Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Vô sinh ở nam giới: Những điều cần biết về bệnh
Vô sinh nam là tình trạng nam giới gặp khó khăn trong việc thụ thai do các vấn đề về sức khỏe sinh sản. Đây là một vấn đề ảnh hưởng đến nhiều cặp vợ chồng, chiếm khoảng 1/3 trường hợp vô sinh hiếm muộn. Vậy cách nhận biết và điều trị như thế nào, hãy cùng mình tìm hiểu bài viết sau đây.
Tổng quan chung
Vô sinh nam là tình trạng nam giới không thể có con sau một năm quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng biện pháp tránh thai. Đây là vấn đề nhạy cảm, ảnh hưởng đến tâm lý và hạnh phúc gia đình của nhiều quý ông.
Thống kê: Theo WHO, tỷ lệ vô sinh trên toàn cầu đang gia tăng, với khoảng 15% các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc thụ thai. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 15-20% các cặp vợ chồng hiếm muộn, trong đó vô sinh nam chiếm tỷ lệ 40-50%.
Triệu chứng vô sinh ở nam giới
Yếu tố nguy cơ dẫn tới vô sinh ở nam giới có thể được phát hiện thông qua nhận biết các triệu chứng dưới đây:
- Xuất tinh sớm.
- Xuất tinh ngược dòng.
- Rối loạn cương dương.
- Tinh trùng quá loãng hay quá đặc, tinh trùng có lẫn máu, mủ, các chất lạ, tinh trùng có màu bất thường.
- Giảm ham muốn, ngại gần gũi.
- Tiểu buốt, tiểu mủ: là dấu hiệu của viêm đường sinh dục hoặc viêm các tuyến sinh dục, ảnh hưởng đến hoạt động sinh dục, sinh sản ở nam giới.
Nguyên nhân gây vô sinh
- Bẩm sinh: do các khuyết tật từ lúc mới sinh ra (khuyết tật cơ quan sinh dục, tinh hoàn ẩn, tinh hoàn lạc chỗ, bất sản ống dẫn tinh…).
- Bệnh lý: Bệnh sinh dục hay bệnh lý toàn thân (viêm tinh hoàn, viêm các tuyến sinh dục phụ, người nam mắc bệnh quai bị cũng có thể dẫn đến vô sinh).
- Các can thiệp y học: triệt sản,…
- Thói quen sinh hoạt hằng ngày: hút thuốc, uống nhiều rượu bia, thức khuya, làm việc trong môi trường tiếp xúc nhiều chất phóng xạ,…
- Căng thẳng, stress cũng ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh có thể dẫn đến tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.
Đối tượng nguy cơ
- Người các bệnh phụ khoa nam: viêm tuyến tiền liệt, viêm bao quy đầu, viêm tinh hoàn… là những nguyên nhân dễ gây vô sinh ở nam giới.
- Sự bất thường trong chức năng sản xuất tinh trùng: là nguyên nhân khá phổ biến có thể bắt nguồn do tinh hoàn co rút, các tật di truyền, các bệnh lý như tiểu đường, quai bị, trước đây từng bị chấn thương hoặc phải phẫu thuật tinh hoàn hoặc vùng bẹn.
- Uống nhiều rượu bia: uống nhiều rượu bia làm suy giảm chất lượng tinh trùng, giảm ham muốn. Những chất độc tích tụ trong rượu bia gây rối loạn cương dương làm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng có con ở nam giới.
- Hút thuốc lá: thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh ở nam giới, làm tinh trùng bị suy yếu, dị dạng hoặc teo tinh hoàn.
- Căng thẳng, stress: thường xuyên căng thẳng hay stress làm rối loạn nội tiết tố nam. Chuyện chăn gối không được viên mãn làm tăng khả năng vô sinh
- Thường xuyên mặc quần áo bó sát: thói quen mặc quần áo chật, bó sát khiến nhiệt độ tinh hoàn tăng lên ngăn cản quá trình sinh tinh.
- Quan hệ tình dục không an toàn: Thói quen quan hệ thô bạo, quan hệ nhiều lần liên tục khiến dương vật bị tổn thương giảm gây nên trở ngại cho quá trình sinh sản ở nam giới.
- Tiếp xúc nhiều với một số hóa chất và chất độc như thuốc trừ sâu, bức xạ, cần sa, steroid (bao gồm testosterone)…
- Tổn thương gây ra do ung thư và quá trình điều trị.
- Ngoài ra, nhiều trường hợp nam giới vô sinh mà nguyên nhân không thể xác định, trong đó có một vài phỏng đoán cho rằng có thể là do nguyên nhân di truyền.
Chẩn đoán
Chẩn đoán vô sinh nam cần dựa vào các dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng để đưa ra kết luận chính xác nhất.
Khám lâm sàng: khám cơ quan sinh dục để phát hiện các dấu hiệu bất thường nếu có: như các dị tật bẩm sinh, các bệnh đường sinh dục,…
Xét nghiệm cận lâm sàng: dựa vào các xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu có tính chính xác cao, bao gồm:
- Siêu âm ổ bụng, siêu âm tinh hoàn để phát hiện các bất thường của các bộ phận sinh dục.
- Xét nghiệm tinh dịch đồ: đây là xét nghiệm quan trọng và cơ bản trong chẩn đoán vô sinh ở nam giới.
- Xét nghiệm máu kiểm tra hàm lượng các hormon: nồng độ các hormon trong máu ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tinh trùng và sinh lý sinh dục nam.
- Sinh thiết tinh hoàn để làm các xét nghiệm cần thiết với các trường hợp vô tinh không do yếu tố di truyền.
Tổng hợp kết quả của các xét nghiệm thì bác sĩ sẽ đưa ra một kết luận chính xác về tình trạng sức khỏe sinh sản của bạn.
Phòng ngừa bệnh
- Duy trì cân nặng ở mức bình thường, tránh ăn uống quá độ dẫn đến thừa cân, béo phì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
- Hạn chế thuốc lá, rượu bia, các chất kích thích, chất không tốt cho sức khỏe.
- Luôn giữ tinh thần thoải mái, bình tĩnh trong mọi trường hợp, tránh căng thẳng, stress.
- Đời sống sinh hoạt vợ chồng khoa học, thoải mái và nâng cao tinh thần chăn gối.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và có hướng giải quyết sớm khi gặp các vấn đề bất thường về sức khỏe sinh sản.
- Không ngại chia sẻ, tâm sự với vợ về những bất thường về sinh sản mà mình mắc phải.
Điều trị như thế nào?
Các cách điều trị vô sinh ở nam giới gồm:
- Phương pháp thụ tinh nhân tạo (bơm tinh trùng vào buồng tử cung): đây là một cách khắc phục vô sinh nam giới, áp dụng cho những cặp vợ chồng người vợ hoàn toàn bình thường, người chồng có tinh trùng yếu mức độ nhẹ tới trung bình.
- Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm: đây là phương pháp hiện đại, mang lại niềm vui cho nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn. Phương pháp này sẽ thu trứng và tinh trùng từ vợ và chồng, sau đó trứng và tinh trùng tốt nhất sẽ được thụ tinh tạo thành hợp tử ở môi trường nhân tạo, nuôi cấy 3 – 5 ngày trong ống nghiệm, cuối cùng sẽ được đưa vào tử cung người vợ để mang thai như một thai nhi bình thường.
- Điều trị nội khoa: Tuy được biết đến khá lâu nhưng đây vẫn là một trong những phương pháp điều trị vô sinh nam hữu hiệu nhất và chi phí cũng hợp lý, không quá đắt đỏ. Yêu cầu là bệnh nhân được chẩn đoán là vô sinh không quá nặng. Đồng thời bệnh nhân phải kiên trì, bền bỉ và tuân theo lời bác sĩ căn dặn (chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, thuốc thang,…).
- Phẫu thuật: Phương pháp này có ưu điểm là tiến hành nhanh chóng, có kết quả tốt ở những bệnh nhân vô sinh do vấn đề về ống dẫn tinh, bệnh lý về giãn tĩnh mạch thừng tinh hay vô tinh không do tắc nghẽn. Tuy nhiên, phương pháp này tốn chi phí khá cao và không phải trường hợp vô sinh nào cũng chữa được.
Kết luận
Vô sinh ở nam giới không chỉ là một vấn đề y tế mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và đời sống của các cặp vợ chồng. Việc hiểu rõ các triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và lựa chọn đúng đắn trong hành trình tìm kiếm con cái. Hãy luôn duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân bằng và tránh xa các thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu bia. Đừng ngần ngại chia sẻ và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế khi gặp phải vấn đề về sức khỏe sinh sản. Chăm sóc bản thân không chỉ giúp bạn tăng cường sức khỏe mà còn góp phần xây dựng một gia đình hạnh phúc và bền vững. Hãy nhớ rằng, sự kiên trì và niềm tin vào y học hiện đại sẽ mang lại hy vọng và giải pháp cho những ai đang đối mặt với vấn đề vô sinh.