Biện pháp tránh thai hiện nay và những ưu, nhược điểm của chúng

Tránh thai là một phần quan trọng trong kế hoạch hóa gia đình, giúp bạn chủ động trong việc sinh sản và bảo vệ sức khỏe. Hiện nay, có nhiều biện pháp tránh thai khác nhau, mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng. Việc hiểu rõ về các phương pháp này sẽ giúp bạn lựa chọn được biện pháp phù hợp nhất.

1. Tránh thai tự nhiên

1.1. Phương pháp tính ngày rụng trứng

Phương pháp này dựa trên việc theo dõi chu kỳ kinh nguyệt để xác định ngày rụng trứng, từ đó tránh quan hệ tình dục trong những ngày có khả năng thụ thai cao.

Ưu điểm:

• Không cần sử dụng thuốc hay dụng cụ y tế.
• Không gây tác dụng phụ.

Nhược điểm:

• Hiệu quả tránh thai không cao, khoảng 75%, do chu kỳ kinh nguyệt có thể thay đổi.
• Đòi hỏi bạn phải theo dõi chu kỳ kinh nguyệt một cách chính xác và kiên trì.

1.2. Phương pháp xuất tinh ngoài

Đây là phương pháp khi người nam rút dương vật ra khỏi âm đạo trước khi xuất tinh, nhằm ngăn tinh trùng tiếp xúc với trứng.

Ưu điểm:

• Không cần sử dụng dụng cụ hay thuốc.
• Không gây tác dụng phụ.

Nhược điểm:

• Hiệu quả tránh thai thấp, do tinh trùng có thể có mặt trong dịch tiết trước khi xuất tinh.
• Phụ thuộc vào khả năng kiểm soát của người nam.

2. Tránh thai bằng thuốc

2.1. Thuốc tránh thai hàng ngày

Thuốc tránh thai hàng ngày chứa hormone giúp ngăn ngừa sự rụng trứng và làm thay đổi môi trường tử cung, ngăn cản tinh trùng gặp trứng.

Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai cao, khoảng 91-99% khi sử dụng đúng cách.
• Có thể giúp điều hòa kinh nguyệt và giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt.

Nhược điểm:

• Cần uống đều đặn hàng ngày vào cùng một thời điểm.
• Có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, tăng cân, đau đầu.

2.2. Thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc khi biện pháp tránh thai khác thất bại.

Ưu điểm:

• Có thể giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn sau quan hệ không an toàn.

Nhược điểm:

• Không nên sử dụng thường xuyên, chỉ dành cho trường hợp khẩn cấp.
• Có thể gây rối loạn kinh nguyệt và các tác dụng phụ khác.

3. Dụng cụ tránh thai

3.1. Bao cao su nam và nữ

Bao cao su là một trong những biện pháp tránh thai phổ biến nhất. Nó không chỉ giúp hạn chế tình trạng tăng dân số mà còn phòng tránh được nhiều bệnh tật lây qua đường tình dục. Bao cao su hoạt động như một lớp màng mỏng ngăn chặn tinh trùng gặp trứng, hiệu quả tránh thai rất cao.

Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai cao khi sử dụng đúng cách, khoảng 85-98%.
• Bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm HIV, lậu, giang mai và herpes.
• Dễ sử dụng và có thể mua được ở hầu hết các cửa hàng mà không cần đơn thuốc.

Nhược điểm:

• Có thể gây dị ứng hoặc kích ứng da ở một số người.
• Nếu không được đeo đúng cách và chọn size phù hợp thì nó có thể bị tụt, rách, dẫn đến hậu quả tránh thai không cao.

3.2. Vòng tránh thai (IUD)

Vòng tránh thai là một dụng cụ nhỏ được đặt vào tử cung để ngăn chặn tinh trùng gặp trứng. Có hai loại chính: vòng chứa đồng và vòng chứa hormone.

Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai cao, lên đến 99%.
• Thời gian tránh thai lâu dài, từ 3 đến 10 năm tùy loại vòng.
• Không cần nhớ uống thuốc hàng ngày.

Nhược điểm:

• Có thể gây rối loạn kinh nguyệt, đau bụng dưới, viêm phụ khoa.
• Nếu vòng rơi ra mà không phát hiện có thể dẫn tới mang thai ngoài tử cung hoặc nó tụt vào sâu bên trong có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe của người phụ nữ.

3.3. Que cấy tránh thai

Que cấy tránh thai là một que nhựa nhỏ chứa hormone, được cấy vào dưới da cánh tay, giúp ngăn ngừa thai trong thời gian dài.

Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai cao, kéo dài từ 3 đến 5 năm.
• Không cần nhớ uống thuốc hàng ngày.

Nhược điểm:

• Có thể gây rối loạn kinh nguyệt, chảy máu bất thường.
• Cần thực hiện thủ thuật cấy và tháo que bởi bác sĩ chuyên khoa.

4. Tránh thai bằng phương pháp cấy ghép hoặc tiêm nội tiết

4.1. Tiêm tránh thai

Tiêm tránh thai là biện pháp sử dụng hormone được tiêm vào cơ thể để ngăn ngừa thai trong một khoảng thời gian nhất định.

Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai cao, kéo dài khoảng 3 tháng sau mỗi lần tiêm.
• Không cần nhớ uống thuốc hàng ngày.

Nhược điểm:

• Có thể gây rối loạn kinh nguyệt, tăng cân, thay đổi tâm trạng.
• Cần đến cơ sở y tế để thực hiện tiêm định kỳ.

5. Tránh thai vĩnh viễn

5.1. Triệt sản nam (Thắt ống dẫn tinh)

Triệt sản nam là phương pháp thắt hoặc cắt ống dẫn tinh để ngăn tinh trùng xuất ra ngoài khi xuất tinh.

Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai gần như tuyệt đối.
• Thủ thuật đơn giản, thời gian hồi phục nhanh.

Nhược điểm:

• Là biện pháp vĩnh viễn, khó hoặc không thể phục hồi khả năng sinh sản.
• Không bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

5.2. Triệt sản nữ (Thắt ống dẫn trứng)

Triệt sản nữ là phương pháp thắt hoặc cắt ống dẫn trứng để ngăn trứng gặp tinh trùng.

Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai gần như tuyệt đối.
• Có thể giảm nguy cơ bị ung thư buồng trứng về sau.

Nhược điểm:

• Là biện pháp không thể đảo ngược, nghĩa là bạn sẽ mất hoàn toàn khả năng sinh sản.
• Quy trình phẫu thuật phức tạp hơn so với triệt sản nam, cần thời gian hồi phục lâu hơn.
• Không bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs).

Lưu ý khi lựa chọn biện pháp tránh thai

Việc chọn biện pháp tránh thai phù hợp không chỉ dựa trên hiệu quả mà còn phải cân nhắc đến các yếu tố như:

• Tình trạng sức khỏe cá nhân: Một số phương pháp như thuốc tránh thai không phù hợp với người có tiền sử huyết áp cao, tiểu đường hoặc bệnh tim.
• Tình trạng quan hệ: Nếu bạn có nhiều bạn tình hoặc không chắc chắn về tình trạng sức khỏe của đối tác, hãy ưu tiên bao cao su để bảo vệ khỏi STDs.
• Mục tiêu sinh sản trong tương lai: Nếu bạn vẫn muốn có con sau này, hãy tránh các biện pháp triệt sản vì chúng khó hoặc không thể phục hồi.
• Tác dụng phụ có thể gặp: Một số phương pháp như tiêm tránh thai, cấy que có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, cân nặng hoặc tâm trạng.
• Khả năng tuân thủ: Nếu bạn là người hay quên, hãy cân nhắc các phương pháp dài hạn như que cấy, vòng tránh thai hoặc tiêm tránh thai, thay vì thuốc uống hàng ngày.

Lời khuyên từ chuyên gia y tế tại Pharmacity

Theo các chuyên gia tại Pharmacity, khi chọn biện pháp tránh thai, bạn nên:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn phương pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe.
• Kết hợp nhiều biện pháp nếu cần, chẳng hạn như sử dụng bao cao su + thuốc tránh thai để tăng hiệu quả và bảo vệ toàn diện.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng các biện pháp có liên quan đến hormone như thuốc tránh thai hoặc vòng tránh thai nội tiết.
• Không lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, vì có thể gây rối loạn nội tiết nghiêm trọng.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Phương pháp tránh thai nào an toàn nhất?

Triệt sản và vòng tránh thai có hiệu quả cao nhất, nhưng nếu bạn cần một phương pháp linh hoạt hơn, bao cao su và thuốc tránh thai là lựa chọn tối ưu.

2. Dùng thuốc tránh thai có gây vô sinh không?

Không. Thuốc tránh thai không ảnh hưởng vĩnh viễn đến khả năng sinh sản, nhưng có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt tạm thời.

3. Bao cao su có giúp ngăn ngừa HIV không?

Có! Bao cao su là phương pháp duy nhất giúp phòng tránh HIV và các bệnh STDs hiệu quả.

4. Có thể mang thai ngay sau khi tháo vòng tránh thai không?

Có, bạn có thể có thai ngay khi vòng được tháo, nhưng với vòng tránh thai nội tiết, có thể mất vài tháng để chu kỳ rụng trứng trở lại bình thường.

5. Dùng thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần có sao không?

Có, sử dụng thường xuyên có thể gây rối loạn nội tiết tố, rối loạn kinh nguyệt và tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung.

Nguồn: Tổng hợp