Khủng hoảng tuổi lên 3 là gì? Bố mẹ cần làm gì để cùng con vượt qua giai đoạn này

Khủng hoảng tuổi lên 3 được xem là giai đoạn phát triển tâm lý rất bình thường ở trẻ nhỏ. Giai đoạn này, trẻ bắt đầu sẽ ý thức rõ hơn về bản thân và khẳng định cái tôi của mình. Nếu không được hiểu rõ, hành vi này có thể gây khó chịu đối với các bậc cha mẹ. Cùng tham khảo bài viết tổng hợp thông tin dưới đây của Pharmacity để hiểu hơn khủng hoảng tuổi lên 3 là gì nhé!

Khủng hoảng tuổi lên 3 là gì?

Khủng hoảng tuổi lên 3 (terrible three) là giai đoạn phát triển của trẻ mà trong đó trẻ có những thay đổi tâm trạng đột ngột, trở nên bướng bỉnh và cứng đầu hơn, trẻ cũng có những cơn giận dữ bùng phát khi đối mặt với những điều khiến bé không hài lòng.

Trẻ khủng hoảng tuổi lên 3 thường không nghe lời, thậm chí là có những hành vi chống đối, làm trái với ý ba mẹ. Trẻ thường trở nên cứng đầu, bướng bỉnh và chỉ muốn làm theo ý bản thân. Cha mẹ thường sẽ không thể kiểm soát được hành vi của trẻ khủng hoảng tuổi lên 3.

Nguyên nhân khủng hoảng lên 3 thường do bé không thể diễn tả đầy đủ nhu cầu của bản thân bởi vì giới hạn về khả năng ngôn ngữ, trong khi nhu cầu về thể chất cũng như tinh thần của bé đã phát triển rõ rệt. Những điều trẻ muốn không diễn ra theo đúng ý trẻ. Điều này sẽ khiến trẻ cảm thấy khó chịu và bộc lộ cảm xúc ra ngoài, làm trái ý của cha mẹ để thể hiện bản thân mình đã “lớn”.

Khủng hoảng tuổi lên 3 kéo dài bao lâu?

Tâm lý trẻ 3 tuổi bắt đầu từ 18 tháng đến khi trẻ được 3 tuổi. Theo đó, đây có thể là năm cuối bé trải qua cơn bão cảm xúc mãnh liệt, cùng với sự thay đổi về tâm trạng đột ngột khiến cho nhiều phụ huynh bối rối.

Tuy vậy, tùy vào sự phát triển của mỗi trẻ mà thời gian khủng hoảng sẽ có những sự khác biệt. Một số trẻ có thể kéo dài đến khi con 4 tuổi. Vì vậy, cha mẹ cần hiểu rõ biểu hiện của giai đoạn tâm lý trẻ 3 tuổi của trẻ, để tìm cách cùng bé vượt qua.

Một số biểu hiện của khủng hoảng lên 3

Một số sự thay đổi trong hành vi của trẻ, khiến nhiều bậc phụ huynh cảm thấy bối rối và lo lắng.

Dưới đây là một số những biểu hiện thường gặp ở trẻ khi khủng hoảng tuổi lên 3:

• Chống đối: Trẻ thường nói “không” với những yêu cầu của người lớn, dù là yêu cầu hợp lý.
• Nổi loạn: Trẻ có thể làm trái những quy định đã đặt ra hoặc cố tình gây rối.
• Ích kỷ: Trẻ chỉ quan tâm đến những nhu cầu của bản thân và không muốn chia sẻ đồ chơi hay sự chú ý với người khác.
• Bướng bỉnh: Trẻ thường cố chấp làm theo ý mình, dù biết điều đó có thể gây ra hậu quả.
• Khóc nhè: Trẻ thường khóc để có thể đạt được mục đích.
• Thay đổi tâm trạng đột ngột: Trẻ có thể vui vẻ một lúc sau đó lại trở nên cáu gắt, khó chịu.
• Ghen tị: Trẻ dễ ghen tị với anh chị em hoặc bạn bè xung quanh.
• Sợ hãi: Trẻ có thể sợ hãi những điều mà trước đây chúng không sợ.
• Nghi ngờ: Trẻ sẽ không tin tưởng người lớn và thường đặt câu hỏi tại sao.

Ngoài ra, trẻ còn có thể:

• Bám víu: Luôn muốn được ở bên cạnh ba mẹ mọi lúc mọi nơi.
• Sợ xa lạ: Trẻ không muốn xa nhà hoặc những người quen thuộc.
• Khó khăn trong việc thích nghi với những thay đổi: Chẳng hạn như đi nhà trẻ hoặc chuyển nhà.

Làm thế nào để giúp trẻ vượt qua khủng hoảng tuổi lên 3

Khủng hoảng lên 3 là giai đoạn phát triển tâm lý bình thường ở trẻ nhỏ. Để có thể giúp trẻ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng, ba mẹ nên có sự kiên nhẫn và những phương pháp phù hợp. Dưới đây là một số gợi ý mà bạn có thể áp dụng:

Hạn chế lớn tiếng với con

Cách đối phó với khủng hoảng lên 3 là gì? Liệu có phải là la hét quát nạt con hay không? La hét là cơ chế phòng thủ mà người lớn thường đem ra sử dụng vào những lúc trẻ không nghe lời. Tuy vậy, hành động này lại gây nhiều tác động tiêu cực đến tâm lý trẻ nhiều hơn mà bạn có thể nhận ra, dù việc này có thể làm cho con nghe lời bạn ngay lập tức.

Thay vì la rầy con một cách lớn tiếng, ba mẹ nên cố gắng kiềm chế và tìm ra những hình thức cảnh cáo nhẹ nhàng hơn. Nguyên nhân là do trẻ cần được nuôi dạy trong một môi trường tích cực để có thể phát triển trí não khỏe mạnh.

Giao tiếp hiệu quả với con

• Ngồi xuống cùng con: Tạo không gian thoải mái để ngồi xuống và trò chuyện với trẻ.
• Lắng nghe: Chú ý lắng nghe những gì trẻ muốn nói, không ngắt lời của trẻ.
• Giải thích rõ ràng: Sử dụng ngôn ngữ đơn giản và dễ hiểu để giải thích cho trẻ về những quy định cũng như giới hạn.
• Đặt câu hỏi mở: Khuyến khích trẻ chia sẻ cảm xúc của bản thân.

Chú ý đến con nhiều hơn

Tình trạng khủng hoảng lên 3 khiến trẻ làm mọi cách để có thể thu hút sự chú ý từ người lớn. Bạn cũng có thể nhận biết điều này qua việc con thường xuyên tìm cách lấy điện thoại di động những lúc bạn đang dùng hoặc chen vào giữa bạn và máy tính khi bạn đang làm việc.

Dĩ nhiên, người lớn thường hoàn thành nhiệm vụ hàng ngày và không phải lúc nào cũng có thể chơi đùa với con. Do đó, nếu trẻ tỏ ra muốn được quan tâm đến, hãy tạm dừng việc đang làm trong chốc lát để có thể ôm con và hỏi xem trẻ có cần uống nước hoặc ăn gì đó không.

Tạo môi trường an toàn cho con

• Tạo không gian thoải mái: Tạo cho trẻ không gian sống an toàn, thoải mái để trẻ có thể khám phá và học hỏi.
• Đồ chơi: Chuẩn bị những đồ chơi phù hợp với độ tuổi của trẻ để giúp kích thích sự sáng tạo.
• Thời gian chơi: Dành thời gian chơi cùng trẻ để có thể tăng cường mối quan hệ.

Gợi ý chọn lựa

Khi trẻ 3 tuổi không làm hoặc ngừng làm một hành động nào đó, vấn đề thường nằm ở khả năng kiểm soát của bố mẹ. Nếu trẻ đã quen với việc mình chỉ cần khóc một chút là sẽ có tất cả, đã đến lúc bạn cần đưa ra giải pháp cứng rắn cho vấn đề này.

Nếu trẻ có ý muốn chơi đồ chơi, bố mẹ hãy cho con lựa chọn nhưng với giới hạn 2-3 món. Kiên quyết nói không dẫu trẻ tỏ ra muốn được đưa thêm.

Dạy trẻ cách quản lý cảm xúc

Nhận biết cảm xúc: Giúp trẻ nhận biết được các cảm xúc của mình như vui, buồn, giận.

Cách thể hiện cảm xúc: Dạy cho trẻ cách thể hiện cảm xúc một cách lành mạnh, như vẽ tranh và chơi thể thao.

Tìm kiếm sự hỗ trợ của chuyên gia

Chia sẻ với người khác: Chia sẻ những khó khăn với người thân, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ.

Tìm đến chuyên gia: Nếu tình hình trở nên khó khăn hơn, hãy tham khảo ý kiến của những chuyên gia tâm lý.

Thông tin về khủng hoảng tuổi lên 3 được chia sẻ trong bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về tình trạng sức khỏe của con mình, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa.