Rối loạn nhân cách ranh giới là gì? Những điều cần biết về rối loạn nhân cách ranh giới

Triệu chứng

Việc nhận ra những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn nhân cách ranh giới có thể khó khăn vì chúng tương tự như các rối loạn tâm thần khác, bao gồm:

• Tâm trạng xấu, dễ phát cáu và có vấn đề trong kiểm soát sự tức giận
• Sợ hãi việc bị bỏ rơi cho dù đó là sự thật hay không, thường có những phản ứng cực đoan như hoảng loạn, giận dữ hoặc phản ứng điên cuồng
• Cảm giác trống rỗng, chán nản xảy ra thường xuyên và kéo dài
• Đã từng có các mối quan hệ khó khăn, không bền vững với gia đình, bạn bè hoặc những người thân yêu
• Thay đổi tâm trạng nhanh kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, từ vui vẻ đến đau buồn cực độ
• Có những hành động mạo hiểm hay phá hoại như lãng phí tiền bạc, quan hệ tình dục không an toàn hoặc lạm dụng chất kích thích
• Có những suy nghĩ hoặc hành động gây hại bản thân hoặc tự tử
• Sống xa rời thực tế, có những suy nghĩ hoang tưởng liên quan đến căng thẳng hoặc triệu chứng cô lập nghiêm trọng.

Nguyên nhân

Hiện chưa có kết luận cuối cùng về nguyên nhân gây ra BPD. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng rối loạn này là kết quả của sự kết hợp giữa yếu tố sinh học và môi trường. Các yếu tố này bao gồm:

• Di truyền học: BPD có thể di truyền trong gia đình.
• Bất thường não bộ: Người mắc BPD thường có bộ não trong trạng thái cảnh giác cao độ, và sự bất thường trong sản sinh serotonin có thể góp phần vào tình trạng này.
• Tuổi thơ dữ dội: Nhiều người mắc BPD từng bị lạm dụng tình dục, thể chất hoặc tinh thần, hoặc sống trong môi trường gia đình không ổn định.

Đối tượng nguy cơ

• Di truyền: Nguy cơ cao mắc rối loạn nhân cách ranh giới cao hơn nếu người thân trong gia đình mắc bệnh này hoặc những rối loạn tâm lý tương tự.
• Căng thẳng thời thơ ấu: Có tới 70% trường hợp mắc rối loạn nhân cách ranh giới từng bị lạm dụng tình dục, tinh thần hoặc thể chất khi còn nhỏ. Sự xa cách, thiếu chăm sóc từ người thân cũng là yếu tố nguy cơ dễ dẫn đến chứng rối loạn này.

Chẩn đoán

Những bệnh rối loạn nhân cách bao gồm cả rối loạn nhân cách ranh giới, được chẩn đoán chủ yếu dựa trên:

• Cuộc trò chuyện chi tiết giữa bạn với bác sĩ hay các nhà tâm lý
• Bài đánh giá tâm lý có thể gồm nhiều câu hỏi 
• Tiền sử bệnh lý y khoa 
• Mô tả lại các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh

Chẩn đoán rối loạn nhân cách ranh giới thường được thực hiện ở người lớn, không nên làm ở trẻ em và trẻ vị thành niên. Đó là bởi vì các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn nhân cách ranh giới ở trẻ nhỏ dường như biến mất hay khỏi hoàn toàn khi chúng trưởng thành.

Phòng ngừa bệnh

Hiện tại, chưa có cách phòng ngừa rối loạn nhân cách ranh giới. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và mối quan hệ của người bệnh. Điều quan trọng là người bệnh cần sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và các chuyên gia y tế để đạt được sự cân bằng trong cuộc sống.

Điều trị như thế nào?

Điều trị rối loạn nhân cách ranh giới thường kết hợp giữa liệu pháp tâm lý và thuốc. Các liệu pháp phổ biến bao gồm:

• Liệu pháp hành vi biện chứng (DBT): Tập trung vào tình huống hiện tại và điều chỉnh cảm xúc, hành vi và các mối quan hệ xã hội.
• Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): Giúp giảm sự thay đổi quá mức của tâm trạng và điều chỉnh các vấn đề trong tương tác xã hội.
• Liệu pháp tập trung giản đồ: Tập trung vào cách người bệnh nhìn nhận chính mình và phản ứng với môi trường.

Kết luận

Rối loạn nhân cách ranh giới là một thách thức lớn đối với người bệnh và gia đình họ. Tuy nhiên, với sự hiểu biết và điều trị đúng đắn, người mắc BPD có thể sống một cuộc sống cân bằng và lành mạnh. Điều quan trọng là sự quan tâm, chia sẻ và hỗ trợ từ người xung quanh. Nếu bạn hoặc người thân mắc rối loạn nhân cách ranh giới, đừng ngại tìm đến các chuyên gia để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Việc nắm bắt và hiểu rõ về rối loạn nhân cách ranh giới không chỉ giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn giúp chúng ta xây dựng một cộng đồng hiểu biết và hỗ trợ lẫn nhau.