Run vô căn là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp phòng ngừa

Triệu chứng

Các triệu chứng của run vô căn có thể bao gồm:

• Run rẩy ở tay, đầu, giọng nói, hoặc các bộ phận khác của cơ thể
• Run rẩy xuất hiện khi thực hiện các hoạt động cụ thể và giảm khi nghỉ ngơi
• Run rẩy nặng hơn khi bị căng thẳng, mệt mỏi, hoặc khi dùng caffeine
• Khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày như viết, cầm ly nước, hoặc sử dụng dụng cụ

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác của run vô căn chưa được biết rõ, nhưng có một số yếu tố có thể góp phần gây ra tình trạng này:

• Di truyền: Khoảng 50% trường hợp run vô căn có liên quan đến yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người bị run vô căn, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
• Rối loạn chức năng của một số khu vực trong não: Run vô căn có thể liên quan đến sự rối loạn chức năng của các khu vực điều khiển vận động trong não.

Đối tượng nguy cơ

Run vô căn có thể ảnh hưởng đến mọi người, nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Tuổi tác: Nguy cơ mắc run vô căn tăng lên theo tuổi tác, đặc biệt là sau 40 tuổi.
• Di truyền: Như đã đề cập, nếu có người trong gia đình mắc run vô căn, nguy cơ của bạn sẽ cao hơn.

Chẩn đoán

Chẩn đoán run vô căn thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng và loại trừ các nguyên nhân khác gây ra run rẩy. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Kiểm tra lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu run rẩy và yêu cầu bạn thực hiện một số động tác cụ thể.
• Xét nghiệm máu và nước tiểu: Để loại trừ các nguyên nhân khác như rối loạn tuyến giáp hoặc các bệnh lý khác.
• Hình ảnh học: Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) để kiểm tra cấu trúc não.

Hiện nay không có một xét nghiệm hoặc một dấu ấn về gen nào để chẩn đoán xác định run vô căn. Nên kiểm tra chức năng tuyến giáp và khảo sát chuyển hóa đồng để loại trừ nguyên nhân khác gây run.

Phòng ngừa bệnh

Hiện tại, không có biện pháp phòng ngừa hoàn toàn run vô căn, nhưng bạn có thể thực hiện một số biện pháp để giảm nguy cơ và kiểm soát triệu chứng:

• Tránh các yếu tố kích thích: Hạn chế caffeine và rượu, tránh căng thẳng và mệt mỏi. 
• Thực hiện lối sống lành mạnh: Duy trì chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Sử dụng dụng cụ có thiết kế đặc biệt để dễ dàng thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Điều trị như thế nào?

Điều trị run vô căn tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Điều trị bằng thuốc:
  • Thuốc chẹn beta: Thường được sử dụng để điều trị huyết áp cao, thuốc chẹn beta như propranolol giúp làm giảm chứng run ở một số người. Tuy nhiên, thuốc chống chỉ định ở những trường hợp như block nhĩ thất độ 2 hoặc 3, hen suyễn, tiểu đường type 1.
  • Thuốc chống động kinh: Primidone, gabapentin và topiramate có thể có hiệu quả ở những người không đáp ứng với thuốc chẹn beta.
  • Thuốc an thần nhẹ: Prazolam và clonazepam.
  • Thuốc thuốc chẹn kênh canxi: Flunarizine và Nimodipine.
  • Thuốc tiêm OnabotulinumtoxinA (Botox): Hữu ích trong việc điều trị một số dạng run nhất là run ở đầu và giọng nói.
• Vật lý trị liệu: Giúp cải thiện sự phối hợp và kiểm soát cơ bắp.
• Phẫu thuật: Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật kích thích não sâu (DBS) có thể được xem xét.
• Thay đổi lối sống: Điều chỉnh cách sống để giảm căng thẳng và mệt mỏi, giúp kiểm soát triệu chứng tốt hơn.

Kết luận

Run vô căn là một rối loạn thần kinh phổ biến nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả bằng cách hiểu rõ về bệnh, nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp điều trị thích hợp. Duy trì lối sống lành mạnh, tránh các yếu tố kích thích và sử dụng các thiết bị hỗ trợ có thể giúp người bệnh sống tốt hơn với tình trạng này. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của run vô căn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.