Mù màu là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng

Các triệu chứng của mù màu có thể khác nhau tùy vào mức độ nặng nhẹ của bệnh. Một số người chỉ khó khăn trong việc phân biệt các màu sắc gần giống nhau như đỏ và xanh lá cây, trong khi những người khác có thể không phân biệt được bất kỳ màu sắc nào.

• Khó phân biệt màu sắc: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, đặc biệt là khi nhìn vào các màu sắc có sự pha trộn phức tạp.
• Khả năng nhìn thấy màu sắc nhạt hơn: Một số người mắc mù màu cảm thấy các màu sắc trở nên nhạt hơn hoặc ít sắc nét hơn so với bình thường.
• Nhầm lẫn giữa các màu sắc: Đôi khi, những người mù màu có thể nhầm lẫn giữa các màu sắc, ví dụ như đỏ và xanh lá cây, xanh dương và tím.

Nguyên nhân

Một số nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh mù màu bao gồm:

• Do di truyền: Bệnh mù màu có liên quan đến nhiễm sắc thể giới tính. Cụ thể, người mắc bệnh thường có đột biến hoặc thiếu gen trên nhiễm sắc thể X, dẫn đến sự rối loạn ở tế bào cảm thụ ánh sáng của mắt. Tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao hơn so với nữ giới do nam giới chỉ có một nhiễm sắc thể X.
• Do lão hóa: Khi tuổi càng cao, xảy ra sự lão hóa, thị lực của mắt ngày càng kém đi và khả năng phân biệt các loại màu sắc cũng giảm theo. Điều này khiến người già dễ mắc bệnh mù màu.
• Do biến chứng của một số bệnh lý: Một số bệnh lý như đái tháo đường, tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng, bệnh tim mạch, bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson,… có thể ảnh hưởng đến thị giác và khả năng phân biệt màu sắc. Đối với các đối tượng này, thường bị mù màu ở một bên mắt hoặc đôi khi cả hai bên.
• Do tác dụng phụ của một số loại thuốc: Một số loại thuốc dùng để điều trị tim mạch, huyết áp, rối loạn cương dương, rối loạn thần kinh,… có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt và khả năng nhận biết màu sắc, gây ra bệnh mù màu.
• Do tiếp xúc với một số hóa chất: Tiếp xúc với một số hóa chất như styrene, disulfua carbon hay phân bón cũng có thể gây ra bệnh mù màu.

Đối tượng nguy cơ

Giới tính nam: Bệnh mù màu gặp ở nam nhiều hơn so với nữ.

Yếu tố di truyền: Những người có bố mẹ, ông bà bị mù màu thì có nguy cơ cao mang gen bệnh, và có thể biểu hiện các triệu chứng bệnh mù màu.

Thuốc: Một số thuốc ảnh hưởng đến võng mạc, dây thần kinh thị giác có thể là nguy cơ của bệnh.

Chẩn đoán

Chẩn đoán mù màu thường được thực hiện qua các bài kiểm tra thị lực màu sắc, chẳng hạn như:

• Bảng màu Ishihara: Đây là một phương pháp phổ biến nhất để chẩn đoán mù màu, trong đó bệnh nhân phải nhìn và đọc các số hoặc hình ảnh trong các bảng màu đặc biệt.
• Kiểm tra thị lực màu sắc Farnsworth-Munsell 100 Hue: Phương pháp này phức tạp hơn, yêu cầu bệnh nhân sắp xếp các mảnh màu theo thứ tự màu sắc.

Ngoài 2 cách trên, có thể kiểm tra mù màu trực tuyến thông qua các thiết bị thông minh. Tuy nhiên, việc kiểm tra online có thể dẫn đến sai sót. Do vậy, cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám, tư vấn và điều trị sớm, phát hiện sớm các bệnh về mắt.

Phòng ngừa bệnh

Hiện nay, không có biện pháp phòng ngừa hiệu quả cho mù màu do di truyền. Tuy nhiên, có thể hạn chế nguy cơ mù màu do các nguyên nhân khác bằng cách:

• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên: Điều này rất quan trọng, đặc biệt là trong gia đình có tiền sử mắc bệnh mù màu. Việc đi khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về thị lực và nhận biết các triệu chứng sớm.
• Bảo vệ mắt: Nếu bạn làm việc trong môi trường có sử dụng hóa chất như styrene, disulfua carbon hay các chất phân bón, hãy đảm bảo sử dụng các biện pháp an toàn và đeo kính bảo hộ để giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp với các chất này.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Các loại thuốc có thể có tác dụng phụ đến thị lực. Việc sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ giúp giảm nguy cơ tác dụng phụ này.
• Giám sát và theo dõi các biến đổi thị lực: Nếu bạn thấy có bất kỳ dấu hiệu nào về thị lực của mình thay đổi, hãy đi khám và tham vấn bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Điều trị như thế nào?

Hiện chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn cho mù màu do di truyền. Tuy nhiên, có một số phương pháp hỗ trợ giúp cải thiện khả năng nhận thức màu sắc cho người mắc bệnh:

• Sử dụng kính lọc màu: Kính lọc màu có thể giúp người mắc bệnh mù màu phân biệt màu sắc tốt hơn.
• Ứng dụng công nghệ: Các ứng dụng trên điện thoại thông minh có thể giúp người mù màu nhận diện màu sắc thông qua máy ảnh và bộ lọc màu.

Kết luận

Mù màu là một tình trạng ảnh hưởng đến khả năng nhận thức màu sắc, gây khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của người mắc bệnh. Hiểu rõ về triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị sẽ giúp người bệnh có thể tự quản lý tình trạng của mình tốt hơn. Mặc dù hiện nay chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn, nhưng với sự hỗ trợ của công nghệ và các dụng cụ hỗ trợ, người mắc bệnh mù màu vẫn có thể sống và làm việc hiệu quả. Hãy luôn bảo vệ đôi mắt và khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về thị lực.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.