Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
To các viễn cực là gì? Những điều cần biết về bệnh to các viễn cực
Bệnh to các viễn cực hay to đầu chi là bệnh lý liên quan đến những rối loạn hormone trong cơ thể, đặc biệt là hormone tăng trưởng GH tăng lên quá cao. Bệnh to các viễn cực có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào với nguyên nhân đa dạng. Bài viết sau sẽ cung cấp thông tin những điều cần biết về bệnh to các viễn cực
Tổng quan chung bệnh to các viễn cực
Bệnh to các viễn cực hay còn gọi là hội chứng cường thùy trước tuyến yên do tăng lên quá mức hormone tăng trưởng là bệnh lý rất hiếm gặp hiện nay, có thể diễn ra trên cả trẻ em và người lớn. Đối với người lớn, sự tăng tiết lượng hormone GH quá mức bình thường sẽ dẫn đến sự quá sản xương cũng như những mô mềm bên trong cơ thể gọi là bệnh to các viễn cực. Đối với trẻ em, nhất là trẻ đang trong độ tuổi phát triển, các sụn liên kết vẫn tồn tại thì khi bị bệnh to các viễn cực sẽ khiến xương phát triển nhiều đến mức dài và to vượt mức bình thường, dẫn đến bệnh khổng lồ. Một số bộ phận trên cơ thể mà bệnh to các viễn cực có thể gây ảnh hưởng đó là cánh tay, cẳng chân hoặc thậm chí là khuôn mặt của bệnh nhân.
Triệu chứng bệnh to các viễn cực
Triệu chứng to các viễn cực trên lâm sàng thường rất khó để phát hiện vì chúng không xuất hiện rầm rộ và cùng lúc mà phát triển âm thầm theo thời gian nên người bệnh thường không để ý và phát hiện được những thay đổi bất thường này trên cơ thể của mình.
Triệu chứng bệnh to các viễn cực bao gồm các biểu hiện sau:
- Bất thường về hình dạng cơ thể như trán thấp, cung lông mày to, mi mắt dày, gò má cao, lỗ mũi rộng, môi dày, răng thưa, lưỡi và hàm dưới to, xương sọ và các xương khác phì đại.
- Rối loạn nội tiết như rối loạn chuyển hóa glucose và rối loạn chức năng sinh dục.
- Các triệu chứng khác gồm rậm lông, khó ngủ, yếu cơ, mồ hôi nhiều, và da dầu.
Nguyên nhân bệnh to các viễn cực
GH được biết đến như là một loại hormone nội tiết điều hòa chức năng tăng trưởng cũng như phát triển của cơ thể người. Nguyên nhân to các viễn cực được tìm ra là do cơ thể người bệnh có quá nhiều hormone GH khiến xương và các bộ phận khác trong cơ thể phì đại quá mức cho phép, trong đó phải kể đến xương là một cấu trúc phát triển quá mức trong bệnh lý này. Hormone GH được sản xuất tại tuyến yên của não bộ và theo một số nghiên cứu thì khi cơ thể xuất hiện khối u tuyến yên lành tính sẽ dẫn đến bệnh to các viễn cực.
Đối tượng nguy cơ bệnh to các viễn cực
Bệnh to các viễn cực có thể phát triển ở mọi lứa tuổi sau dậy thì,nhưng bệnh thường được chẩn đoán ở người lớn độ tuổi từ khoảng 40 đến 50 (tuổi trung niên). Bệnh to các viễn cực là một tình trạng cực kỳ hiếm, với tỷ lệ ước tính khoảng 3 đến 14 trường hợp mắc bệnh trên 100.000 người.
Chẩn đoán bệnh to các viễn cực
Chẩn đoán bệnh to các viễn cực thông thường được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa nội tiết. Bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh dựa trên tiền sử, bệnh sử, khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm phù hợp.
Các xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh to các viễn cực bao gồm:
- Xét nghiệm IGF: Mức hormone tăng trưởng (GH) có thể thay đổi trong ngày, xét nghiệm đáng tin cậy để theo dõi mức GH là đo IGF-1 trong máu. Trong hầu hết các trường hợp, mức IGF-1 cao cho thấy bạn mắc bệnh to các viễn cực.
- Xét nghiệm dung nạp glucose: Để xác nhận chẩn đoán, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm dung nạp glucose đường uống.
- Chụp cộng hưởng từ sọ não: Để đánh giá khối u ở tuyến yên, chụp cộng hưởng từ thường được sử dụng để quan sát hình ảnh ở não của bạn.
- Chụp cắt lớp vi tính sọ não: Trong trường hợp không thể lựa chọn chụp cộng hưởng từ (ví dụ như bạn có máy tạo nhịp tim hoặc các thiết bị cấy ghép có kim loại), bác sĩ có thể yêu cầu chụp cắt lớp vi tính để thay thế
Nếu các hình ảnh học sọ não không tìm thấy khối u tuyến yên, bác sĩ sẽ tìm kiếm các khối u không phải tuyến yên gây ra bệnh to các viễn cực ở bạn.
Phòng ngừa bệnh to các viễn cực
Khi đã thành lập chẩn đoán bệnh to các viễn cực, điều quan trọng để hạn chế diễn tiến bệnh là tuân thủ điều trị của bác sĩ. Bên cạnh đó, bạn cần theo dõi các triệu chứng của mình, tái khám đúng hẹn và trao đổi với bác sĩ để đảm bảo việc điều trị của bạn đang tiến triển tốt.
Bệnh to các viễn cực không có cách để phòng ngừa. Các nhà khoa học không chắc chắn về nguyên nhân gây ra khối u tuyến yên khiến bệnh to các viễn cực phát triển. Một số yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong tình trạng u tuyến yên, tuy nhiên, bạn cũng không thể ngăn ngừa tình trạng này.
Điều trị bệnh to các viễn cực như thế nào?
Nội khoa
Hiện nay, có ba loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh to các viễn cực. Tuy nhiên, thuốc không phải là lựa chọn giúp điều trị khỏi bệnh mà chúng chỉ giúp kiểm soát bệnh, điều chỉnh mức hormone trong cơ thể bạn. Các loại thuốc có thể sử dụng bao gồm:
- Chất tương tự somatostatin;
- Chất chủ vận Dopamine;
- Thuốc đối kháng thụ thể hormone tăng trưởng.
Trong trường hợp không thể phẫu thuật, không thể loại bỏ hoàn toàn khối u, không thể sử dụng thuốc, xạ trị có thể là lựa chọn điều trị cho bạn.
Ngoại khoa
Phẫu thuật là lựa chọn điều trị giúp loại bỏ khối u tuyến yên và có khả năng giúp chữa khỏi bệnh. Trong hầu hết các trường hợp, phẫu thuật giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng của bệnh to các viễn cực hoặc khắc phục hoàn toàn tình trạng này. Chỉ định phẫu thuật cụ thể sẽ phụ thuộc vào kích thước và vị trí của khối u.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
