Cơ thể bạn có thể tỉnh táo hay mệt mỏi vào các thời điểm khác nhau trong ngày?

Việc cân bằng giữa thời gian dành cho hoạt động và giấc ngủ không chỉ phụ thuộc vào yếu tố thức ngủ mà còn liên quan đến đồng hồ sinh học tự nhiên của cơ thể. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cần tìm hiểu về Suprachiasmatic nucleus (SCN) là gì.

Cân bằng giữa thời gian hoạt động và giấc ngủ

Trong thời đại hiện đại, cuộc sống nhanh nhẹn đã làm cơ thể chúng ta mất cân bằng trong chế độ sinh hoạt, đặc biệt là giấc ngủ. Khi mất ngủ, chúng ta thường cảm thấy mệt mỏi. Việc cân bằng thời gian dành cho hoạt động và giấc ngủ không chỉ phụ thuộc vào yếu tố thức ngủ mà còn liên quan đến đồng hồ sinh học tự nhiên của cơ thể. Do đó, chúng ta cần điều chỉnh lại đồng hồ sinh học của cơ thể.

“Cân bằng giữa thời gian dành cho hoạt động và giấc ngủ không chỉ phụ thuộc vào yếu tố thức ngủ mà còn liên quan đến đồng hồ sinh học tự nhiên của cơ thể.”

SCN là gì và có vai trò như thế nào trong cơ thể? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Cơ thể và chu kỳ sinh học tự nhiên

Chu kỳ sinh học tự nhiên của cơ thể phối hợp với chu trình thức ngủ và ánh sáng môi trường, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng hoạt động và nghỉ ngơi. SCN kết hợp với chu kỳ thức ngủ và tác động của ánh sáng mặt trời để điều chỉnh hoạt động của cơ thể trong mỗi chu kỳ 24 giờ.

Thông thường, cơ thể có xu hướng cảm thấy mệt mỏi vào giữa buổi chiều và khuya sớm, và cảm giác này có thể tăng lên khi thiếu ngủ hoặc giảm đi khi ngủ đủ. SCN của cơ thể điều chỉnh theo quy luật tự nhiên của ánh sáng mặt trời, vì vậy tiếp xúc với ánh sáng quá nhiều vào buổi tối có thể làm gián đoạn chu trình sinh học và gây khó khăn trong việc vào giấc ngủ.

“Đồng hồ sinh học của cơ thể điều chỉnh theo quy luật tự nhiên của ánh sáng mặt trời”

Hãy cùng điểm qua những điều cơ bản về Suprachiasmatic nucleus (SCN).

Suprachiasmatic nucleus (SCN) là gì?

SCN là một nhóm nhỏ gồm các tế bào thần kinh nằm dưới đồi của não, phía trên giao thoa thị giác. Nó được coi như một “đồng hồ sinh học” chính, điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể bằng cách điều chỉnh:

• Chu kỳ ngủ – thức
• Nhịp tiết hormone
• Nhiệt độ cơ thể
• Huyết áp
• Chu kỳ kinh nguyệt

Suprachiasmatic nucleus (SCN) có cấu trúc đơn giản, nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể. Nó nhận thông tin từ mắt về chu kỳ sáng – tối và điều chỉnh nhịp sinh học để tương thích với môi trường. SCN nằm dưới đồi, gần giao thoa thị giác và có kích thước khoảng 2mm. Nó bao gồm khoảng 20.000 tế bào thần kinh được sắp xếp thành các lớp như lớp vỏ, lõi và lớp trung gian. SCN liên kết với nhiều phần khác của não bộ và cũng có liên hệ với các dây thần kinh chi phối các cơ quan ngoại biên như tuyến tùng, tuyến thượng thận, tim và gan.

SCN có vai trò quan trọng trong:

• Điều chỉnh chu kỳ ngủ và thức dậy
• Điều chỉnh nồng độ hormone
• Điều chỉnh các hoạt động sinh học khác trong cơ thể

SCN có thể bị rối loạn do các yếu tố như ánh sáng nhân tạo, thay đổi múi giờ hoặc lão hóa, dẫn đến các rối loạn nhịp sinh học như mất ngủ, buồn ngủ ban ngày hoặc rối loạn tâm trạng. Nghiên cứu cũng cho thấy SCN có thể bị tổn thương ở những người mắc bệnh Alzheimer.

Giải pháp khi đồng hồ sinh học mất cân bằng

Mất cân bằng nhịp sinh học có thể gây ra các triệu chứng như mất ngủ, buồn ngủ ban ngày, mệt mỏi, khó tập trung, thay đổi tâm trạng và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, béo phì, tiểu đường và ung thư. Để cân bằng lại đồng hồ sinh học của cơ thể, chúng ta có thể áp dụng một số giải pháp như:

• Thói quen ngủ đều đặn: Đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả ngày nghỉ. Tránh ngủ trưa quá nhiều và tạo môi trường ngủ thoải mái.
• Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo vào ban đêm: Tắt thiết bị điện tử ít nhất 30 phút trước khi ngủ và sử dụng rèm cửa chắn sáng.
• Tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên vào ban ngày: Dành thời gian ra ngoài trời vào ban ngày. Khi trời nắng ấm, bạn nên để cửa mở cho ánh sáng tự nhiên vào nhà.
• Tập thể dục thường xuyên: Tránh tập thể dục quá gần giờ ngủ và tốt nhất là chơi các hoạt động thể thao vào ban ngày.
• Tránh sử dụng caffeine và nicotine trước khi ngủ: Caffeine và nicotine có thể khiến bạn khó ngủ.
• Tạo thói quen thư giãn trước khi ngủ để dễ dàng đi vào giấc ngủ.
• Tập thể dục đều đặn vào mỗi sáng để cải thiện nhịp sinh học của cơ thể.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về Suprachiasmatic nucleus (SCN) và cách điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể. Tuy nhiên, đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe của mình.

Các câu hỏi thường gặp

1. Suprachiasmatic nucleus (SCN) có vai trò gì trong cơ thể?

SCN là một “đồng hồ sinh học” chính trong cơ thể, điều chỉnh chu kỳ ngủ – thức, nhịp tiết hormone, nhiệt độ cơ thể, huyết áp và chu kỳ kinh nguyệt.

2. Mất ngủ có thể gây ra những vấn đề gì cho cơ thể?

Mất ngủ có thể gây ra mệt mỏi, khó tập trung, buồn ngủ ban ngày, thay đổi tâm trạng và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, béo phì, tiểu đường và ung thư.

3. Làm thế nào để cân bằng lại đồng hồ sinh học của cơ thể?

Để cân bằng lại đồng hồ sinh học của cơ thể, bạn có thể thực hiện các biện pháp như thói quen ngủ đều đặn, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo vào ban đêm, tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên vào ban ngày, tập thể dục thường xuyên và tránh sử dụng caffeine và nicotine trước khi ngủ.

4. Vì sao ánh sáng quá nhiều vào buổi tối có thể làm gián đoạn chu trình sinh học?

SCN của cơ thể điều chỉnh theo quy luật tự nhiên của ánh sáng mặt trời, vì vậy tiếp xúc với ánh sáng quá nhiều vào buổi tối có thể làm gián đoạn chu trình sinh học và gây khó khăn trong việc vào giấc ngủ.

5. Ngoài mất ngủ, rối loạn nhịp sinh học còn gây ra các vấn đề gì khác?

Rối loạn nhịp sinh học có thể gây ra các triệu chứng như buồn ngủ ban ngày, khó tập trung và rối loạn tâm trạng. Nghiên cứu cũng cho thấy SCN có thể bị tổn thương ở những người mắc bệnh Alzheimer.

Nguồn: Tổng hợp