Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Lao ruột: “Kẻ thù thầm lặng” trong hệ tiêu hóa
Lao ruột là một bệnh lý nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh này, từ triệu chứng, nguyên nhân, đối tượng nguy cơ, cách chẩn đoán, phòng ngừa đến cách điều trị lao ruột.
Tổng quan chung
Lao ruột, hay còn gọi là lao đường ruột, là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis) gây ra. Vi khuẩn này thường tấn công phổi, nhưng cũng có thể lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm cả hệ tiêu hóa. Lao ruột là một bệnh lý nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Triệu chứng lao ruột
Triệu chứng của lao ruột có thể mơ hồ và dễ nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa khác, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đau bụng: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, thường xuất hiện ở vùng bụng dưới bên phải. Cơn đau có thể dữ dội hoặc âm ỉ, và có thể kèm theo buồn nôn, nôn mửa.
- Tiêu chảy: Tiêu chảy có thể lỏng hoặc sệt, có thể lẫn máu hoặc mủ. Tiêu chảy thường kéo dài hơn 3 tuần.
- Giảm cân: Sụt cân không rõ nguyên nhân là một triệu chứng phổ biến của lao ruột.
- Sốt: Sốt thường nhẹ và kéo dài vào buổi chiều hoặc buổi tối.
- Mệt mỏi: Bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt và thiếu năng lượng.
- Bụng chướng: Bụng có thể chướng to do tích tụ khí hoặc dịch.
- Táo bón: Táo bón có thể xen kẽ với tiêu chảy.
Ngoài ra, bệnh nhân lao ruột cũng có thể có các triệu chứng khác như:
- Đau khớp
- Ho
- Khó thở
- Đau ngực
Nguyên nhân lao ruột
Lao ruột thường xảy ra ở những người đã bị nhiễm vi khuẩn lao, nhưng không phát triển thành bệnh lao phổi. Vi khuẩn lao có thể xâm nhập vào ruột theo nhiều cách, bao gồm:
- Nuốt phải vi khuẩn: Vi khuẩn lao có thể lây lan qua đường tiêu hóa khi nuốt phải thức ăn hoặc nước bị ô nhiễm.
- Tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết: Vi khuẩn lao có thể lây lan qua đường máu hoặc dịch tiết khi tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết của người bệnh lao.
- Lây lan từ các cơ quan khác: Vi khuẩn lao có thể lây lan từ các cơ quan khác bị nhiễm lao, chẳng hạn như phổi hoặc hạch bạch huyết.
Đối tượng nguy cơ lao ruột
Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc lao ruột bao gồm:
- Người bị nhiễm HIV/AIDS: Hệ miễn dịch suy yếu khiến những người này dễ bị nhiễm vi khuẩn lao hơn.
- Trẻ em dưới 5 tuổi: Hệ miễn dịch của trẻ em chưa phát triển hoàn thiện, khiến trẻ dễ bị nhiễm vi khuẩn lao hơn.
- Người nghiện thuốc: Hệ miễn dịch của người nghiện thuốc thường bị suy yếu, khiến họ dễ bị nhiễm vi khuẩn lao hơn.
- Người mắc bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến người bệnh dễ bị nhiễm vi khuẩn lao hơn.
- Người sử dụng corticosteroid: Corticosteroid có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến người dùng dễ bị nhiễm vi khuẩn lao hơn.
Chẩn đoán lao ruột
Việc chẩn đoán lao ruột có thể khó khăn do triệu chứng của bệnh tương tự như các bệnh tiêu hóa khác. Các bác sĩ thường sử dụng nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau, bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, triệu chứng và khám tổng quát để tìm kiếm các dấu hiệu của bệnh lao ruột.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn lao trong cơ thể.
- Xét nghiệm hình ảnh: Các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, chụp CT hoặc chụp MRI có thể giúp phát hiện các tổn thương do lao ruột gây ra.
- Nội soi đường tiêu hóa: Nội soi đường tiêu hóa có thể giúp bác sĩ quan sát trực tiếp bên trong ruột và lấy mẫu sinh thiết để xét nghiệm.
Phòng ngừa lao ruột
Cách tốt nhất để phòng ngừa lao ruột là phòng ngừa lao phổi. Một số biện pháp phòng ngừa lao phổi bao gồm:
- Tiêm chủng BCG: Vắc-xin BCG có thể giúp bảo vệ trẻ em khỏi bệnh lao nặng.
- Điều trị dự phòng phơi nhiễm lao (TPT): TPT được sử dụng để ngăn ngừa bệnh lao ở những người có nguy cơ cao bị nhiễm vi khuẩn lao.
- Kiểm soát lây nhiễm: Người bệnh lao nên che miệng khi ho hoặc hắt hơi, và xử lý khăn giấy đã sử dụng đúng cách.
Ngoài ra, để phòng ngừa lao ruột, bạn cũng nên:
- Ăn chín uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn.
- Tránh tiếp xúc với người bệnh lao.
Điều trị lao ruột như thế nào?
Điều trị lao ruột thường bằng thuốc kháng lao. Các loại thuốc này thường phải được sử dụng trong 6-9 tháng. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để điều trị các biến chứng của lao ruột, chẳng hạn như tắc ruột hoặc thủng ruột
Lao ruột là một bệnh lý nguy hiểm, nhưng có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm. Việc phòng ngừa lao phổi là cách tốt nhất để phòng ngừa lao ruột. Hãy chủ động tiêm chủng BCG, tuân thủ điều trị dự phòng phơi nhiễm lao và thực hành vệ sinh cá nhân tốt để bảo vệ bản thân khỏi căn bệnh nguy hiểm này.