Hiệu ứng phụ của điều trị ung thư đối với tình dục
Điều trị ung thư có thể gây ra những thay đổi về thể chất và tinh thần, bao gồm cả đời sống tình dục. Những thay đổi này được gọi là “tác dụng phụ đối với tình dục”. Tác dụng phụ có thể là về thể chất, tâm lý hoặc cảm xúc. Quá trình điều trị ung thư có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, ngoại hình, khả năng, mức độ hạnh phúc và ảnh hưởng đến cuộc sống tình dục.
Khi bạn biết rõ loại ung thư hoặc phương pháp điều trị ảnh hưởng đến hoạt động tình dục, hãy tham vấn với nhóm chăm sóc trước khi bắt đầu điều trị. Họ có thể đánh giá triệu chứng và giải quyết mối quan tâm của bạn trước, trong và sau quá trình điều trị. Các tác dụng phụ liên quan đến tình dục cũng có thể là một yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn phương pháp điều trị ung thư. Nếu bạn rất quan ngại về tác dụng phụ này, bạn có thể cần tìm hiểu thêm về các phương án điều trị khác.
Vấn đề tình dục trong điều trị ung thư
Các thay đổi về tình dục có thể xảy ra ngay khi bạn bị mắc ung thư hoặc trong quá trình điều trị và sau đó. Những thay đổi này có thể biến mất hoặc tồn tại vĩnh viễn và khác nhau ở từng người nam giới.
Hiệu ứng về thể chất thường xảy ra khi phương pháp điều trị ảnh hưởng trực tiếp đến các cơ quan tình dục. Ví dụ, điều trị ung thư tuyến tiền liệt, ung thư bàng quang hoặc ung thư tinh hoàn có tác động nhiều hơn đến chức năng tình dục so với các loại ung thư khác. Tuy nhiên, điều trị cho các loại ung thư khác như bệnh bạch cầu có thể gây mệt mỏi hoặc ốm yếu làm giảm ham muốn tình dục.
Tác dụng phụ đối với tình dục có thể bao gồm:
- Giảm ham muốn tình dục.
- Khó cương cứng hoặc khó duy trì tình trạng cương cứng đủ để quan hệ tình dục, được gọi là “rối loạn cương dương” hoặc “ED”.
- Xuất tinh sớm, có nghĩa là cực khoái xảy ra trước khi mong muốn.
- Mắc tiểu tiện khi cực khoái.
- Cực khoái “khô”, tức không có tinh dịch. Tình trạng này xảy ra khi tinh dịch chảy ngược vào bàng quang thay vì xuất ra ngoài.
- Đau khi quan hệ tình dục.
“Nếu có bất kỳ vấn đề nào trước điều trị, hãy thông báo cho nhóm chăm sóc để họ có thể giúp đỡ hoặc giảm nhẹ tình trạng này. Hãy thông báo với họ về bất kỳ sự thay đổi nào.”
Có thể bị giảm ham muốn tình dục trong và sau quá trình điều trị ung thư.
Những phương pháp điều trị ảnh hưởng đến tình dục
Một số phương pháp điều trị ung thư có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục nhiều hơn các phương pháp khác. Đó có thể là:
- Phẫu thuật: Đặc biệt là phẫu thuật tuyến tiền liệt, tinh hoàn, bàng quang, đại trực tràng. Phẫu thuật ở các cơ quan này có thể gây tổn thương dây thần kinh điều khiển sự cương cứng. Hãy hỏi bác sĩ phẫu thuật về phẫu thuật “cắt bỏ dây thần kinh”. Phẫu thuật cũng có thể gây ra tình trạng xuất tinh “khô”.
- Xạ trị: Xạ trị xương chậu và vùng xung quanh có thể gây ra rối loạn cương dương trong 6 tháng đến 2 năm sau khi kết thúc điều trị. Tình trạng này có thể biến mất hoặc phục hồi sau 2 đến 3 năm. Đối thoại với bác sĩ để biết cần làm gì. Một trong những phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt là “xạ trị trong” có thể gây ra rối loạn cương dương như các phương pháp xạ trị khác. Hãy nói chuyện với bác sĩ để biết phải làm gì. Xạ trị cũng có thể gây ra đau đớn, mệt mỏi và mất khả năng kiểm soát nhu động ruột hoặc bàng quang, từ đó có thể khiến người bệnh tránh quan hệ tình dục hoặc làm giảm ham muốn.
- Hóa trị: Hóa trị có thể ảnh hưởng đến tâm lý, ngoại hình và ham muốn tình dục. Tác dụng phụ của hóa trị bao gồm tăng hoặc giảm cân, buồn nôn, nôn và tiêu chảy, cũng như gây mất khả năng cương cứng. Tuy nhiên, tình trạng này có thể hồi phục sau một thời gian.
- Liệu pháp hormon: Một số phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt nhằm giảm sản xuất hormone nam testosterone trong cơ thể để chống lại ung thư. Tuy nhiên, điều này cũng có thể gây ra rối loạn cương dương, giảm ham muốn tình dục và giảm cực khoái. Các đàn ông trẻ tuổi vẫn có thể cương cứng được khi sử dụng hoặc không sử dụng thuốc vì tồn kho testosterone trong cơ thể còn nhiều.
- Các loại thuốc khác: Một số loại thuốc nhằm kiểm soát triệu chứng hoặc điều trị các bệnh khác cũng có thể ảnh hưởng đến tình dục. Ví dụ, một số loại thuốc giảm đau, thuốc chống trầm cảm và thuốc điều trị huyết áp (thuốc chẹn beta).
“Người lớn tuổi hoặc đã mắc bệnh trước khi điều trị ung thư có nguy cơ cao hơn mắc các vấn đề tình dục sau khi kết thúc điều trị. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần phải thông báo với bác sĩ về các vấn đề này. Có nhiều phương án để điều trị các rối loạn tình dục, bao gồm cả các trường hợp rối loạn do điều trị ung thư.”
Phòng tránh rủi ro khi điều trị ung thư
Hãy nói chuyện với bác sĩ để biết cách bảo vệ bản thân và bạn tình. Ví dụ, hãy sử dụng bao cao su để bảo vệ bạn tình khỏi tiếp xúc với hóa trị, vì một số loại thuốc có thể tồn tại trong tinh dịch từ 48 đến 72 giờ. Ngoài ra, hãy sử dụng bao cao su sau khi hoàn tất “xạ trị trong” để bảo vệ bạn tình nếu có khả năng hạt phóng xạ thoát ra.
Hóa trị có thể làm giảm khả năng thụ tinh của người nam đối với người nữ, tuy nhiên, thụ tinh vẫn có thể xảy ra. Tốt nhất là không mang thai ít nhất 2 tháng sau hóa trị.
Một số phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị và một số loại phẫu thuật có thể gây vô sinh, tức là mất khả năng để phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, có thể lưu trữ tinh trùng đông lạnh hoặc sử dụng các phương pháp khác trước khi điều trị.
Lời khuyên từ Pharmacity:
- Sau khi điều trị ung thư, quan tâm đến sức khỏe tình dục của bạn là rất quan trọng. Hãy thảo luận với bác sĩ của bạn về bất kỳ tác dụng phụ đối với tình dục nào bạn gặp phải để có giải pháp phù hợp.
- Tham gia vào các khóa học, nhóm hỗ trợ hoặc nhóm trò chuyện trực tuyến dành cho người điều trị ung thư để được hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm với những người khác có cùng tình huống.
- Tìm hiểu thêm về các phương pháp điều trị ung thư và tác dụng phụ đối với tình dục. Điều này sẽ giúp bạn hiểu và chuẩn bị tâm lý hơn cho những thay đổi có thể xảy ra.
- Nếu bạn gặp vấn đề về tình dục sau điều trị ung thư, hãy lưu ý rằng có nhiều phương pháp điều trị cho các rối loạn tình dục như rối loạn cương dương hoặc giảm ham muốn tình dục. Hãy thảo luận với bác sĩ của bạn về các tùy chọn điều trị này.
- Nếu bạn cảm thấy khó thích nghi với những thay đổi về sức khỏe tình dục sau điều trị ung thư, hãy tìm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ tâm lý. Đừng ngại thảo luận với những người xung quanh về những nhu cầu và mong muốn của mình.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
- Tôi sợ rằng tôi sẽ bị giảm ham muốn tình dục sau khi điều trị ung thư. Có cách nào để giảm tác động này không?
Có, bạn có thể thảo luận với nhóm chăm sóc của bạn về các phương pháp giảm tác động đến tình dục như thay đổi liều thuốc hoặc sử dụng thuốc hỗ trợ tình dục.
- Tôi đang lo lắng về rối loạn cương dương sau khi điều trị ung thư. Có cách nào để giải quyết vấn đề này không?
Có, có nhiều phương pháp điều trị rối loạn cương dương như thuốc, thuốc tiêm hoặc các phương pháp không dùng thuốc. Hãy thảo luận với bác sĩ của bạn để tìm ra phương pháp phù hợp.
- Tôi lo lắng về tác dụng phụ của xạ trị đối với ham muốn tình dục. Có cách nào để giảm tác động này không?
Thảo luận với bác sĩ của bạn về việc sử dụng thuốc hỗ trợ tình dục hoặc các phương pháp không dùng thuốc để giảm tác động của xạ trị đối với ham muốn tình dục.
- Tôi ngại nói chuyện với bác sĩ về vấn đề tình dục của mình. Có cách nào khác để tìm giải pháp không?
Bạn có thể tìm đến các nhóm hỗ trợ tình dục hoặc nhóm trò chuyện trực tuyến để chia sẻ và nhận được sự hỗ trợ từ những người đã trải qua tình huống tương tự.
- Tôi muốn có con sau khi điều trị ung thư. Có cách nào để đảm bảo khả năng sinh sản của tôi không bị ảnh hưởng?
Hãy thảo luận với bác sĩ về việc lưu trữ tinh trùng đông lạnh hoặc sử dụng các phương pháp khác như giữ tụ cung hoặc đặt trứng dự phòng trước khi điều trị ung thư.
Nguồn: Tổng hợp
