Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Giả gút là gì? Những điều cần biết về giả gút
Giả gút, hay còn được gọi là bệnh tinh thể calci pyrophosphate dihydrate (CPPD), là một dạng viêm khớp gây đau và sưng tại các khớp. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng với bệnh gút, nhưng giả gút có nguyên nhân và cách điều trị khác biệt. Hiểu rõ về giả gút sẽ giúp bạn phòng ngừa và quản lý bệnh hiệu quả hơn.
Tổng quan chung
Giả gút (pseudogout) là tình trạng lắng đọng canxi pyrophosphate dihydrate (CPPD) trong khớp, gây ra các cơn đau khớp cấp tính với các triệu chứng như sưng, nóng, và đỏ tại vị trí khớp viêm. Đây là những triệu chứng điển hình của bệnh gút, vì thế, pseudogout được gọi là bệnh giả gút.
Giả gút có thể xảy ra với bất kỳ ai, thuộc mọi độ tuổi. Tuy nhiên, người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Thống kê cho thấy, có 3% người 60 tuổi và 50% người 90 tuổi xảy ra hiện tượng lắng đọng canxi.
Mặc dù những triệu chứng của bệnh giả gút giống với bệnh gút, nhưng cơ chế bệnh sinh của hai bệnh này là khác nhau. Bệnh gút là tình trạng rối loạn chuyển hóa nhân purin, gây tăng nồng độ acid uric trong máu, dẫn đến lắng đọng tinh thể urat trong các khớp (thường là khớp đốt bàn ngón chân cái). Trong khi đó, giả gút là tình trạng lắng đọng tinh thể canxi pyrophosphate, không liên quan đến chế độ dinh dưỡng hay thói quen ăn uống.
Triệu chứng
Triệu chứng bệnh giả gút nhìn chung khá giống với các bệnh viêm khớp hay gút nên thường bị chẩn đoán sai. Khoảng 25% trường hợp người bệnh bị giả gút nhưng triệu chứng hoàn toàn giống với gút. Các triệu chứng bao gồm:
- Đau khớp cấp tính
- Sưng, nóng, đỏ tại vị trí khớp viêm
- Sốt (trong một số trường hợp)
Triệu chứng bệnh thường kéo dài từ vài ngày đến 2 tuần. Sưng đau khớp do giả gút có thể đi kèm với sốt hoặc các bệnh liên quan như thiểu năng giáp trạng, nhiễm sắc tố sắt, đái tháo đường, và bệnh gút.
Nguyên nhân
Bệnh giả gút xảy ra khi tinh thể CPPD di chuyển từ sụn trong và xung quanh các khớp xương đến niêm mạc khớp, gây viêm. Mặc dù không rõ tại sao tinh thể CPPD hình thành, chúng xuất hiện có liên quan đến quá trình lão hóa. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh giả gút bao gồm:
- Lịch sử gia đình bệnh giả gút
- Chấn thương hoặc phẫu thuật khớp bị ảnh hưởng
- Một số vấn đề y tế như cường cận giáp và amyloidosis
Đối tượng nguy cơ
Những tác nhân khiến nguy cơ mắc bệnh giả gút tăng bao gồm:
- Tuổi tác: Nguy cơ bị bệnh sẽ tăng lên theo tuổi tác.
- Chấn thương khớp: Chấn thương khớp nghiêm trọng hoặc phải phẫu thuật làm tăng nguy cơ mắc bệnh giả gút.
- Rối loạn di truyền: Một số gia đình có khuynh hướng di truyền sự phát triển bệnh giả gút.
- Mất cân bằng dinh dưỡng: Nguy cơ của bệnh giả gút cao hơn nếu bạn có quá nhiều canxi hoặc sắt trong máu, hoặc quá ít magie.
- Các yếu tố nguy cơ khác: Bệnh cũng dễ xuất hiện nếu bạn có tuyến giáp yếu hoặc tuyến cận giáp hoạt động quá mức.
Chẩn đoán
Bệnh giả gút được chẩn đoán bằng các phương pháp xét nghiệm cận lâm sàng, chủ yếu là kiểm tra dịch khớp. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
- Chọc hút dịch khớp: Kiểm tra tinh thể canxi pyrophosphate trong dịch khớp.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chỉ số cơ bản và các vấn đề tuyến giáp, tuyến cận giáp.
- Chụp X-quang: Xác định lắng đọng tinh thể canxi trong khớp.
- Chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ: Loại trừ các bệnh lý viêm khớp khác.
Phòng ngừa bệnh
Không có phương pháp phòng ngừa hoàn toàn bệnh giả gút vì chưa xác định được căn nguyên lắng đọng tinh thể canxi. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách duy trì sức khỏe xương khớp tốt và chăm sóc sức khỏe toàn diện. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Ăn uống cân bằng: Bổ sung omega 3 từ cá hoặc thực phẩm chức năng để giảm tình trạng viêm và phòng ngừa thoái hóa.
- Tập luyện thể dục đều đặn: Tăng cường độ linh hoạt của khớp và duy trì sức khỏe tổng thể.
- Kiểm soát cân nặng: Tránh thừa cân béo phì để giảm áp lực lên khớp.
- Tránh chấn thương: Đặc biệt quan trọng đối với vận động viên và người lao động tay chân.
Điều trị như thế nào?
Điều trị bệnh giả gút chủ yếu nhằm giảm triệu chứng và cải thiện hoạt động khớp. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Thuốc giảm đau: Như acetaminophen…
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Như ibuprofen, naproxen, indomethacin hoặc diclofenac.
- Thuốc chống thấp khớp: Như prednisone hoặc colchicine.
- Chườm đá: Giúp giảm đau và sưng tấy.
- Phẫu thuật: Hút và thay dịch khớp để loại bỏ tinh thể canxi lắng đọng trong trường hợp nặng hoặc tái phát nhiều lần.
Kết luận
Bệnh giả gút là một dạng viêm khớp gây đau đột ngột tại một hoặc nhiều khớp, dễ nhầm lẫn với gút hoặc viêm khớp khác. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời rất quan trọng để giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Nếu bạn có triệu chứng bệnh giả gút, hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời. Hi vọng với những chia sẻ trên, bạn đã hiểu hơn về bệnh giả gút và có thể nhận biết các triệu chứng, nguyên nhân cũng như các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.