Lichen nitidus là gì? Những điều cần biết về lichen nitidus

Triệu chứng

Lichen nitidus xuất hiện thành cụm nhỏ các sẩn, sáng lấp lánh. Đặc điểm của các sẩn này là:

• Kích thước lớn bằng đầu kim đến đầu đinh, bề mặt phẳng và tròn.
• Các sẩn có cùng màu da. Chúng có thể hơi hồng trên những người có da sáng màu, hoặc sáng màu hơn trên nền da những người có màu da bình thường hoặc da sẫm màu.
• Sẩn lichen nitidus thường xảy ra trên ngực, bụng, cánh tay và vùng sinh dục, kể cả dương vật. Chúng hiếm khi xuất hiện trên lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc móng tay. Lichen nitidus có thể biến mất ở một vùng trên cơ thể, sau đó xuất hiện tại vùng khác. Có thể gặp hiện tượng Koebner: người bệnh gãi, dọc theo vết gãi xuất hiện thương tổn mới.
• Sẩn có thể liên kết thành mảng, khi khỏi để lại vết thâm.
• Tổn thương niêm mạc: 40-60% bệnh nhân có tổn thương ở niêm mạc. Có thể chỉ ở niêm mạc mà không có tổn thương da. Vị trí thường gặp nhất là ở lưỡi và niêm mạc má, ngoài ra còn có thể gặp ở thanh quản, amidan, quy đầu, âm đạo, niêm mạc dạ dày-ruột, quanh hậu môn. Tổn thương đặc trưng là các mảng trắng ở miệng hoặc trên môi hoặc lưỡi. Vết loét đau ở miệng hoặc âm đạo.
• Tổn thương ở da đầu có thể gây rụng tóc vĩnh viễn. Thay đổi màu da đầu.
• Tổn thương móng gặp ở 10% người bệnh với các biểu hiện là những khía dọc, dày móng, tách móng hoặc teo móng.
• Cơ năng: Ngứa. Trong những trường hợp hiếm hoi, sẩn lichen nitidus có thể gây ngứa, đôi khi ngứa dữ dội. Các sẩn có thể xuất hiện thành hàng, dọc theo vết trầy xước, nếp gấp hoặc vùng bị tì đè liên tục như một nếp da trên bụng hoặc các nếp gấp khuỷu tay hoặc cổ tay.

Nguyên nhân

Lichen nitidus xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn tấn công các tế bào của da hoặc màng nhầy. Không rõ tại sao phản ứng miễn dịch bất thường này xảy ra. Tình trạng này không truyền nhiễm. Nguyên nhân chưa thực sự rõ ràng, có 1 số yếu tố được cho là nguyên nhân gây lichen nitidus bao gồm:

• Hiện tượng tự miễn dịch: hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức và sản sinh quá nhiều kháng thể khiến da của người bệnh bị ảnh hưởng.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Như thuốc điều trị bệnh tim, viêm khớp, cao huyết áp, sốt rét, tiểu đường, thuốc giảm đau, chống viêm và kháng sinh là một trong số những sản phẩm có thể gây ra căn bệnh này.
• Phản ứng với kim loại trong miệng: chủ yếu xuất hiện ở phụ nữ và những người tuổi trung lưu, bệnh thường xảy đến sau khi bạn đã từng điều trị phục hồi răng bằng amalgam. Chất này có thể là nguyên nhân gây nên Lichen nitidus.
• Viêm gan C: để phòng ngừa, một khi bị Lichen phẳng, hãy kiểm tra xem bản thân có bị viêm gan C hay không.
• Nhiễm virus: Như virus epstein-barr, cytomegalovirus, varicella zoster, herpes, human papilloma, thậm chí cả HIV. 
• Stress: những người chịu trầm cảm, lo âu trong thời gian dài cũng sở hữu nguy cơ mắc Lichen nitidus cao hơn nhiều so với người bình thường.

Đối tượng nguy cơ

Bất cứ ai cũng có thể phát triển lichen nitidus. Nhưng tình trạng thường ảnh hưởng nhất đến người trung niên.

Chẩn đoán

Chẩn đoán xác định dựa vào: tiền sử bệnh, triệu chứng cơ năng, khám lâm sàng và một số xét nghiệm cận lâm sàng bao gồm:

• Sinh thiết: Bác sĩ lấy một mảnh mô nhỏ bị ảnh hưởng để kiểm tra dưới kính hiển vi. Các mô được phân tích để xác định xem nó có các mẫu tế bào đặc trưng của lichen planus. Hình ảnh mô bệnh học: dày sừng, dày lớp hạt, thoái hóa lớp đáy. Phần trung bì nông các tế bào thâm nhiễm làm biến dạng nhú bì tạo thành vòm, giới hạn rõ. Tế bào thâm nhiễm chủ yếu là CD4+, CD8+ và tương bào.
• Miễn dịch huỳnh quang trực tiếp. Lắng đọng phức hợp miễn dịch mà chủ yếu là IgM ở thượng bì và trung bì, một phần nhỏ IgA và C3.
• Xét nghiệm viêm gan C. Bạn có thể lấy máu của mình để kiểm tra viêm gan C, đây là nguyên nhân có thể gây ra bệnh lichen nitidus
• Xét nghiệm dị ứng. Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một chuyên gia dị ứng (bác sĩ dị ứng) hoặc bác sĩ da liễu để tìm hiểu xem bạn có bị dị ứng với thứ gì đó có thể kích hoạt lichen không.

Các xét nghiệm khác có thể cần thiết nếu bác sĩ nghi ngờ có bất kỳ biến thể nào của lichen, chẳng hạn như loại ảnh hưởng đến thực quản, bộ phận sinh dục, tai hoặc miệng.

Phòng ngừa bệnh

Chưa có biện pháp nào phòng bệnh hữu hiệu.

Điều trị như thế nào?

Thương tổn trên da thường tự hết sau vài tháng đến vài năm. Một số trường hợp dễ tái phát, kháng lại các phương pháp điều trị vì vậy dù sử dụng phương pháp điều trị nào, cần đến bác sĩ để hẹn tái khám khoảng một năm một lần.

Cách chữa lichen phẳng bao gồm thuốc và phương pháp điều trị khác có thể giúp giảm ngứa, giảm đau và thúc đẩy chữa bệnh. Trị liệu có thể là thử thách. Nói chuyện với bác sĩ của bạn để cân nhắc những lợi ích tiềm năng chống lại tác dụng phụ có thể có của điều trị.

Nguyên tắc điều trị:

• Thuốc bôi ngoài da và niêm mạc
• Điều trị toàn thân
• Điều trị các bệnh khác kèm theo (nếu có)

Các biện pháp tự chăm sóc có thể giúp giảm ngứa và khó chịu do lichen bao gồm các:

• Ngâm mình trong bồn tắm với bột yến mạch keo (Aveeno, loại khác), sau đó là kem dưỡng ẩm.

• Sử dụng một loại kem hoặc thuốc mỡ hydrocortisone không kê đơn, có chứa ít nhất 1 phần trăm hydrocortison
• Tránh gãi hoặc làm tổn thương da 
• Đối với lichen miệng, vệ sinh răng miệng tốt và thăm khám nha sĩ thường xuyên là rất quan trọng. Bạn có thể giúp giảm đau do loét miệng bằng cách tránh:
  • Hút thuốc
  • Uống rượu
  • Tiêu thụ thức ăn cay hoặc axit.

Trên đây là những chia sẻ về bệnh Lichen nitidus. Hi vọng nó sẽ giúp ích được cho bạn và gia đình.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.