Cảm nhận đau: nguyên nhân và cách chẩn đoán

Đau là cảm giác bình thường khi cơ thể của chúng ta bị tổn thương, dù đó là một vết thương nhỏ hay lớn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân và cách chẩn đoán cảm giác đau.

Tổng quan về đau

Để hiểu rõ hơn về cảm giác đau, chúng ta cần tìm hiểu định nghĩa và nguyên nhân của nó. Đau là một trạng thái khó chịu, là kết quả của việc các mô trong cơ thể bị tổn thương. Cảm giác đau cho phép cơ thể phản ứng lại và ngăn chặn các mô xung quanh khỏi việc bị tổn thương thêm. Khi chúng ta gặp phải một tình huống gây đau, các tín hiệu sẽ được truyền từ các dây thần kinh đến não bộ để được phân tích. Mỗi người có trải nghiệm và cách mô tả cơn đau riêng. Điều này khiến việc định nghĩa và điều trị cảm giác đau trở nên khó khăn đôi khi. Đau có thể kéo dài trong thời gian ngắn hoặc dài hạn, và có thể xuất hiện tại một vị trí cụ thể hoặc lan tỏa khắp cơ thể.

“Đau là cảm giác khó chịu do các mô trong cơ thể bị tổn thương.”

Nguyên nhân gây đau

Cảm giác đau xuất hiện khi các dây thần kinh đặc biệt, còn được gọi là cơ quan thụ cảm, phát hiện mô bị tổn thương và truyền thông tin về tổn thương đó qua tủy sống đến não bộ. Ví dụ, khi chạm vào bề mặt nóng, các dây thần kinh sẽ gửi tín hiệu qua một cung phản xạ trong tủy sống, từ đó gây co rút các cơ ngay lập tức. Mục đích của việc này là giúp chúng ta rút tay lại nhanh chóng, tránh tiếp xúc với nhiệt độ cao gây tổn thương rộng lớn. Quá trình này xảy ra trước khi tín hiệu đau được truyền đến não. Khi tín hiệu đau đi qua các dây thần kinh đến não bộ, chúng ta sẽ cảm thấy đau và khó chịu tại vùng chạm vào bề mặt nóng. Cách chúng ta trải nghiệm cơn đau phụ thuộc vào cách não bộ phân tích các tín hiệu từ dây thần kinh và hiệu quả của kênh liên lạc giữa cơ quan thụ cảm và não. Não bộ cũng có khả năng tiết ra các chất làm dịu đau, giúp chúng ta cảm thấy dễ chịu hơn. Ví dụ, hormone dopamine làm giảm tác động khó chịu của cơn đau.

“Cảm giác đau được phân loại thành 3 loại chính là đau theo cơ chế gây đau, đau theo thời gian và theo khu trú đau.”

Phân loại cơn đau

Cảm giác đau có thể được phân loại thành 3 loại chính là đau theo cơ chế gây đau, đau theo thời gian và theo khu trú đau. Dưới đây là các loại đau cụ thể:

• Đau theo cơ chế: Bao gồm đau cảm thụ, đau thần kinh, đau hỗn hợp và đau do căn nguyên tâm lý.
• Đau theo thời gian: Bao gồm đau cấp tính và đau mạn tính.
• Đau theo khu trú đau: Bao gồm đau cục bộ, đau xuất chiếu và đau lan xiên.

Chẩn đoán và đo lường cơn đau

Để chẩn đoán và điều trị cơn đau, các bác sĩ sẽ sử dụng nhiều biện pháp phù hợp. Công việc chẩn đoán thông thường dựa trên mô tả chủ quan của người bệnh. Các bác sĩ sẽ hỏi về đặc điểm của cơn đau, vị trí và cường độ của nó, tác động của nó đến cuộc sống hàng ngày của bạn, và những yếu tố gây và giảm đau. Đo lường cơn đau được thực hiện bằng cách sử dụng các thang đo khác nhau, bao gồm thang đánh giá bằng số, thang đo bằng lời nói, thang đo khuôn mặt và bảng câu hỏi về cơn đau.

Điều trị đau

Mục tiêu chính của việc điều trị đau là giảm cường độ đau, điều trị nguyên nhân gây đau và sử dụng thuốc giảm đau hiệu quả. Ngoài ra, cần điều trị các triệu chứng đi kèm để người bệnh có thể trở lại cuộc sống bình thường. Theo WHO, thuốc giảm đau được chia thành 3 loại chính là: cơn đau nhẹ, cơn đau trung bình hoặc dai dẳng, và cơn đau nặng hoặc đau dai dẳng tăng dần. Đa phần các cơn đau đều được điều trị bằng thuốc giảm đau, nhưng cũng có những trường hợp khác mà bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp điều trị kích thích thần kinh.

“Mục tiêu chính của việc điều trị đau là giảm cường độ đau, điều trị nguyên nhân gây đau và sử dụng thuốc giảm đau hiệu quả.”

Câu hỏi thường gặp

1. Đau gây ra bởi những nguyên nhân nào?

Đau có thể gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm tổn thương, viêm nhiễm, căng thẳng cơ, bệnh lý mạn tính và rối loạn thần kinh.

2. Làm thế nào để chẩn đoán cơn đau?

Chẩn đoán cơn đau thường dựa trên mô tả của bệnh nhân về cường độ, vị trí và tác động của cơn đau. Sử dụng các phương pháp hình ảnh, xét nghiệm và thăm khám lâm sàng cũng có thể hỗ trợ trong quá trình chẩn đoán.

3. Làm thế nào để đo lường cơn đau?

Có nhiều cách để đo lường cơn đau, bao gồm sử dụng thang đo số, thang đo lời nói, thang đo khuôn mặt và bảng câu hỏi về cơn đau.

4. Có một phân loại chính nào cho cơn đau?

Cảm giác đau có thể được phân loại thành 3 loại chính là đau theo cơ chế gây đau, đau theo thời gian và theo khu trú đau.

5. Thuốc giảm đau có thể được sử dụng để điều trị cơn đau?

Đa phần các cơn đau được điều trị bằng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, có những trường hợp khác mà bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp điều trị kích thích thần kinh để giảm cơn đau.

Nguồn: Tổng hợp