Hắc lào: nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả

Hắc lào, một trong những bệnh ngoài da phổ biến nhất ở các khu vực nhiệt đới như Việt Nam, đã gây ra không ít phiền toái cho nhiều người. Đây không đơn thuần chỉ là một căn bệnh ngoài da mà còn là mối lo ngại về sức khỏe và thẩm mỹ. Vậy hắc lào là gì? Có thể làm gì để phòng ngừa và điều trị hiệu quả căn bệnh này?

Hắc lào là gì?

Hắc lào, còn được biết đến với tên gọi nấm da hay lác đồng tiền, là một bệnh nhiễm trùng da do vi nấm sợi (dermatophytosis) gây ra. Đặc trưng của căn bệnh này là những mẩn ngứa, đỏ, và hình tròn như đồng tiền xuất hiện trên da. Bệnh có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, đặc biệt là những vùng kín và ẩm ướt như bẹn, nếp gấp mông và da đầu.

“Hắc lào có thể không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó thực sự là kẻ phá hoại thẩm mỹ và gây ra sự khó chịu vô cùng.” – Một bác sĩ da liễu chia sẻ.

Các dấu hiệu và triệu chứng của hắc lào

Bệnh hắc lào có thể xuất hiện trên mọi bề mặt da của cơ thể, với triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào vị trí bị ảnh hưởng.

• Ngứa ngáy: Triệu chứng khó chịu nhất khiến người bệnh phải luôn chú ý.
• Phát ban hình nhẫn: Vết đồ hình đặc trưng.
• Da đỏ, có vảy, nứt nẻ
• Rụng lông, tóc

Các triệu chứng này thường xuất hiện từ 4 – 14 ngày sau khi da tiếp xúc với vi nấm gây bệnh.

Triệu chứng theo từng vị trí trên cơ thể

• Bàn chân (nấm da chân): Da có thể đỏ, sưng, bong tróc, ngứa ngáy giữa các ngón chân.
• Da đầu (nấm da đầu): Vùng hói hình tròn có vảy, ngứa và đỏ.
• Vùng bẹn: Nốt đỏ có vảy, ngứa trên mặt trong nếp gấp da.
• Râu: Có thể tạo ra những nốt mụn đỏ ngứa trên má, cằm và cổ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trên, liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, hạn chế nguy cơ bệnh chuyển biến nặng hơn.

Nguyên nhân dẫn đến hắc lào

Những vi nấm sợi thuộc nhóm dermatophytes là thủ phạm chính gây ra bệnh hắc lào, cụ thể là:

• Trichophyton: Gây nhiễm trùng trên da, tóc, móng.
• Epidermophyton: Gây bệnh nấm ở da và móng.
• Microsporum: Chủ yếu ảnh hưởng đến da và tóc.

Các con đường lây nhiễm bệnh hắc lào

Hắc lào có thể lây qua:

• Từ người đang mắc bệnh: Khi tiếp xúc trực tiếp hoặc dùng chung vật dụng cá nhân.
• Từ động vật đang mắc bệnh: Chó, mèo, gà,… có thể là vật mang bệnh truyền sang người.
• Từ môi trường: Những nơi ẩm ướt là môi trường sống ưa thích của nấm.

Những ai có nguy cơ mắc phải hắc lào?

Hắc lào không phân biệt đối tượng, nhưng những ai sinh sống tại vùng nhiệt đới, ẩm ướt như Việt Nam có nguy cơ cao hơn.

“Chúng ta sống chung với những điều kiện rất thuận lợi cho vi nấm phát triển, do đó, cần đặc biệt lưu ý để bảo vệ bản thân.” – một chuyên gia y tế nhấn mạnh.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải hắc lào

• Hệ miễn dịch suy giảm.
• Sử dụng phòng tắm công cộng thường xuyên.
• Vận động viên cộng với điều kiện tiếp xúc liên tục.
• Giày chật và ra nhiều mồ hôi.
• Tiếp xúc thường xuyên với động vật.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán hắc lào

Chẩn đoán hắc lào thông qua các biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm tìm vi nấm trong môi trường phòng thí nghiệm. Bác sĩ có thể sử dụng ánh sáng Wood để kiểm tra tổn thương da hoặc lấy mẫu da để soi dưới kính hiển vi tìm vi nấm. Việc chẩn đoán kịp thời và chính xác giúp điều trị hiệu quả hơn.

Phương pháp điều trị hắc lào hiệu quả

Điều trị tùy thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Trong những trường hợp nhẹ, các loại kem bôi không cần kê đơn có thể giúp giảm ngứa và loại bỏ vi nấm trên da:

• Thuốc bôi không cần kê đơn với các hoạt chất như Clotrimazole, Miconazole…
• Thuốc uống cho những trường hợp nghiêm trọng hơn: Griseofulvin, Terbinafine, chống nấm hệ thống để xử lý triệt để vi nấm.

Đối với các vùng da nhạy cảm hoặc khó tiếp cận, bác sĩ có thể khuyến cáo sử dụng thuốc dưới dạng xịt hoặc dung dịch để giảm cơn ngứa và tránh tổn thương cho da.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của hắc lào

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân theo hướng dẫn từ bác sĩ, không tự ý ngưng hay thay đổi điều trị.
• Duy trì lối sống lành mạnh và tích cực, thường xuyên rèn luyện thể dục nhưng chú ý vệ sinh cơ thể sau khi tập.
• Táo bạo nêu các bất thường cho bác sĩ để điều chỉnh kịp thời.
• Tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh, điều chỉnh liệu trình điều trị nếu cần thiết.
• Thường xuyên vệ sinh cơ thể và môi trường sống, tạo điều kiện khô thoáng xung quanh.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung đầy đủ các dưỡng chất và tăng cường sức đề kháng bằng cách ăn nhiều rau xanh và trái cây.
• Hạn chế hải sản và thịt gà để tránh kích thích vi nấm, không ăn các thức ăn quá cay nóng.
• Ngưng sử dụng các thức uống có cồn cũng như thuốc lá để tránh làm yếu hệ miễn dịch.

Phương pháp phòng ngừa hắc lào hiệu quả

Để phòng ngừa hắc lào, hãy:

• Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, khô thoáng. Thường xuyên giặt giũ quần áo và chăn màn.
• Tránh dùng chung vật dụng cá nhân như khăn, đồ lót, dép, chăn màn với người khác.
• Luôn mang giày thoáng khí và vệ sinh thường xuyên. Thay vớ thường xuyên để không tạo điều kiện ẩm ướt cho vi nấm.
• Rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với vật nuôi, nhất là những con vật đang bị bệnh.

Với các thông tin trên, việc hiểu và phòng ngừa bệnh hắc lào trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Chúng ta có thể chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như gia đình bằng cách áp dụng những kiến thức và thói quen tốt này.

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về hắc lào

• Hắc lào có nguy hiểm không? Không nguy hiểm tính mạng nhưng gây mất thẩm mỹ và khó chịu nếu không điều trị.
• Có thể tự điều trị hắc lào tại nhà không? Có thể sử dụng thuốc bôi không kê đơn, nhưng nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Làm sao để biết mình bị hắc lào? Quan sát triệu chứng ngứa ngáy, vết đỏ hình nhẫn và bong tróc da.
• Hắc lào có bị lại không sau khi đã điều trị? Có thể bị lại nếu không thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
• Có cần kiêng kỵ thức ăn gì khi bị hắc lào không? Nên hạn chế hải sản, thịt gà và đồ cay nóng.

Nguồn: Tổng hợp