Cường lách là gì? Những điều cần biết về cường lách

Triệu chứng

Triệu chứng của bệnh cường lách bao gồm:

• Có cảm giác no sớm (cảm thấy no mặc dù ăn rất ít);
• Đau ở bên trái phía trên bụng vì lách bị to ra;
• Cảm thấy đầy hơi;
• Dễ dàng bị bầm tím và chảy máu;
• Sốt cao;
• Cảm giác yếu ớt, mệt mỏi;
• Đánh trống ngực;
• Bị bướu ở miệng, chân và bàn chân.

Nguyên nhân

Bệnh cường lách nguyên phát: Nguyên nhân không rõ ràng. Ví dụ như tăng sản lách nguyên phát, lách to vô căn…

Bệnh cường lách nguyên phát nguyên nhân đã rõ ràng bao gồm:

• Các bệnh nhiễm trùng như viêm gan siêu virus, bệnh brucella, các bệnh nhiễm trùng bán cấp hoặc mãn tính, hội chứng tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng và bệnh sốt rét.
• Sử dụng rượu: đặc biệt trường hợp như uống rượu trong thời gian dài hoặc quá mức.
• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa (PH), chẳng hạn như bệnh tăng áp lực tĩnh mạch cửa trong xơ gan do nhiều nguyên nhân khác nhau bao gồm xơ gan do rượu và xơ gan mật, xơ gan nhiễm mỡ, xơ gan tự miễn sau gan, xơ gan do sán máng và xơ gan do thuốc, như cũng như bệnh u máu và huyết khối tĩnh mạch cửa.
• Viêm u hạt như lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp, giang mai mãn tính, lao mãn tính, hội chứng Felty, và bệnh sarcoid.
• Các khối u ác tính như u bạch huyết lách, bệnh bạch cầu và di căn ung thư.
• Các bệnh tan máu mãn tính như bệnh tăng tế bào xơ vữa di truyền, bệnh thiếu máu tan máu tự miễn, và bệnh thalassemia.
• Nhiễm mỡ lách như bệnh Gaucher, và bệnh Niemann-Pick
• Rối loạn tăng sinh tủy như bệnh đa hồng cầu, bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính và bệnh xơ tủy
• Các bệnh khác như hội chứng thực quản máu (HPS), u hamartoma tương đối lành tính, u nang lách, phình động mạch lách và u máu thể hang. Chứng tăng tiết phổ biến nhất là thứ phát sau viêm gan siêu vi xơ gan tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

Occult hypersplenism: Trong cả bệnh cường lách nguyên phát và thứ phát, nếu bệnh cơ bản không nghiêm trọng, cùng với tăng sản tủy lành tính và bù đủ tủy xương, thì có thể không xảy ra biểu hiện ở ngoại vi. Trong trường hợp này, gọi là Occult hypersplenism mà không có triệu chứng.

Đối tượng nguy cơ

Yếu tố nguy cơ của bệnh cường lách là:

• Trẻ em hay thanh niên bị nhiễm trùng chẳng hạn như bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn.
• Người mắc các bệnh di truyền liên quan đến gan lách như: bệnh Gaucher, bệnh Niemann- Pick.
• Người đi đến vùng bệnh sốt rét.

Chẩn đoán

Để xác định chính xác bạn có mắc bệnh cường lách hay không, bên cạnh căn cứ vào các biểu hiện lâm sàng, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định người bệnh thực hiện các kỹ thuật sau để khẳng định:

• Xét nghiệm máu: Là chỉ định nhằm đánh giá số lượng tế bào máu dòng bạch cầu, tiểu cầu và hồng cầu. 
• Siêu âm ổ bụng – chụp cắt lớp vi tính: Chỉ định nhằm xác định lách to, kích thước chính xác của lách, đồng thời đánh giá sự chèn ép của lách tới các cơ quan lân cận.
• Chụp cộng hưởng từ: Phương pháp giúp đánh giá dòng máu chảy qua lách. 
• Một số xét nghiệm liên quan khác: Chỉ định thực hiện nhằm đánh giá chức năng gan, huyết tủy đồ, sinh thiết tủy xương để có thể tìm ra nguyên nhân gây  ra căn bệnh cường lách.

Phòng ngừa bệnh

Đối với cường lách nguyên phát, không có biện pháp phòng ngừa.

Đối với bệnh cường lách thứ phát, phòng ngừa nguyên nhân gây bệnh là biện pháp tối ưu.

• Dinh dưỡng tốt, hợp lý, nâng cao sức khỏe, sức đề kháng tốt giúp phòng chống bệnh lý, đặc biệt các bệnh lý nhiễm trùng.
• Đối với bệnh nhân cường lách cần tiêm phòng vacxin để tránh bệnh lý truyền nhiễm, đặc biệt quan trọng trước khi tiến hành cắt lách. Các loại vacxin cần chú trọng: phế cầu, cúm, viêm gan, và não mô cầu…

Điều trị như thế nào?

Điều trị cường lách phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Điều trị bệnh lý nền: Điều trị các bệnh lý gây ra cường lách như nhiễm trùng, bệnh máu, và bệnh tự miễn.
• Thuốc: Sử dụng các loại thuốc để kiểm soát triệu chứng và điều trị nguyên nhân gốc rễ.
• Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật cắt bỏ lách có thể được thực hiện.

Kết Luận

Cường lách là một tình trạng y tế nghiêm trọng cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về các triệu chứng, nguyên nhân, và phương pháp điều trị có thể giúp bạn quản lý tốt hơn sức khỏe của mình. Nếu bạn nghi ngờ mình có dấu hiệu của cường lách, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Việc chăm sóc sức khỏe định kỳ và kiểm soát các bệnh lý nền là cách tốt nhất để phòng ngừa cường lách. Hãy chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe của bạn và luôn tìm kiếm sự tư vấn y tế khi cần thiết.