Chế độ dinh dưỡng cho người suy hô hấp: Ăn gì, kiêng gì?

Suy hô hấp là tình trạng phổi không thể cung cấp đủ oxy cho cơ thể, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe cho người bệnh. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về “suy hô hấp ăn gì” và “suy hô hấp kiêng gì” để giúp bạn xây dựng thực đơn phù hợp cho người thân trong gia đình.

Những điều cần biết về suy hô hấp

Suy hô hấp có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
• Viêm phổi
• Hen suyễn
• Thuyên tắc phổi
• Chấn thương ngực
• Ngộ độc khí

Các triệu chứng phổ biến của suy hô hấp bao gồm:

• Khó thở
• Thở nhanh
• Đau tức ngực
• Ho
• Mệt mỏi
• Da xanh xao

Các đối tượng nguy cơ mắc suy hô hấp:

• Trẻ sinh non: Do phổi trẻ chưa phát triển hoàn thiện, có nguy cơ tăng áp phổi và các dị tật bẩm sinh khác ở phổi.
• Người lớn tuổi: Do sức đề kháng giảm sút, dễ bị cảm lạnh dẫn đến nhiễm trùng, tổn thương ở ngực và phổi.
• Người thường tiếp xúc với khói bụi, hóa chất độc hại: Công việc phải tiếp xúc với các chất kích thích như khói bụi, hóa chất, amiăng, thuốc nhuộm,… lâu ngày có thể gây tổn thương phổi. 
• Người hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích
• Người có tiền sử chấn thương ở đường hô hấp
• Tình trạng khó thở, thiếu không khí đi vào phổi sau suy nhược do đột quỵ hoặc do đường thở bị xẹp, thức ăn mắc kẹt làm tắc khí quản của người bệnh.
• Người bệnh mắc các bệnh lý ảnh hưởng đến phổi như xơ phổi, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Người bệnh mắc các bệnh lý ảnh hưởng đến hệ thần kinh và cơ có nhiệm vụ kiểm soát hơi thở như bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS), chấn thương tủy sống, đột quỵ…
• Người bệnh gặp các vấn đề ở cột sống, có thể ảnh hưởng đến xương và cơ dùng để thở như cong vẹo cột sống.
• Người bệnh gặp các chấn thương ở ngực và phổi, gây ra các tổn thương ở mô và xương sườn xung quanh phổi hoặc tổn thương trực tiếp lên phổi.
• Sử dụng quá liều các chất kích thích, rượu bia.
• Người bệnh hít phải những khí độc, chất thải độc hại.

Nếu nghi ngờ bản thân hoặc người thân có dấu hiệu suy hô hấp, cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Thực phẩm nên ăn dành cho người bệnh suy hô hấp

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh suy hô hấp cần đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, dễ tiêu hóa và hỗ trợ chức năng hô hấp. Dưới đây là một số nhóm thực phẩm nên bổ sung:

• Trái cây và rau củ: Cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ phổi khỏi tổn thương. Nên ưu tiên các loại trái cây và rau củ giàu vitamin C như cam, quýt, bưởi, ớt chuông, bông cải xanh,…
• Ngũ cốc nguyên hạt: Cung cấp năng lượng, chất xơ và vitamin nhóm B thiết yếu cho cơ thể. Nên chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám,…
• Thực phẩm giàu protein: Giúp phục hồi và duy trì cơ bắp, hỗ trợ hệ miễn dịch. Nên chọn các loại thịt nạc như ức gà, cá hồi, thịt bò nạc,…
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: Cung cấp canxi, vitamin D và protein cần thiết cho cơ thể. Nên chọn sữa ít béo hoặc sữa chua để giảm nguy cơ đầy bụng.
• Trứng: Cung cấp protein, vitamin và khoáng chất dồi dào. Trứng là thực phẩm dễ chế biến và phù hợp với người bệnh suy hô hấp.
• Chất béo lành mạnh: Giúp hấp thu vitamin và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Nên chọn các loại dầu thực vật như dầu olive, dầu hạt cải,…

Thực phẩm cần tránh dành cho người bệnh suy hô hấp

Một số loại thực phẩm có thể làm nặng thêm tình trạng suy hô hấp cần được hạn chế hoặc tránh sử dụng, bao gồm:

• Thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ: Gây khó tiêu, đầy bụng và ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.
• Đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn: Chứa nhiều muối, chất béo bão hòa và cholesterol không tốt cho sức khỏe.
• Rượu bia, chất kích thích: Gây hại cho phổi và làm nặng thêm tình trạng suy hô hấp.
• Thực phẩm gây đầy hơi: Như súp lơ, bắp cải, đậu phộng,… có thể khiến người bệnh khó thở.
• Thực phẩm có tính hàn: Như dưa hấu, mướp đắng, rau diếp cá,… có thể làm yếu hệ miễn dịch.

Lưu ý:

• Nên chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa mỗi ngày để dễ tiêu hóa.
• Ăn chậm, nhai kỹ.
• Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 1,5-2 lít.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp với tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Suy hô hấp là bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, kết hợp với việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp người bệnh cải thiện tình trạng sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.