Phù bạch huyết: Hiểu rõ để điều trị hiệu quả

Triệu chứng của phù bạch huyết

Triệu chứng phổ biến của phù bạch huyết bao gồm:

• Sưng tấy: Đây là dấu hiệu điển hình nhất của phù bạch huyết. Sưng có thể xuất hiện ở một hoặc nhiều chi, thường nặng hơn vào buổi sáng và giảm dần sau một ngày hoạt động.
• Cảm giác nặng nề: Chi bị ảnh hưởng có thể cảm thấy nặng nề, mệt mỏi, khiến người bệnh khó cử động.
• Giảm khả năng vận động: Phù bạch huyết có thể làm giảm phạm vi chuyển động của khớp, khiến người bệnh khó thực hiện các hoạt động bình thường như cầm nắm, đi lại,…
• Da căng bóng, thay đổi màu sắc: Da vùng sưng có thể căng bóng, bóng rít, thậm chí đổi màu thành đỏ hoặc nâu.
• Xuất hiện các vết chai sần: Lâu dần, da có thể dày lên, sần sùi và hình thành các vết chai.

Ngoài ra, phù bạch huyết còn có thể đi kèm với một số triệu chứng khác như:

• Đau nhức
• Mệt mỏi
• Sốt
• Nhiễm trùng

Nguyên nhân gây ra phù bạch huyết

Nguyên nhân gây phù bạch huyết có thể chia thành hai nhóm chính:

• Nguyên nhân nguyên phát: Do hệ bạch huyết bị dị tật bẩm sinh hoặc phát triển không hoàn chỉnh.
• Nguyên nhân thứ phát: Do hệ bạch huyết bị tắc nghẽn bởi các yếu tố bên ngoài, bao gồm:
  • Sau phẫu thuật: Phẫu thuật cắt bỏ hạch bạch huyết, vú, tuyến tiền liệt,… có thể làm tổn thương hệ bạch huyết, dẫn đến phù nề.
  • Nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng như filariasis (bệnh giun chỉ) có thể gây tắc nghẽn hệ bạch huyết.

• • Ung thư: Khối u ung thư có thể chèn ép và tắc nghẽn hệ bạch huyết.
  • Chấn thương: Chấn thương nặng có thể làm tổn thương hệ bạch huyết.
  • Béo phì: Béo phì có thể gây áp lực lên hệ bạch huyết, dẫn đến tắc nghẽn.
  • Thiếu vận động: Ngồi hoặc đứng yên trong thời gian dài có thể làm giảm lưu thông bạch huyết.

Đối tượng nguy cơ cao mắc phù bạch huyết

Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc phù bạch huyết bao gồm:

• Người đã từng phẫu thuật: Đặc biệt là phẫu thuật cắt bỏ hạch bạch huyết, vú, tuyến tiền liệt,…
• Người mắc bệnh ung thư: Khối u ung thư có thể chèn ép và tắc nghẽn hệ bạch huyết.
• Người bị nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng như filariasis (bệnh giun chỉ) có thể gây tắc nghẽn hệ bạch huyết.
• Người béo phì: Béo phì có thể gây áp lực lên hệ bạch huyết, dẫn đến tắc nghẽn.
• Người ít vận động: Ngồi hoặc đứng yên trong thời gian dài có thể làm giảm lưu thông bạch huyết.
• Người có tiền sử gia đình mắc phù bạch huyết. 

Chẩn đoán phù bạch huyết

Chẩn đoán phù bạch huyết dựa trên các yếu tố sau:

• Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử phẫu thuật, điều trị ung thư, nhiễm trùng,…
• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra xem có dấu hiệu sưng tấy, da căng bóng, thay đổi màu sắc hay không.
• Các xét nghiệm: Một số xét nghiệm có thể được thực hiện để chẩn đoán phù bạch huyết, bao gồm:
• • Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp xác định nguyên nhân gây nhiễm trùng hoặc các bệnh lý khác có thể dẫn đến phù bạch huyết.
  • Chụp X-quang: Chụp X-quang có thể giúp phát hiện các bất thường về xương có thể gây chèn ép hệ bạch huyết.
  • Siêu âm: Siêu âm có thể giúp đánh giá tình trạng của hệ bạch huyết và xác định vị trí tắc nghẽn.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT): Các kỹ thuật hình ảnh này có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về hệ bạch huyết và các mô xung quanh.
  • Lymphoscintigraphy: Kỹ thuật này sử dụng chất phóng xạ tiêm vào hệ bạch huyết để theo dõi dòng chảy của dịch bạch huyết và xác định vị trí tắc nghẽn.

Phòng ngừa phù bạch huyết

Phòng ngừa phù bạch huyết là rất quan trọng, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn thừa cân hoặc béo phì.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để giúp cải thiện lưu thông bạch huyết.
• Tránh ngồi hoặc đứng yên trong thời gian dài: Nếu bạn phải làm việc lâu, hãy thường xuyên đứng dậy đi lại và vận động nhẹ.
• Nâng cao hệ miễn dịch: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên để giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng.
• Sử dụng vớ y tế: Vớ y tế có thể giúp hỗ trợ lưu thông bạch huyết và giảm sưng tấy.
• Tránh chấn thương: Sử dụng các biện pháp bảo vệ khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc làm việc có nguy cơ cao bị chấn thương.

Điều trị phù bạch huyết như thế nào?

Điều trị phù bạch huyết tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Massage: Massage nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện lưu thông bạch huyết.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể được sử dụng để giảm sưng tấy, đau nhức và nhiễm trùng.
• Liệu pháp nén: Sử dụng vớ y tế hoặc băng quấn để nén vùng bị ảnh hưởng có thể giúp giảm sưng tấy và cải thiện lưu thông bạch huyết.
• Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ tắc nghẽn hệ bạch huyết.

Phù bạch huyết có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, việc chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của phù bạch huyết, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn.

Lưu ý:

• Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe của bản thân.
• Một số thông tin trong bài viết có thể thay đổi theo thời gian.

Kết luận

Phù bạch huyết là một tình trạng bệnh lý cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Bằng cách hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị, bạn có thể tự bảo vệ bản thân và nâng cao chất lượng cuộc sống.