Tràn dịch màng phổi có thể gây khó thở, đau tức ngực, ho khan, sốt, và mệt mỏi. Tình trạng này đòi hỏi điều trị kịp thời bằng cách chọc hút dịch, dẫn lưu, và điều trị nguyên nhân cơ bản. Việc nhận biết sớm và chăm sóc đúng cách rất quan trọng để phục hồi sức khỏe hiệu quả.
Phương pháp điều trị tràn dịch màng phổi hiệu quả
Bệnh thường gặp
20/08/2024Dấu hiệu nhận biết tràn dịch màng phổi
Tuỳ thuộc vào nguyên nhân, mức độ tràn dịch màng phổi, Người bệnh có thể có các biểu hiện lâm sàng rất khác nhau. Các triệu chứng phổ biến có thể gặp:
- Khó thở khi nghỉ ngơi hoặc khi hoạt động gắng sức: Khó thở là tình trạng bình thường khi bạn tham gia các hoạt động thể chất như thể dục thể thao, chạy nhảy, leo núi,… và sẽ hết khi bạn nghỉ ngơi. Tuy nhiên nếu tình trạng này xảy ra trong một khoảng thời gian dài, ngay cả trong lúc bạn không vận động mạnh thì rất có thể đây là dấu hiệu các bệnh về phổi nói riêng và bệnh lý hô hấp nói chung.
- Đau hoặc tức ngực, đau tăng khi hít thở sâu, khi nói to hoặc cảm giác không thể hít thở sâu
- Ho khan hoặc ho có đờm
- Sốt có hoặc không kèm theo rét run
- Mệt mỏi, ăn uống kém
- Phù chân đối với người tràn dịch màng phổi do suy tim, suy gan, suy thận, suy dinh dưỡng…
Phương pháp điều trị tràn dịch màng phổi
Tràn dịch màng phổi là tình trạng nghiêm trọng yêu cầu điều trị kịp thời và hiệu quả. Dưới đây là các phương pháp điều trị tràn dịch màng phổi được thực hiện hiện nay:
- Chọc hút dịch màng phổi (Thoracentesis): Đây là một phương pháp phổ biến được sử dụng để loại bỏ dịch tích tụ trong khoang màng phổi. Một kim được đưa vào khoang màng phổi qua ngực để hút dịch ra ngoài. Quá trình này không chỉ giúp giảm triệu chứng khó thở mà còn cho phép lấy mẫu dịch để phân tích, xác định nguyên nhân gây bệnh.
- Dẫn lưu màng phổi (Chest Tube Placement): Khi lượng dịch tích tụ quá nhiều hoặc trong trường hợp tràn mủ, dẫn lưu màng phổi là phương pháp hiệu quả. Một ống dẫn lưu được đặt vào khoang màng phổi để loại bỏ dịch liên tục, giúp bệnh nhân dễ thở hơn và ngăn ngừa tái phát.
- Điều trị nguyên nhân cơ bản:
- Nhiễm khuẩn: Sử dụng kháng sinh để điều trị các trường hợp nhiễm khuẩn gây viêm mủ màng phổi.
- Lao phổi: Dùng thuốc kháng lao theo phác đồ điều trị chuẩn.
- Ung thư: Đối với các trường hợp tràn dịch do ung thư, điều trị hóa trị hoặc xạ trị có thể được chỉ định. Các biện pháp như gây dính màng phổi (pleurodesis) cũng có thể được thực hiện để ngăn ngừa tái phát dịch.
- Điều trị hỗ trợ:
- Hỗ trợ hô hấp: Thở oxy hoặc máy thở cơ học có thể cần thiết trong các trường hợp suy hô hấp nặng.
- Giảm đau và hạ sốt: Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt để kiểm soát các triệu chứng khó chịu.
- Nghỉ ngơi và dinh dưỡng: Bệnh nhân cần nghỉ ngơi tại giường và duy trì chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng để hỗ trợ quá trình phục hồi.
- Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nặng, phẫu thuật có thể được chỉ định. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm:
- Cắt bỏ màng phổi: Khi màng phổi bị xơ hóa hoặc dày lên quá mức.
- Nội soi lồng ngực: Được sử dụng để đánh giá và điều trị các vấn đề trong khoang màng phổi.
Các phương pháp điều trị này được thực hiện dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân và nguyên nhân gây ra tràn dịch màng phổi. Việc tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và theo dõi sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và ngăn ngừa biến chứng.
Gợi ý thực phẩm dinh dưỡng bổ sung khi mắc tràn dịch màng phổi
Chế độ ăn cho bệnh nhân phải giàu protein, giàu vitamin, tăng cường hoa quả tươi:
- Thực phẩm giàu protein: Giúp phục hồi và duy trì cơ bắp, tăng cường hệ miễn dịch. Ví dụ: thịt nạc, cá, trứng, sữa,các loại đậu.
- Trái cây và rau củ: Cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết cho cơ thể. Nên chọn các loại trái cây và rau củ có màu sắc đa dạng như cam, vàng, xanh lá cây. Ví dụ: bông cải xanh, cà rốt, đu đủ, chuối, cam.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Cung cấp năng lượng, chất xơ và vitamin nhóm B. Ví dụ: gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám.
- Thực phẩm giàu omega-3: Giúp giảm viêm và cải thiện chức năng phổi. Ví dụ: cá hồi, cá thu, cá mòi, hạt chia, quả óc chó.
- Sữa chua: Cung cấp lợi khuẩn cho đường ruột, giúp tiêu hóa tốt hơn.
- Nước: Giúp thanh lọc cơ thể, giảm phù nề. Nên uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
Lưu ý khi điều trị tràn dịch màng phổi
Tại bệnh viện
Theo dõi biểu hiện suy hô hấp cấp: khó thở dữ dội, tím tái, kích thích vật vã:
- Cho bệnh nhân thở oxy nếu cần thiết
- Chọc tháo dịch màng phổi
- Cho bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau
- Hướng dẫn bệnh nhân tập thở sâu, tập ho
- Làm sạch đường hô hấp cho người bệnh để chống xẹp phổi, viêm phổi
- Nhẹ nhàng khi di chuyển hoặc thay đổi tư thế cho người bệnh, đặc biệt đối với bệnh nhân có đặt ống dẫn lưu
- Trấn an tinh thần người bệnh: giảm lo lắng bệnh tật
Tại nhà
Vết mổ can thiệp điều trị tràn dịch màng phổi (đặt dẫn lưu, nội soi màng phổi…) phải có thời gian phục hồi trong vòng 2 – 4 tuần. Do đó, quá trình chăm sóc bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi rất quan trọng.
- Đặt bệnh nhân ở tư thế đầu cao 20 – 40 độ, nên để người bệnh nằm nghiêng về phía tràn dịch.
- Tạo điều kiện thuận lợi để bệnh nhân không phải gắng sức bằng cách để các đồ dùng ở vị trí trong tầm tay của bệnh nhân.
- Tiếp tục tập thở, tập vật lý trị liệu.
Kết luận
Tràn dịch màng phổi là một tình trạng y tế nghiêm trọng, nhưng với các phương pháp điều trị hiện đại, hầu hết các trường hợp có thể được quản lý hiệu quả. Điều quan trọng nhất là nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời. Điều trị tràn dịch màng phổi không chỉ dừng lại ở việc loại bỏ dịch mà còn phải điều trị nguyên nhân gốc rễ gây bệnh. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng hợp lý và việc tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ về việc chăm sóc sau điều trị cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi. Hãy luôn lắng nghe cơ thể mình, đừng bỏ qua các triệu chứng bất thường và hãy đến gặp bác sĩ ngay khi cần thiết. Việc chăm sóc sức khỏe không chỉ là nhiệm vụ của riêng người bệnh mà còn là sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
Nguyễn Văn Tiến Đức
Đã kiểm duyệt
Dược sĩ Nguyễn Văn Tiến Đức - Giám đốc dược Pharmacity. Hơn 10 năm kinh nghiệm quản lý khoa dược bệnh viện quốc tế.