Mebendazole: Tìm hiểu về thuốc điều trị các loại giun đường ruột!

Mebendazole là một loại thuốc quen thuộc được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh nhiễm giun đường ruột. Thuốc hoạt động như thế nào? Liều dùng ra sao? Có những tác dụng phụ nào cần lưu ý? Ngay sau đây, Pharmacity sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ và chi tiết, giúp bạn hiểu rõ hơn về loại thuốc này.

Mô tả về Mebendazole

Mebendazole là thành phần chính của thuốc dùng để điều trị các bệnh nhiễm giun sán. Thuốc này có sẵn dưới nhiều dạng khác nhau để phù hợp với từng đối tượng người bệnh. Bạn có thể tìm thấy hoạt chất ở dạng viên nén (có hai hàm lượng là 100mg và 500mg), viên nén nhai (cũng có hai hàm lượng tương tự), hoặc dạng lỏng như dung dịch uống hay hỗn dịch uống (với nồng độ 20mg trong mỗi mililit).

Chỉ định khi sử dụng Mebendazole

Thuốc được chỉ định để điều trị nhiễm trùng bởi một hoặc nhiều loại giun sán ký sinh trong đường ruột, bao gồm giun đũa, giun kim, giun móc, giun tóc. Ngoài ra, thuốc còn có hiệu quả trong việc tiêu diệt các loại giun ký sinh ngoài đường ruột như giun xoắn, giun chỉ (Mansonella perstans, Onchocerca volvulus), Toxocara canis, T. cati, Trichinella spiralis, Dracunculus medinensis, Trichostrongylus và Capillaria philippinensis.

Dược lực học Mebendazole

Đây là một loại thuốc kháng giun sán phổ rộng, có hiệu quả cao trong việc điều trị nhiễm trùng bởi nhiều loại giun khác nhau, bao gồm giun đũa, giun móc, giun tóc, giun kim,… Không chỉ vậy, thuốc còn có tác dụng trên một số loại sán ký sinh đường ruột như sán lùn, sán bò và sán lợn. Ngoài ra, Mebendazole cũng có thể được sử dụng kết hợp với phẫu thuật để điều trị bệnh nang sán.

Mặc dù cơ chế tác dụng chi tiết của Mebendazole chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng người ta đã biết rằng thuốc có khả năng ức chế sự hấp thu glucose và các chất dinh dưỡng khác của giun sán. Điều này dẫn đến tình trạng giun sán bị suy yếu và chết do thiếu năng lượng. Ngoài ra, thuốc còn gây ra những thay đổi trong cấu trúc tế bào của giun sán, làm ảnh hưởng đến khả năng sinh tồn của chúng.

Mebendazole đã chứng minh được hiệu quả cao trong việc điều trị nhiễm trùng giun sán. Tỷ lệ khỏi bệnh của bệnh nhân sau khi điều trị bằng thuốc này thường rất cao, đặc biệt đối với các loại giun như giun đũa, giun kim và giun móc. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và loại giun gây bệnh.

Dược động học Mebendazole

Được biết đến là một loại thuốc chống giun, với quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa và thải trừ như sau:

• Hấp thu: Mebendazole hấp thu kém qua đường tiêu hóa, chỉ khoảng dưới 20% lượng thuốc uống vào được cơ thể. Tuy nhiên, việc uống thuốc cùng với thức ăn có chất béo có thể làm tăng đáng kể sự hấp thu này.
• Phân bố: Thuốc phân bố rộng rãi trong cơ thể, chủ yếu liên kết với protein huyết tương, thuốc có thể qua được nhau thai nhưng chưa rõ liệu thuốc có bài tiết vào sữa mẹ hay không.
• Chuyển hóa: Gan là cơ quan chính chuyển hóa Mebendazole thành các chất chuyển hóa không hoạt tính.
• Thải trừ: Phần lớn thuốc và các chất chuyển hóa được thải trừ qua phân dưới dạng không đổi hoặc dạng liên hợp với các acid glucuronic. Chỉ một lượng nhỏ được thải trừ qua nước tiểu, thời gian bán thải của thuốc có thể thay đổi tùy thuộc vào chức năng gan của từng người.

Tương tác thuốc khi dùng Mebendazole

Khi dùng thuốc cùng với thuốc Cimetidine, lượng thuốc trong cơ thể có thể tăng lên, gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Nếu dùng thuốc cùng với phenytoin hoặc carbamazepine, hiệu quả của hoạt chất này có thể giảm đi. Việc dùng chung Mebendazole và metronidazole có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng về da như hội chứng Stevens-Johnson hoặc hoại tử thượng bì nhiễm độc.

Chống chỉ định về Mebendazole

Thuốc không được sử dụng cho những người mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc, bao gồm cả Mebendazole. Phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu, bệnh nhân mắc các bệnh về đường tiêu hóa như viêm ruột Crohn hoặc viêm loét đại tràng. Việc sử dụng thuốc ở những đối tượng này có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng.

Liều lượng & cách dùng của Mebendazole

Đối với người lớn và trẻ sẽ có những cách sử dụng khác nhau, cùng tìm hiểu về liều lượng và cách dùng sau đây:

• Liều dùng cho người lớn: Liều dùng thuốc cho người lớn phụ thuộc vào loại giun sán gây bệnh. Đối với giun kim, chỉ cần một liều duy nhất 100mg và lặp lại sau 2 tuần để phòng ngừa tái nhiễm. Với các loại giun khác như giun móc, giun đũa, liều dùng có thể kéo dài từ 3 ngày đến 30 ngày, tùy thuộc vào loại giun và mức độ nhiễm. Đặc biệt, trong trường hợp nhiễm sán Echinococcus, thời gian điều trị có thể lên đến 6 tháng, với liều lượng trên.
• Liều dùng cho trẻ em: Đối với trẻ em từ 2 tuổi trở lên, liều dùng Mebendazole tương tự như người lớn. Thuốc chưa được nghiên cứu rộng rãi trên trẻ em dưới 2 tuổi. Vì thế chỉ sử dụng Mebendazole cho trẻ từ 1-2 tuổi nếu lợi ích lớn hơn nguy cơ có thể xảy ra.

Tác dụng phụ của Mebendazole

Tuy có nhiều tác dụng tốt cho cơ thể, những việc sử dụng thuốc cũng có thể gây nên những tác dụng phụ nhất định như sau:

• • Thường gặp: Cảm giác khó chịu ở bụng là điều thường thấy sau khi dùng thuốc.
  • Ít gặp hơn: Một số người có thể gặp phải các triệu chứng như:
    • Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy khiến bạn cảm thấy mệt mỏi.
    • Đầu óc: Đau đầu, chóng mặt, ù tai làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
    • Cảm giác lạ: Tê cóng, như kiến bò, đặc biệt ở tay chân.
  • Khi dùng liều cao: Cơ thể có thể phản ứng mạnh hơn, ví dụ như:
    • Dị ứng: Sốt, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy khắp người.
    • Ảnh hưởng đến gan: Gây hại cho gan.
    • Tóc và máu: Rụng tóc, giảm khả năng chống lại bệnh tật.
    • Hiếm gặp nhưng nghiêm trọng: Giun có thể chui ra khỏi cơ thể qua mũi hoặc miệng.

• Các tác dụng phụ khác:

• • Hệ tiêu hóa: Đầy hơi, chán ăn khiến bạn không muốn ăn uống.
  • Cân nặng: Giảm cân không mong muốn.
• Rất hiếm gặp: Phát ban, phù nề, huyết áp thấp, co giật.

Lưu ý khi sử dụng Mebendazole

Trong quá trình sử dụng thuốc, mọi người cũng cần chú ý những điểm sau đây nhằm đảm bảo, tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe:

• Theo dõi sức khỏe: Khi sử dụng Mebendazole liều cao, cần theo dõi thường xuyên các chỉ số máu và chức năng gan. Người bệnh có bệnh gan nên thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Giảm bạch cầu: Một số trường hợp sử dụng liều cao có thể gặp tình trạng giảm bạch cầu.
• Tương tác thuốc: Tránh kết hợp Mebendazole với Metronidazole vì có nguy cơ gây ra các phản ứng nghiêm trọng như hội chứng Stevens-Johnson và hoại tử thượng bì nhiễm độc.
• Vệ sinh cá nhân: Để phòng ngừa tái nhiễm và lây lan bệnh, cần giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
• Trẻ em: Không nên dùng viên nhai 500mg cho trẻ dưới 1 tuổi vì chưa xác định được tính an toàn và có thể gây ra co giật.

Quá liều đối với Mebendazole

Được biết đến là thuốc tẩy giun hiệu quả, nhưng nếu sử dụng quá liều có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.

• Tác hại khi quá liều: Khi dùng quá liều Mebendazole, người bệnh có thể gặp phải các rối loạn tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Những triệu chứng này thường kéo dài trong vài giờ.
• Cách xử lý:
  • Gây nôn: Hành động này giúp giảm lượng thuốc hấp thụ vào cơ thể.
  • Dùng thuốc tẩy hoặc than hoạt: Các chất này giúp hấp thụ thuốc và đưa ra khỏi cơ thể.

Có thể thấy, Mebendazole là một sự lựa chọn phổ biến và hiệu quả trong điều trị các loại giun sán ký sinh trong cơ thể, giúp ngăn ngừa và điều trị những vấn đề sức khỏe liên quan đến nhiễm giun đường ruột. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất và giảm nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ, người dùng cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ, đồng thời lưu ý các tương tác thuốc và chống chỉ định.