Viêm tụy mạn tính tái phát: những điều cần biết 

Triệu chứng

Triệu chứng viêm tụy mạn tính tái phát chủ yếu là đau bụng dữ dội ở vùng thượng vị, lan ra sau lưng. Cơn đau thường xuất hiện sau khi ăn hoặc uống rượu bia.

Các triệu chứng khác bao gồm:

• Buồn nôn, nôn mửa
• Tiêu chảy, phân lỏng, phân mỡ
• Giảm cân không rõ nguyên nhân
• Mệt mỏi, chán ăn
• Vàng da

Nguyên nhân

Nguyên nhân viêm tụy mạn tính có thể do khách quan hoặc từ lối sống sinh hoạt của bệnh nhân. Các nguyên nhân chủ yếu là:

• Lạm dụng rượu bia: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy mạn tính tái phát. Rượu bia kích thích tuyến tụy sản xuất quá nhiều enzyme tiêu hóa, dẫn đến tự tiêu hủy các tế bào tụy.
• Sỏi mật: Sỏi mật có thể di chuyển vào ống dẫn tụy, gây tắc nghẽn và dẫn đến viêm tụy.
• Bệnh tự miễn: Một số bệnh tự miễn như viêm tụy tự miễn có thể tấn công các tế bào tụy, dẫn đến viêm và tổn thương.
• Chấn thương: Chấn thương bụng có thể gây tổn thương trực tiếp cho tuyến tụy.
• Yếu tố di truyền: Một số người có gen di truyền khiến họ dễ bị viêm tụy mạn tính hơn.
• Các nguyên nhân khác: Cao huyết áp, đái tháo đường, tăng mỡ máu,…

Đối tượng nguy cơ mắc viêm tụy mạn tính

• Người có tiền sử lạm dụng rượu bia
• Người có sỏi mật
• Người mắc các bệnh tự miễn
• Người có người thân bị viêm tụy mạn tính
• Người béo phì
• Người hút thuốc lá

Chẩn đoán

Chẩn đoán viêm tụy mạn tính tái phát dựa trên các yếu tố sau:

• Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, sỏi mật, các bệnh tự miễn,…
• Triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng mà bạn đang gặp phải, bao gồm tính chất, thời điểm xuất hiện, mức độ nghiêm trọng,…
• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ khám bụng để tìm dấu hiệu đau, sưng,…
• Xét nghiệm:
  • Xét nghiệm máu: Xét nghiệm amylase, lipase, CRP,… để đánh giá chức năng tụy.
  • Xét nghiệm hình ảnh: Chụp CT, MRI, siêu âm tụy,… để tìm kiếm sỏi mật, tổn thương tụy,…
• Chẩn đoán di truyền: Xét nghiệm di truyền để xác định nguy cơ mắc bệnh do di truyền.

Phòng ngừa viêm tụy mạn tính

Để phòng ngừa viêm tụy mạn tính, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Tránh lạm dụng rượu bia: Đây là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất.
• Điều trị sỏi mật: Nếu bạn có sỏi mật, cần được điều trị kịp thời để tránh biến chứng viêm tụy.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý bằng cách ăn uống khoa học và tập thể dục thường xuyên.
• Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc viêm tụy mạn tính.
• Điều trị các bệnh lý nền: Điều trị tốt các bệnh lý nền như cao huyết áp, đái tháo đường,…

Điều trị

Mục tiêu điều trị viêm tụy mạn tính tái phát là kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất

• Điều trị nội khoa:
  • Thuốc giảm đau: Sử dụng các thuốc giảm đau như paracetamol, NSAIDs,… để giảm cơn đau.
  • Thuốc ức chế men tụy: Giúp giảm bớt gánh nặng cho tuyến tụy, cải thiện tình trạng tiêu hóa.
  • Enzyme thay thế: Bổ sung enzyme tiêu hóa để hỗ trợ tiêu hóa thức ăn.
  • Insulin: Điều trị đái tháo đường nếu có.
• Điều trị ngoại khoa:
  • Phẫu thuật cắt bỏ sỏi mật (nếu có).
  • Phẫu thuật cắt bỏ phần tụy bị tổn thương (trong trường hợp nặng).
• Chăm sóc dinh dưỡng:
  • Ăn theo chế độ ít béo, nhiều chất xơ.
  • Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
  • Uống đủ nước.
  • Tránh ăn thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt.
  • Hạn chế sử dụng rượu bia, cà phê, thuốc lá.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Khám bác sĩ định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

Viêm tụy mạn tính tái phát là một bệnh lý mãn tính, đòi hỏi người bệnh cần thay đổi lối sống và tuân thủ điều trị nghiêm ngặt để chung sống hòa bình với bệnh. Viêm tụy mạn tính tái phát là một bệnh lý nguy hiểm, tuy nhiên nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời, người bệnh hoàn toàn có thể chung sống hòa bình với bệnh và có một cuộc sống chất lượng. Hãy luôn tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, kết hợp với lối sống khoa học để bảo vệ sức khỏe của bản thân.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.