Hen phế quản: Điều cần biết và tầm quan trọng của tuân thủ điều trị

Tuân thủ điều trị hen phế quản là yếu tố quan trọng trong nâng cao hiệu quả điều trị, kiểm soát triệu chứng, giảm tần suất cơn hen cấp tính và nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng sống của những người bị hen.

Tuân thủ điều trị rất quan trọng trong điều trị hen phế quản

Tổng quan về bệnh hen phế quản

Hen là một bệnh lý mạn tính liên quan đến hệ hô hấp, thường đặc trưng bởi tình trạng viêm đường thở. Hen được xác định bằng bệnh sử có các triệu chứng hô hấp như khò khè, thở rít, khó thở, có cảm giác đau, tức ngực hoặc nặng ngực, nặng ngực và ho nhiều.

Tùy cơ địa mỗi người mà triệu chứng hen khác nhau, người bệnh sẽ thường có nhiều hơn một triệu chứng, tuy nhiên cũng có những trường hợp người lớn chỉ có triệu chứng ho.

Tình trạng triệu chứng cơn hen có xu hướng:

Thay đổi theo thời gian tần suất và mức độ nặng nhẹ của cơn hen.

Triệu chứng nặng hơn vào ban đêm, về sáng hoặc khi vận động nhiều.

Có thể khởi phát bởi một số yếu tố nguy cơ, tùy theo từng cơ địa dị ứng của bệnh nhân, ví dụ như:

• Khói thuốc lá, khói nhà máy, bụi đường.
• Phấn hoa, nấm mốc và chất ô nhiễm không khí.
• Lông vật nuôi như chó, mèo, hoặc con mạt nhà trên giường gối, gián hay chất tiết của gián.
• Tiếp xúc với hóa chất công nghiệp, thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu.
• Thay đổi thời tiết, nhiễm trùng hô hấp hay hoạt động gắng sức, xúc động mạnh.
• Một số mùi hắc, thức ăn như hải sản, thuốc giảm đau, kháng viêm.

Một số yếu tố nguy cơ kích phát bệnh hen

Tầm quan trọng và tình trạng tuân thủ điều trị hen

Tuân thủ điều trị trong hen là làm đúng theo hướng dẫn của bác sỹ cả về các biện pháp dùng thuốc và không dùng thuốc. Đối với điều trị có dùng thuốc, người bệnh cần sử dụng đúng thuốc, đúng liều và đúng cách. Đối với điều trị không dùng thuốc, người bệnh cần thực hiện những điều nên và không nên làm được khuyến cáo trong cuộc sống hàng ngày.

Lợi ích trong việc tuân thủ điều trị hen phế quản

Kiểm soát triệu chứng: Tuân thủ các phương pháp điều trị như sử dụng thuốc hen, hít thuốc và áp dụng kỹ thuật hô hấp phù hợp giúp kiểm soát triệu chứng hen phế quản.

Giảm nguy cơ tái phát cơn hen: Điều trị đều đặn và đúng hướng dẫn từ bác sĩ giúp giảm nguy cơ tái phát cơn hen phế quản.

Cải thiện chất lượng cuộc sống: Việc điều trị hen phế quản đúng cách giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bằng cách kiểm soát triệu chứng hen, người bệnh có thể tham gia vào các hoạt động hàng ngày mà không gặp khó khăn và hạn chế do hen phế quản gây ra.

Ngăn ngừa biến chứng hen: Tuân thủ điều trị hen phế quản giúp ngăn ngừa các biến chứng và cải thiện sức khỏe tổng quát. Hen phế quản không được kiểm soát có thể tái phát, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe.

Quản lý bệnh và tái khám: Bác sĩ quản lý tốt hơn tình trạng sức khỏe, theo dõi sự tiến triển của bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp nếu cần.

Việc tuân thủ điều trị hen phế quản là rất quan trọng để kiểm soát triệu chứng, giảm nguy cơ tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tình hình tuân thủ điều trị hen ở Việt Nam

Một vấn đề lớn trong quản lý hen phế quản ở Việt Nam và thế giới là người bệnh có xu hướng bỏ thuốc điều trị duy trì sau một thời gian sử dụng. Tuân thủ điều trị kém được định nghĩa là sự thất bại trong việc thực hiện điều trị đã được đồng thuận giữa bác sĩ và bệnh nhân trước đó. Ước tính có khoảng 50% người lớn và trẻ em mắc hen không thực hiện điều trị theo đúng chỉ định ít nhất một lần.

Có 2 nhóm chính trong điều trị hen phế quản:

• Thuốc cắt cơn hen: Có tác dụng nhanh, giúp người bệnh giảm triệu chứng và giảm co thắt đường thở nhanh chóng.
• Thuốc kiểm soát hen: Cần được sử dụng duy trì thường xuyên nhằm kiểm soát bệnh, giảm những triệu chứng khó chịu và đề phòng cơn hen cấp tính.

Sau một khoảng thời gian, người bệnh sẽ có xu hướng chỉ sử dụng thuốc cắt cơn và bỏ quên thuốc duy trì kiểm soát bệnh. Điều này hết sức nguy hiểm vì lúc này tình trạng viêm của bệnh hen phế quản không được điều trị, bệnh không được kiểm soát và người bệnh hoàn toàn có thể lên cơn hen cấp bất kỳ lúc nào.

Cách cải thiện tình trạng tuân thủ điều trị hen phế quản

Tìm hiểu về hen phế quản, triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị và tác động của bệnh đối với sức khỏe sẽ giúp người bệnh nhận thức rõ về tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị.

Tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt để đạt được hiệu quả trong điều trị và kiểm soát bệnh. Vì vậy, để cải thiện tuân thủ điều trị, người bệnh nên thực hiện theo các bước sau:

Lên kế hoạch chi tiết:

• Trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ về: phác đồ điều trị, loại thuốc, liều lượng và cách sử dụng.
• Đảm bảo hiểu rõ và đầy đủ các điểm trên, có thể yêu cầu tờ hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ hay dược sĩ nhà thuốc.

Điều cần thực hiện:

• Phân biệt các loại thuốc điều trị hen, đâu là thuốc cắt cơn, thuốc duy trì để dùng cho đúng loại và đúng thời điểm.
• Luôn luôn mang theo thuốc cắt cơn bên mình để sử dụng nếu có triệu chứng trở nặng hoặc trường hợp khẩn cấp. 
• Ghi chú liều lượng, thời gian sử dụng lên hộp thuốc để tránh nhầm lẫn.
• Đảm bảo thực hiện đúng cách các loại dụng cụ bình xịt định liều, bình hút bột khô.

Kiểm tra:

• Sử dụng thuốc cắt cơn và thuốc duy trì đúng hay chưa, có sự nhầm lẫn giữa các thuốc không?
• Liều lượng dùng đúng chỉ định chưa?
• Kỹ thuật sử dụng đúng chưa để điều chỉnh.

Điều chỉnh:

• Nếu có sai sót, cần điều chỉnh việc sử dụng càng sớm càng tốt. 
• Tham vấn ý kiến của bác sĩ để được tư vấn chính xác.

Với sự phát triển của y học hiện nay, nếu được chẩn đoán đúng, sử dụng thuốc đúng và kết hợp với một số biện pháp chăm sóc sức khỏe không dùng thuốc, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh, không còn triệu chứng khó thở, khò khè và tận hưởng cuộc sống như người bình thường.

Đạt hiệu quả điều trị tối ưu, tuân thủ điều trị vì nó đóng một vai trò hết sức quan trọng, và cần được lưu tâm bởi các bác sĩ, dược sĩ và bệnh nhân. Lưu ý, tái khám đúng theo lịch hẹn của bác sĩ để được theo dõi, kiểm tra sức khỏe thường xuyên, đảm bảo hiệu quả điều trị bệnh.

Code: NP-VN-CAU-OGM-230001, ADD 06/23. Tài liệu dành cho công chúng. Vui lòng tham vấn bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chẩn đoán phù hợp. Nội dung được thực hiện với sự phối hợp của Công ty TNHH Dược Phẩm GSK Việt Nam, Pharmacity và Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.

Nguồn:

1. Tran Thuy Hanh, Nguyen Van Doan. Epidemiology of adult asthma in Vietnam: results from cross sectional study nationwide. 23^rd Annual Scientific Meeting of the Australian Society of Clinical Immunology and Allergy (ASCIA) 2012.
2. GINA 2023 – Non-pharmacological interventions

Bạn có thể xem thêm:

• Viêm phế quản là gì và những điều cần biết
• Nguyên nhân và cách xử lý trào ngược dạ dày ở trẻ em
• Bệnh lý hô hấp thường gặp ở trẻ em và cách phòng bệnh