Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Suy gan cấp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp phòng ngừa
Suy gan cấp là một tình trạng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng, khi gan đột ngột mất khả năng hoạt động hiệu quả. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về dấu hiệu, nguyên nhân, và các biện pháp chẩn đoán, điều trị suy gan cấp trong bài viết dưới đây.
Tổng quan chung
Suy gan cấp (Acute liver failure – ALF) là tình trạng khi chức năng gan bị suy giảm đột ngột, thường xảy ra trong vòng vài ngày đến vài tuần ở một người không có bệnh gan trước đó. Đây là một cấp cứu y khoa đòi hỏi phải điều trị ngay lập tức để ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng.
Triệu chứng suy gan cấp
Những dấu hiệu và triệu chứng của suy gan cấp bao gồm:
- Vàng da và mắt: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, xảy ra do sự tích tụ của bilirubin trong máu.
- Rối loạn tâm thần: Bệnh nhân có thể trải qua các triệu chứng từ lú lẫn nhẹ đến hôn mê, do não bị ảnh hưởng bởi các chất độc mà gan không thể lọc ra.
- Xuất huyết dễ dàng: Gan bị suy giảm chức năng không sản xuất đủ protein cần thiết cho quá trình đông máu, dẫn đến dễ chảy máu và bầm tím.
- Phù nề và cổ trướng: Tích tụ chất lỏng ở chân và bụng.
- Phù não: Phù não có thể dẫn đến các dấu hiệu tăng áp lực nội sọ (tăng huyết áp, nhịp tim chậm, phù gai thị…).
- Đau hạ sườn phải: Đây cũng là triệu chứng thường thấy của người bị suy gan cấp.
- Mất vùng đục trước gan: Gan teo nhỏ nếu do hoại tử tế bào gan nhiều.
- Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen: Nguyên nhân do chảy máu đường tiêu hóa trên.
Nguyên nhân suy gan cấp
Các nguyên nhân phổ biến gây ra suy gan cấp bao gồm:
- Ngộ độc thuốc: Đặc biệt là quá liều acetaminophen (paracetamol), một trong những nguyên nhân hàng đầu.
- Nhiễm virus: Các loại virus như viêm gan A, B, C, D,… có thể dẫn đến suy gan cấp.
- Bệnh tự miễn: Hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công gan.
- Ngộ độc chất hóa học: Tiếp xúc với các hóa chất độc hại có thể gây tổn thương gan.
- Bệnh lý di truyền: Các bệnh như Wilson hay Hemochromatosis có thể gây suy gan cấp.
Đối tượng nguy cơ suy gan cấp
Một số nhóm người có nguy cơ cao hơn mắc suy gan cấp bao gồm:
- Người sử dụng thuốc quá liều: Đặc biệt là thuốc giảm đau và kháng sinh.
- Người mắc bệnh viêm gan: Viêm gan B, C mãn tính làm tăng nguy cơ.
- Người tiếp xúc với hóa chất độc hại: Công nhân trong các ngành công nghiệp hóa chất, nông nghiệp.
- Người có bệnh lý tự miễn: Các bệnh nhân bị lupus, bệnh tự miễn khác.
- Người có chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều chất béo, sử dụng rượu bia quá mức.
Chẩn đoán suy gan cấp
Việc chẩn đoán suy gan cấp thường dựa trên:
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra mức độ men gan, bilirubin, và các chất khác để đánh giá chức năng gan.
- Siêu âm gan: Giúp quan sát kích thước và cấu trúc của gan.
- Sinh thiết gan: Lấy một mẫu mô nhỏ từ gan để kiểm tra dưới kính hiển vi.
- Xét nghiệm virus: Kiểm tra sự hiện diện của các loại virus viêm gan.
- Đánh giá tình trạng thần kinh: Xác định mức độ ảnh hưởng đến não.
Phòng ngừa suy gan cấp
Để phòng ngừa suy gan cấp, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Sử dụng thuốc đúng cách: Không tự ý tăng liều, dùng đúng chỉ định của bác sĩ.
- Tiêm phòng viêm gan: Tiêm chủng ngừa viêm gan A, B.
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại: Sử dụng thiết bị bảo hộ khi làm việc trong môi trường nguy hiểm.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế rượu bia, ăn nhiều rau xanh và hoa quả.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao.
Điều trị suy gan cấp
Điều trị suy gan cấp bao gồm các biện pháp sau:
- Điều trị nguyên nhân: Như sử dụng thuốc giải độc nếu do quá liều acetaminophen, hoặc điều trị kháng virus đối với viêm gan.
- Hỗ trợ chức năng gan: Cung cấp dinh dưỡng, sử dụng các loại thuốc bảo vệ gan.
- Ghép gan: Là biện pháp cuối cùng khi các phương pháp khác không hiệu quả. Ghép gan có thể cứu sống bệnh nhân suy gan cấp nặng.
- Theo dõi và chăm sóc đặc biệt: Bệnh nhân suy gan cấp cần được theo dõi và chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện để ngăn ngừa các biến chứng.
Kết luận
Suy gan cấp là một tình trạng nguy hiểm, cần được nhận biết và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nghiêm trọng. Hiểu rõ về các dấu hiệu, nguyên nhân, và biện pháp phòng ngừa sẽ giúp chúng ta bảo vệ gan khỏe mạnh. Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng bất thường, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.