Cường Aldosterone là gì? Những điều cần biết về Cường Aldosterone

Triệu chứng

Người bệnh bị cường Aldosterone thường có những dấu hiệu sau: 

• Thường xuyên bị tăng huyết áp, đây là biểu hiện rõ ràng nhất.
• Hạ kali trong máu.
• Mệt mỏi, toàn thân suy yếu.
• Có dấu hiệu buồn nôn, táo bón, co thắt cơ bắp, tiểu thường xuyên.

Nhưng cũng có trường hợp bệnh nhân bị cường Aldosterone mà không có bất cứ dấu hiệu nào ban đầu. Chỉ khi làm các xét nghiệm liên quan mới phát hiện ra chỉ số bất thường trong máu. 

Nguyên nhân

Cường aldosterone là bệnh do sự sản xuất quá mức aldosterone ở tuyến thượng thận, đây có thể là tình trạng nguyên phát hoặc thứ phát.

• Cường aldosterone nguyên phát: Thường do sự xuất hiện khối u bất thường ở tuyến thượng thận, hầu hết trường hợp khối u là lành tính. Tuy nhiên, khối u gây chèn ép và thường ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan này, cụ thể là tăng tiết aldosterone hormone.
• Cường aldosterone thứ phát: Là bệnh xảy ra do ảnh hưởng từ những bệnh lý khác trong cơ thể như: suy gan, suy tim sung huyết, tình trạng mất nước, bệnh lý ở thận, tác dụng phụ của thuốc lợi tiểu hoặc fludrocortisone,…

Để điều trị cường aldosterone hiệu quả, bác sĩ cần chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh là nguyên phát hay thứ phát. 

• Với trường hợp nguyên phát, cần loại bỏ hoặc kiểm soát ảnh hưởng của khối u gây tăng sản sinh aldosterone. 
• Với trường hợp thứ phát, phải điều trị bệnh lý nguyên nhân kết hợp với điều trị kiểm soát cường aldosterone.

Đối tượng nguy cơ

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh cường aldosterone:

• Tình trạng cao huyết áp cần phải được điều trị kết hợp 3 loại thuốc trở lên.
• Tình trạng cao huyết áp từ lúc trẻ tuổi (dưới 30 tuổi).
• Gia đình có tiền sử bị đột quỵ lúc trẻ tuổi.
• Lượng kali trong máu thấp.

Chẩn đoán

Kiểm tra sàng lọc

Bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm nồng độ aldosterone và renin trong máu. Renin là một loại enzyme giúp điều hòa huyết áp. Nồng độ renin thấp và aldosterone cao có thể gây ra cao huyết áp.

Xét nghiệm

Nếu xét nghiệm aldosterone-renin cho thấy có thể có cường aldosterone, sẽ cần một thử nghiệm để xác định chẩn đoán:

• Ăn muối: Thực hiện một chế độ ăn giàu natri trong 3 ngày trước khi Bác sĩ kiểm tra aldosterone và natri trong nước tiểu.
• Tải saline: nồng độ aldosterone sẽ được kiểm tra sau khi pha với nước muối được truyền vào máu trong nhiều giờ.
• Thử nghiệm tắt Fludrocortisone (FST): Sau khi đã theo một chế độ ăn giàu natri và fludrocortisone (giống chức năng của aldosterone) trong vài ngày, nồng độ aldosterone trong máu sẽ được đo.

Nếu chẩn đoán cường aldosterone, Bác sĩ sẽ kiểm tra thêm để xác định xem nguyên nhân cơ bản là hoạt động quá mức của 1 hay cả 2 tuyến thượng thận. Có thể bao gồm:

• Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng (CT).
• Lấy mẫu tĩnh mạch tuyến thượng thận: Giúp kiểm tra mức aldosterone cao ở 1 tuyến hay cả 2 tuyến thượng thận.

Phòng ngừa bệnh

• Thực hiện theo một chế độ ăn uống lành mạnh: 
  • Hạn chế muối trong chế độ ăn uống bằng cách tập trung vào các loại thực phẩm tươi sống và giảm natri, tránh gia vị và loại bỏ muối từ các công thức nấu ăn. 
  • Chế độ ăn uống bao gồm các loại thực phẩm lành mạnh như các loại ngũ cốc, trái cây, rau và các sản phẩm sữa chất béo thấp, có thể thúc đẩy giảm cân và giúp giảm huyết áp.
• Trọng lượng khỏe mạnh: Nếu chỉ số cơ thể BMI là 25 hoặc nhiều hơn thì chỉ cần 4,5 kg cũng có thể làm giảm huyết áp.
• Tập thể dục: Thường xuyên tập thể dục aerobic có thể giúp hạ huyết áp. Không cần phải tới phòng tập thể dục, việc vận động mạnh mẽ hầu hết các ngày trong tuần có thể cải thiện đáng kể sức khỏe.
• Không hút thuốc: Bỏ hút thuốc sẽ cải thiện sức khỏe tổng thể tim mạch. Nicotin trong thuốc lá làm cho tim làm việc khó khăn hơn bằng cách tạm thời co thắt mạch máu và tăng nhịp tim và huyết áp.
• Hạn chế uống rượu và cafein: Cả hai chất này có thể làm tăng huyết áp, và rượu có thể can thiệp hiệu quả của một số loại thuốc huyết áp. Hãy hỏi bác sĩ cho dù uống rượu vừa phải.

Điều trị như thế nào?

Việc điều trị bệnh lý cường Aldosterone là nhằm ngăn chặn sự sản sinh quá mức aldosterone. Đồng thời phải kết hợp với điều trị phòng ngừa biến chứng, làm giảm nồng độ kali trong máu, hạ huyết áp,… Phác đồ điều trị bệnh được thực hiện dựa trên nguyên nhân gây bệnh sau khi chẩn đoán và xác định:

• Có khối u 1 bên tuyến thượng thận: phẫu thuật cắt bỏ khối nhằm cải thiện nồng độ kali trong máu và các chỉ số khác. 
• Sử dụng thuốc: Trường hợp không thể phẫu thuật (cường Aldosteron do bệnh lý) thì bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc. Thuốc có tác dụng ngăn chặn sản xuất aldosterone, từ đó giúp kiểm soát được nồng độ Kali trong máu duy trì huyết áp. Với cách điều trị bằng thuốc thì người bệnh sẽ phải sử dụng liên tục và suốt đời. 
• Khối u cả 2 bên tuyến thượng thận: trường hợp này không thể phẫu thuật và bắt buộc phải điều trị bằng thuốc.  

Cùng với áp dụng các phương pháp điều trị, bệnh nhân cần phải rèn luyện thói quen sống lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng trong chế độ ăn uống hàng ngày, tăng cường luyện tập thể thao, nghỉ ngơi hợp lý, không hút thuốc lá, không uống rượu bia,… Thói quen tốt, ăn nghỉ và luyện tập điều độ sẽ giúp kiểm soát được huyết áp, tăng sức đề kháng để chống chọi bệnh tật. 

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.