Viêm ruột: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Triệu chứng

Một số dấu hiệu điển hình phải kể đến gồm:

• Tiêu chảy.
• Mệt mỏi.
• Đau bụng.
• Xuất hiện máu trong phân.
• Chán ăn.
• Sút cân bất thường.

Các triệu chứng hiếm gặp hơn bao gồm:

• Sốt
• Ngứa, đỏ, đau mắt
• Đau khớp
• Buồn nôn và nôn
• Phát ban da và lở loét (loét)

Nguyên nhân

Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh viêm ruột chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố sau được xem là nguyên nhân khởi phát gây bệnh viêm ruột:

• Yếu tố di truyền

Bệnh viêm ruột có xu hướng di truyền. Nguy cơ mắc bệnh viêm ruột của một người sẽ cao hơn nếu trong gia đình có người từng bị viêm ruột. Có khoản 5% đến 20% số người mắc bệnh viêm ruột có người thân cấp 1 (ba, mẹ, con cái, anh chị em ruột) từng mắc bệnh.

• Yếu tố môi trường

Bên cạnh yếu tố di truyền, môi trường cũng được xem là nguyên nhân khởi phát bệnh viêm ruột.

• Do virus

Bệnh viêm ruột còn có thể do virus. Một số loại virus phổ biến gây viêm ruột có thể kể đến là: Salmonella, Escherichia coli (hay E. coli), Staphylococcus aureus (S. aureus), Campylobacter jejuni (C. jejuni), Shigella.

• Bất thường trong hệ thống miễn dịch

Cơ chế hoạt động của hệ thống miễn dịch bình thường là tấn công và tiêu diệt những kẻ xâm lược cơ thể đến từ môi trường bên ngoài như vi khuẩn, virus, nấm và các vi sinh vật khác. Tuy nhiên ở một số trường hợp bất thường của hệ thống miễn dịch, các tế bào trong đường tiêu hóa lại bị tấn công và tiêu diệt thay vì tiêu diệt các tác nhân gây hại cho cơ thể đến từ bên ngoài. Điều này dẫn đến tình trạng viêm mãn tính, loét, dày lên ở thành ruột và cuối cùng là các triệu chứng của bệnh.

Đối tượng nguy cơ

Viêm ruột là bệnh đường tiêu hóa thường gặp và có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Trong đó, một số đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác, như:

• Có người thân trong gia đình mắc bệnh viêm ruột
• Có tiền sử viêm ruột
• Đi du lịch tới những vùng thịnh hành bệnh viêm ruột
• Sử dụng nước chưa qua xử lý hoặc nguồn nước bị ô nhiễm.
• Tuổi tác: Viêm ruột thường xảy ra phổ biến ở những người dưới 30 tuổi, một số trường hợp xuất hiện trong giai đoạn 50 – 60 tuổi.
• Chủng tộc: Viêm đường ruột xảy ra phổ biến ở người da trắng.

Chẩn đoán

• Xét nghiệm
• Nội soi
• Chẩn đoán hình ảnh

Phòng ngừa bệnh

• Rửa tay bằng xà phòng và nước sau khi đi vệ sinh, trước khi tiếp xúc với thực phẩm

• Rửa sạch dụng cụ nhà bếp và các bề mặt đã tiếp xúc với thịt sống
• Nấu chín kỹ thịt và động vật có vỏ, đun sôi nước trước khi uống. Hạn chế tiêu thụ thức uống chứa cồn, caffeine, gas…, Tránh tiêu thụ các loại thực phẩm có thể gây kích thích đường ruột điển hình là sữa, thức ăn nhiều gia vị, thức ăn nhiều dầu mỡ…
• Bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ phù hợp
• Sử dụng nước đóng chai khi đi du lịch
• Nếu bạn bị bệnh, hãy ở nhà cho đến 48 giờ sau khi hết các triệu chứng.
• Ăn các bữa nhỏ cách nhau 2 – 4 giờ, luôn uống nhiều nước mỗi ngày.
• Kiểm soát căng thẳng bằng cách thiền, tập thái cực quyền, yoga, nghe nhạc…
• Duy trì ngủ đủ giấc và hoạt động thể chất đều đặn.
• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá.

Điều trị như thế nào

Điều trị bằng thuốc

• Nhóm thuốc chống viêm: Thuốc aminosalicylate (mesalamine, balsalazide, olsalazine) là lựa chọn đầu tiên cho viêm loét đại tràng từ nhẹ đến trung bình. Corticosteroid được sử dụng ngắn hạn để giảm viêm và ức chế miễn dịch.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Các loại thuốc như azathioprine, mercaptopurine, methotrexate hoạt động bằng cách ngăn chặn phản ứng miễn dịch, giảm tổn thương niêm mạc ruột.
• Thuốc sinh học: Nhóm thuốc này như infliximab, adalimumab, certolizumab giúp ức chế protein gây viêm trong cơ thể.
• Thuốc kháng sinh: Được sử dụng khi có nghi ngờ nhiễm trùng, đặc biệt trong trường hợp bệnh Crohn quanh hậu môn.
• Thuốc chống tiêu chảy và giảm đau: Bổ sung chất xơ như bột psyllium, methylcellulose, và loperamid cho tiêu chảy nặng. Acetaminophen được sử dụng cho đau nhẹ.

Phẫu thuật

Với các trường hợp nghiêm trọng không thể điều trị hiệu quả bằng thuốc, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật, cụ thể như sau:

• Phẫu thuật viêm loét đại tràng (cắt bỏ toàn bộ đại tràng và trực tràng).
• Cắt bỏ một phần đường tiêu hóa bị tổn thương và nối các phần khỏe mạnh lại với nhau.

Kết luận

Viêm ruột là một bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ triệu chứng, nguyên nhân và các phương pháp điều trị sẽ giúp bệnh nhân và gia đình chủ động hơn trong việc phòng ngừa và đối phó với bệnh. Để có được thông tin chính xác và phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.