Chứng giãn ruột ở trẻ sơ sinh: Biểu hiện và cách chăm sóc hiệu quả

Giãn ruột ở trẻ sơ sinh là một tình trạng khá phổ biến và thường khiến các bậc phụ huynh lo lắng. Trong trường hợp này, trẻ có thể sẽ không đi ngoài trong vài ngày và điều này có thể khiến cho cha mẹ nhầm lẫn với táo bón. Để hiểu con hơn, hãy cùng Pharmacity tìm hiểu những biểu hiện và cách chăm sóc con khi bị giãn ruột sinh lý qua bài viết dưới đây.

Chứng giãn ruột ở trẻ sơ sinh là gì?

Giãn ruột ở trẻ sơ sinh được biết đến với tình trạng thể tích ruột của bé tăng lên so với bình thường. Giãn ruột sinh lý ở bé có thể sẽ xuất hiện với các thời gian khác nhau, tùy vào tốc độ phát triển của trẻ. Tuy vậy, phổ biến nhất là khi bé đạt 2 tháng tuổi.

Thời kỳ giãn ruột ở trẻ sơ sinh thông thường sẽ kéo dài trong khoảng 2-3 tháng.

Nguyên nhân dẫn đến giãn ruột ở trẻ sơ sinh

• Sự phát triển tự nhiên của hệ tiêu hóa: Ruột của bé còn non nớt và đang trong quá trình hoàn thiện.
• Chế độ ăn: Sữa mẹ hoặc sữa công thức không phù hợp cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng giãn ruột ở trẻ sơ sinh.
• Sự thay đổi vi khuẩn đường ruột: Vi khuẩn đường ruột của bé đang dần ổn định, có thể sẽ gây ra một số rối loạn tạm thời.

Dấu hiệu nhận biết giãn ruột ở trẻ sơ sinh

Giãn ruột sinh ở trẻ sơ sinh là tình trạng khá phổ biến. Tuy nhiên, mẹ đừng quá lo lắng nhé, vì đây thường là một tình trạng lành tính và sẽ tự khỏi. Một số dấu hiệu nhận biết như sau:

Trẻ không đi ngoài trong nhiều ngày

Khi xảy ra hiện tượng giãn ruột sinh lý thì thể tích ruột của trẻ sẽ tăng lên, điều này cho phép ruột chứa được nhiều chất thải hơn và làm tăng thời gian cần thiết để làm đầy ruột cũng như đào thải phân, dẫn đến tình trạng trẻ không đi ngoài trong thời gian dài. Theo một số nghiên cứu, thời gian không đi ngoài ở trẻ giãn ruột sinh lý như sau:

• Đối với những trẻ bú sữa mẹ: 7 – 10 ngày.
• Đối với những trẻ uống sữa công thức: 3 – 5 ngày.

Tình trạng phân mềm, đặc sệt

Quá trình tiêu hóa ở trẻ sơ sinh vẫn diễn ra bình thường, do đó mà phân của trẻ thường mềm và hơi sệt, không bị cứng hoặc màu xanh đen giống như táo bón. Màu sắc của phân cũng sẽ tùy thuộc vào sữa mà trẻ uống. 

Phân có màu vàng tươi nếu trẻ bú sữa mẹ và có màu vàng nhạt khi trẻ uống sữa công thức.

Bé thường rặn và gồng mình

Việc bé rặn và gồng mình là một biểu hiện bình thường khi bé đang tập thói quen đẩy chất thải ra khỏi cơ thể. Hơn nữa, bé còn có thể có một số biểu hiện khác như xì hơi, đỏ mặt,…

Bé hoạt động vui chơi bình thường

Giãn ruột ở trẻ sơ sinh chỉ khiến trẻ không đi ngoài trong vài ngày tuy nhiên không gây ra các triệu chứng khó chịu khác. Bé vẫn có thể chơi và hoạt động bình thường mà không gặp phải các triệu chứng giống táo bón như mệt mỏi, đau bụng, khó chịu, biếng ăn,…

Bé ngủ ngon và bú nhiều hơn

Giãn ruột ở trẻ sơ sinh cùng với việc làm tăng thể tích ruột non sẽ khiến cho dạ dày nhanh rỗng hơn. Do đó, bé có thể sẽ bú mẹ nhiều hơn. Quá trình tiêu hóa vẫn được diễn ra bình thường, cơ thể được hấp thụ đầy đủ các dưỡng chất khiến tăng quá trình lưu thông máu về não bộ cũng như các cơ quan khác. Điều này sẽ giúp trẻ ngủ ngon, sâu giấc hơn cũng như có điều kiện phát triển thể chất tốt hơn.

Cách chăm sóc giãn ruột ở trẻ sơ sinh

Mặc dù giãn ruột ở trẻ sơ sinh không đáng lo ngại cũng như không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nói chung, tuy nhiên, khi trẻ giãn ruột, bố mẹ có cần chăm sóc và hỗ trợ để trẻ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh và việc đại tiện không gặp quá nhiều khó khăn. Tham khảo một số cách chăm sóc khi bé bị giãn ruột sinh lý sau đây:

Bổ sung lợi khuẩn cho bé

Trong thời kỳ giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh, bố mẹ có thể bổ sung lợi khuẩn probiotic cho trẻ để giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, cải thiện tình trạng táo bón bằng cách làm mềm và xốp phân, điều hòa nhu động ruột để bé dễ đi ngoài hơn. Bên cạnh đó, lợi khuẩn sẽ giúp trẻ ăn ngon và hấp thu dưỡng chất từ thức ăn tốt hơn, từ đó tăng cường sức đề kháng để trẻ có thể phát triển khỏe mạnh.

Thực hiện massage bụng cho bé

Khi đến thời kỳ giãn ruột ở trẻ sơ sinh, bố mẹ nên massage bụng cho trẻ để giúp kích thích nhu động ruột, từ đó giúp trẻ đi ngoài dễ dàng hơn. Việc massage bụng cũng giúp cho trẻ cảm thấy dễ chịu, làm giảm đầy hơi và táo bón. 

Massage nên được thực hiện ở nơi kín gió, massage vòng tròn theo chiều kim đồng hồ ở bụng của bé, sau đó massage theo chiều dọc từ ngực xuống bụng. Lưu ý rằng, không được massage bụng khi bé đang bú hoặc ăn no mà chỉ nên thực hiện từ 1 – 2 lần/ ngày.

Cho bé tắm nước ấm

Trong giai đoạn giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh, bố mẹ có thể cho trẻ tắm nước ấm khoảng 35 độ C và pha thêm một vài giọt tinh dầu để giúp trẻ được thư giãn, tăng cường lưu thông máu, làm ấm cơ thể và bụng, từ đó giảm chứng đầy hơi, khó tiêu và táo bón.

Cho bé vận động nhẹ nhàng

Ở trẻ sơ sinh, vận động nhẹ nhàng bằng cách đặt trẻ nằm ngửa sau đó thực hiện động tác đạp xe hoặc đẩy nhẹ hai đầu gối của bé lên xuống về vùng bụng có thể làm tăng nhu động ruột, giúp trẻ dễ đi ngoài hơn trong thời kỳ giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh. Hơn nữa, thường xuyên giúp trẻ vận động cũng giúp hỗ trợ trẻ ăn ngon miệng.

Bổ sung chất xơ cho bé

Đối với những trẻ uống sữa công thức, cần tăng cường bổ sung chất xơ để giúp làm mềm phân, đại tiện dễ dàng và nhanh chóng hơn. Với những trẻ bú sữa mẹ, mẹ cần bổ sung chất xơ trong chế độ ăn của mình để trẻ có thể hấp thu được chất xơ từ sữa mẹ.

Tăng số lần bú mẹ

Sữa mẹ được xem là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bởi vì trong sữa mẹ có nhiều kháng thể giúp bé chống lại các bệnh nhiễm khuẩn, giảm các nguy cơ bị dị ứng, chàm, tăng thúc đẩy phát triển xương hàm, giúp tăng cường hạn chế tình trạng táo bón cũng như các triệu chứng giãn ruột ở trẻ sơ sinh. 

Tăng số lần bú mẹ sẽ giúp ruột nhanh đầy hơn nên bé sẽ đi ngoài sớm hơn trước khoảng 6 đến 10 ngày. Mẹ có thể cho bé bú tối đa 15 lần/ngày và cách nhau khoảng 1,5 giờ.

Chườm ấm bụng cho bé

Khi đến giai đoạn giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh, bố mẹ có thể dùng khăn ấm để chườm bụng cho bé, giúp cho bé cảm thấy dễ chịu và thoải mái hơn, hạn chế tình trạng đầy hơi.

Lưu ý

• Giãn ruột sinh lý thường sẽ tự khỏi: Mẹ không cần quá lo lắng, chỉ cần theo dõi tình hình của bé cũng như thực hiện các biện pháp chăm sóc phù hợp.
• Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đưa bé đi khám bác sĩ ngay.

Trên đây là những cách đơn giản và hiệu quả mà mẹ có thể áp dụng tại nhà để giúp cải thiện được các triệu chứng mà giãn ruột ở trẻ sơ sinh gây nên. Khi con có biểu hiện của chứng giãn ruột sinh lý, bố mẹ không nên quá lo lắng, hãy giữ bình tĩnh để có thể xác định rõ tình trạng hiện tại của bé, từ đó có những biện pháp khắc phục và xử lý kịp thời.