong miệng, nôn thức ăn hoặc dịch chua lỏng.
• Triệu chứng tim: Đau thắt ngực, đau mỏm tim nhói ra sau lưng
• Triệu chứng tai mũi họng: Loạn cảm họng (nuốt vướng, nuốt nghẹn, nuốt rát, nuốt đau), đau dọc theo từ góc hàm dưới xuống thượng ức, đau ở lưỡi, khịt mũi, đau họng, cảm giác khối u trong cổ họng.
• Triệu chứng thanh quản: Khàn tiếng, nói đau.
• Triệu chứng hô hấp: Ho khan, ho cơn sặc sụa ban đêm.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác gây bệnh Barrett cho tới nay vẫn chưa thể xác định chính xác. Tuy nhiên, thống kê cho thấy, hầu hết những người mắc bệnh này đều mang trong mình chứng trào ngược dạ dày thực quản mãn tính.

Các chuyên gia lý giải, axit trào từ dạ dày ngược lên thực quản đã gây ra những tổn thương mô thực quản. Khi các kháng thể cố gắng tự chữa lành vết thương, các tế bào tại lớp lót có thể đã thay đổi tính chất và cấu trúc từ đó gây ra triệu chứng Barrett thực quản.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy chỉ một tỷ lệ nhỏ những bệnh nhân trào ngược dạ dày sẽ mắc Barrett thực quản. Ngoài ra cũng có một số người bệnh được chẩn đoán Barrett thực quản nhưng chưa bao giờ xuất hiện triệu chứng ợ nóng hoặc trào ngược axit. Đối với các trường hợp đặc biệt này, các nhà nghiên cứu vẫn chưa thể phát hiện được nguyên nhân gây ra bệnh.

Đối tượng nguy cơ

Một số đối tượng nguy cơ bị barrett là:

• Tuổi: Barrett thực quản thường được chẩn đoán ở người trung niên và người cao tuổi, độ tuổi trung bình lúc chẩn đoán là 55 tuổi. Trẻ em có thể có Barrett thực quản, nhưng hiếm khi trước 5 tuổi.
• Giới tính: Đàn ông thường được chẩn đoán bị Barrett thực quản nhiều hơn phụ nữ.
• Dân tộc: Thực quản Barrett phổ biến trong các quần thể da trắng và gốc Tây Ban Nha, ít phổ biến trong các quần thể da đen và châu Á.
• Lối sống: Hút thuốc lá thường được chẩn đoán bị Barrett thực quản nhiều hơn người không hút thuốc.

Chẩn đoán

Các bác sĩ thường chỉ định nội soi để xác định chẩn đoán bệnh Barrett thực quản. Một nội soi gồm ống có đèn được trang bị camera đưa từ miệng xuống thực quản, từ đó hình ảnh Barrett thực quản sẽ được chiếu trên màn hình máy tính và bác sĩ sẽ thấy được các dấu hiệu thay đổi mô thực quản. Bình thường mô thực quản có màu hồng nhạt và bóng, nhưng trong bệnh Barrett thực quản, mô có màu màu đỏ và mượt. 

Đồng thời, bác sĩ sẽ lấy mô thực quản và đưa đi sinh thiết để xác định mức độ thay đổi của mô thực quản.

Xác định mức độ thay đổi mô

Bác sĩ chuyên ngành về bệnh lý học sẽ xác định mức độ loạn sản của các tế bào thực quản của người bệnh. Do rất khó để chẩn đoán chứng loạn sản ở thực quản, tốt nhất nên có hai bác sĩ chuyên ngành về bệnh lý học đọc kết quả, mô của người bệnh sẽ được phân loại như sau:

• Không có loạn sản, nếu có Barrett thực quản nhưng không làm thay đổi mô tế bào.
• Loạn sản mức độ thấp, nếu các tế bào thực quản bị biến đổi thành tế bào tiền ung thư nhỏ.
• Loạn sản bậc cao, nếu các tế bào cho thấy thay đổi nhiều. Chứng loạn sản bậc cao được cho là bước cuối cùng trước khi các tế bào chuyển thành ung thư thực quản.

Sàng lọc Barrett thực quản

Đại học Hệ Tiêu hóa Hoa Kỳ (American College of Gastroenterology) cho biết, việc khám sàng lọc được khuyến nghị cho những người đàn ông có triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal reflux disease – GERD) ít nhất 1 tuần 1 lần mà không đáp ứng với điều trị bằng thuốc ức chế bơm proton và có ít nhất hai yếu tố nguy cơ sau:

• Trên 50 tuổi
• Người da trắng
• Có nhiều mỡ ở bụng
• Là người hút thuốc hoặc đã từng hút thuốc lá
• Có tiền sử gia đình mắc Barrett thực quản hoặc ung thư thực quản

Mặc dù nữ giới có ít khả năng mắc bệnh Barrett thực quản hơn, nhưng nếu có các triệu chứng và yếu tố nguy cơ kể trên, nữ giới vẫn nên đi khám sàng lọc tương tự như nam giới.

Phòng ngừa bệnh

Phòng ngừa bệnh barrett thực quản cũng chính là phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quản. Điểm mấu chốt trong phòng ngừa các bệnh lý về hệ tiêu hóa là duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng các nhóm dưỡng chất, ổn định chức năng tiêu hóa. Bên cạnh đó, bạn cũng cần kết hợp với lối sống lành mạnh, thường xuyên luyện tập thể dụng thể thao để giữ gìn sức khỏe toàn diện.

Những biện pháp giúp bạn có thể phòng ngừa cùng lúc trào ngược dạ dày thực quản và barrett thực quản là:

• Kiểm soát cân nặng, hạn chế thừa cân béo phì.
• Không lạm dụng rượu bia, đồ uống có cồn.
• Hạn chế tối đa hoặc không hút thuốc lá.
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao nhẹ nhàng mỗi ngày.
• Ăn đầy đủ các nhóm chất với lượng vừa đủ cho cơ thể; bổ sung các vitamin và khoáng chất từ rau củ, trái cây.
• Ăn chậm, nhai kỹ để tránh tình trạng đầy hơi, nghẹn thức ăn.
• Vận động nhẹ nhàng như đi bộ khoảng 10 phút sau khi ăn no.
• Không tự điều trị bệnh bằng các loại thuốc không kê toa.

Điều trị như thế nào?

Quá trình điều trị Barrett thực quản phụ thuộc phần lớn vào các triệu chứng và tình trạng nghịch sản trên kết quả sinh thiết:

Barrett thực quản không nghịch sản:

Barrett thực quản không nghịch sản được xác định khi không phát hiện tế bào tiền ung thư. Giai đoạn này thường chỉ cần điều trị bằng thuốc, thay đổi lối sống. Bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh nội soi 3-5 năm/ lần để theo dõi tiến triển bệnh.

Barrett thực quản nghịch sản:

Nghịch sản độ thấp và độ cao cho thấy sự thay đổi trong niêm mạc thực quản, nguy cơ cao tiến triển thành ung thư. Phương pháp điều trị chủ yếu là cắt hớt niêm mạc qua nội soi. Bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ niêm mạc chứa tế bào tiền ung thư ở thực quản qua ống nội soi tiêu hóa.

Barrett thực quản ung thư hóa:

Trường hợp ung thư còn khu trú ở lớp nông của niêm mạc, không xâm lấn mạch máu, hạch bạch huyết, phương pháp điều trị là cắt hớt niêm mạc qua nội soi.

Trường hợp ung thư đã lan đến lớp sâu của niêm mạc hoặc xâm lấn mạch máu, hạch bạch huyết, phương pháp điều trị là phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thực quản kết hợp với hóa trị, xạ trị.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà:

Bên cạnh các phương pháp điều trị nêu trên, người bệnh cần kết hợp các biện pháp chăm sóc tại nhà, thay đổi lối sống để hỗ trợ kiểm soát tình trạng bệnh, chẳng hạn như:

• Duy trì cân nặng hợp lý
• Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm/ đồ uống gây như socola, cà phê, rượu…
• Bỏ thói quen hút thuốc lá
• Kê cao đầu khi ngủ

Hi vọng những chia sẻ bài viết trên sẽ giúp các bạn hiểu hơn về barrett thực quản.