Chẩn đoán viêm gan C

Viêm gan C là một bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng đến gan và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, và các phương pháp chẩn đoán viêm gan C để bảo vệ sức khỏe của mình và người thân.

Nguyên nhân bị viêm gan C

Vi-rút viêm gan C (HCV)

Nguyên nhân chính gây ra viêm gan C là do nhiễm vi-rút viêm gan C (HCV). Vi-rút này được truyền qua máu và các dịch cơ thể của người nhiễm bệnh. Một số con đường lây nhiễm phổ biến bao gồm:

• Truyền máu và các sản phẩm máu: Trước năm 1992, khi việc kiểm tra vi-rút HCV chưa phổ biến, nhiều người đã bị nhiễm HCV qua truyền máu. Hiện nay, nguy cơ này đã giảm đi đáng kể nhờ các biện pháp kiểm tra nghiêm ngặt.
• Dùng chung kim tiêm: Người dùng ma túy bằng đường tiêm hoặc những người có hành vi tiêm chích không an toàn là nhóm có nguy cơ cao bị nhiễm HCV.
• Tiếp xúc với máu bị nhiễm: Các nhân viên y tế, những người chăm sóc bệnh nhân hoặc làm việc trong môi trường tiếp xúc với máu cũng có nguy cơ nhiễm HCV nếu không thực hiện đúng các biện pháp bảo vệ.
• Lây truyền từ mẹ sang con: Một số trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm HCV từ mẹ trong quá trình sinh.
• Quan hệ tình dục không an toàn: Mặc dù nguy cơ lây nhiễm qua đường tình dục thấp hơn so với HIV, nhưng quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt là khi có tổn thương hoặc chảy máu, vẫn có thể dẫn đến lây nhiễm HCV.

Các yếu tố nguy cơ khác

Ngoài các nguyên nhân chính, một số yếu tố nguy cơ khác cũng có thể làm tăng khả năng nhiễm vi-rút HCV:

• Xăm hình hoặc xỏ khuyên tại các cơ sở không đảm bảo vệ sinh.
• Chia sẻ đồ dùng cá nhân như dao cạo, bàn chải đánh răng với người nhiễm HCV.
• Chăm sóc y tế tại các cơ sở không đạt tiêu chuẩn vệ sinh và an toàn.

Dấu hiệu nhận biết viêm gan C

Dấu hiệu ban đầu

Viêm gan C thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì nhiều người nhiễm vi-rút HCV không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, một số người có thể gặp các dấu hiệu ban đầu như:

• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi và suy nhược kéo dài là triệu chứng phổ biến.
• Đau khớp và cơ: Đau nhức khớp và cơ có thể xảy ra mà không rõ nguyên nhân.
• Sốt nhẹ: Một số người có thể bị sốt nhẹ kéo dài.
• Buồn nôn và nôn: Cảm giác buồn nôn, chán ăn và nôn mửa cũng có thể xuất hiện.

Dấu hiệu ở giai đoạn tiến triển

Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng trở nên rõ ràng và nghiêm trọng hơn:

• Vàng da và mắt: Đây là dấu hiệu của tổn thương gan, khi da và mắt trở nên vàng do sự tích tụ bilirubin.
• Nước tiểu sẫm màu: Nước tiểu có thể chuyển sang màu nâu hoặc vàng đậm.
• Phân nhạt màu: Phân có thể có màu nhạt hoặc xám.
• Đau bụng trên phải: Đau hoặc căng tức ở vùng bụng trên bên phải, nơi gan nằm.
• Phù nề và bụng to: Sưng phù chân và bụng do tích tụ chất lỏng.
• Ngứa: Cảm giác ngứa toàn thân, đặc biệt là vào ban đêm.

Các phương pháp chẩn đoán viêm gan C

Xét nghiệm máu

• Xét nghiệm kháng thể HCV (Anti-HCV): Đây là xét nghiệm đầu tiên được sử dụng để phát hiện viêm gan C. Xét nghiệm này tìm kiếm kháng thể HCV trong máu, cho biết liệu người bệnh đã từng tiếp xúc với vi-rút HCV hay chưa. Nếu kết quả dương tính, cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác để xác định tình trạng nhiễm trùng hiện tại.

• Xét nghiệm HCV RNA (PCR): Xét nghiệm này được sử dụng để xác định sự hiện diện của vi-rút HCV trong máu bằng cách phát hiện RNA của vi-rút. Xét nghiệm PCR giúp xác định tải lượng vi-rút (số lượng vi-rút trong máu) và được sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị.

Xét nghiệm gen HCV (Genotyping)

Xét nghiệm này giúp xác định kiểu gen của vi-rút HCV. Có sáu kiểu gen chính của HCV, và việc biết kiểu gen cụ thể giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân.

Sinh thiết gan

Sinh thiết gan là phương pháp lấy mẫu mô gan để kiểm tra dưới kính hiển vi. Đây là phương pháp giúp đánh giá mức độ tổn thương gan và phát hiện xơ gan hoặc ung thư gan. Tuy nhiên, đây là thủ thuật xâm lấn và không phải lúc nào cũng cần thiết nếu các xét nghiệm không xâm lấn đủ để chẩn đoán.

Siêu âm đàn hồi gan (FibroScan)

FibroScan là một phương pháp không xâm lấn, sử dụng sóng siêu âm để đo độ đàn hồi của gan. Kết quả FibroScan giúp đánh giá mức độ xơ hóa gan, từ đó xác định tình trạng gan của bệnh nhân.

Các xét nghiệm hình ảnh khác

• Siêu âm gan: Giúp phát hiện sự thay đổi kích thước và cấu trúc gan.
• CT scan và MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết về gan và các cấu trúc xung quanh, giúp phát hiện khối u hoặc tổn thương gan.

Kết luận

Viêm gan C là một bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát và điều trị nếu được phát hiện sớm. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, và các phương pháp chẩn đoán viêm gan C là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân. Hãy chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ nhiễm vi-rút HCV. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ viêm gan C, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán kịp thời. Chăm sóc sức khỏe của mình không chỉ là trách nhiệm với bản thân mà còn với những người xung quanh.