Men gan cao: Triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả

Men gan cao là tình trạng phổ biến, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Bạn đang lo lắng về các biểu hiện của men gan cao và muốn biết cách phòng ngừa hiệu quả? Bài viết này của Pharmacity sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để bảo vệ sức khỏe của gan.

Men gan cao là gì?

Men gan là các protein mà gan sản xuất, có công dụng giúp tăng tốc độ phản ứng hóa học trong cơ thể, bao gồm: sản xuất mật và các chất giúp máu đông, phá vỡ thức ăn và chất độc, đồng thời giúp chống lại các nhiễm trùng. 

Lượng protein trong máu này là dấu hiệu cho thấy tình trạng sức khỏe của gan có tốt hay không. Tuy nhiên, nồng độ men gan cao không phải lúc nào cũng thể hiện gan bị tổn thương hoặc mắc các bệnh nghiêm trọng nào đó.

Đôi khi, một số yếu tố như thay đổi nội tiết tố hoặc phản ứng với thuốc có thể làm nồng độ men gan tăng tạm thời. Mức độ tăng cao gây ra do những yếu tố này thường sẽ trở lại bình thường trong 2 đến 4 tuần mà không cần điều trị.

Các loại men gan tăng cụ thể thường thấy nhất là:

• Alanine transaminase (ALT)
• Phosphatase kiềm (ALP)
• Aspartate transaminase (AST)
• Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT)

Men gan tăng cao thường là dấu hiệu cảnh báo cho thấy tình trạng viêm hoặc tổn thương các tế bào gan như: Viêm gan hoặc các bệnh về gan. Theo đó, khi các tế bào gan bị viêm hoặc tổn thương sẽ giải phóng men gan vào máu, với mức độ cao hơn so với bình thường, làm men gan tăng cao khi xét nghiệm máu.

Men gan cao có thể được phát hiện trong quá trình xét nghiệm máu định kỳ. Với hầu hết các trường hợp, nồng độ men gan chỉ tăng nhẹ và tăng tạm thời. Men gan tăng cũng không phải là dấu hiệu của vấn đề mãn tính, nghiêm trọng về gan.

Nguyên nhân dẫn đến men gan cao

Men gan cao thường là dấu hiệu cho thấy tình trạng gan không khỏe mạnh hoặc có vấn đề. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến men gan cao:

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu 

Gan nhiễm mỡ không chỉ xảy ra ở những đối tượng hay uống rượu, bia. Bệnh còn có nhiều khả năng xuất hiện ở những người không hoặc ít dùng đồ uống có cồn. 

Gan nhiễm mỡ không do rượu là một trong những nguyên nhân tăng men gan phổ biến. Hơn nữa, tình trạng này có thể khiến bạn mắc phải các bệnh lý khác như tiểu đường tuýp 2, béo phì,…

Tác dụng phụ của thuốc

Một trong số nguyên nhân gây men gan cao ở người Việt đó là thói quen tự ý sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm, thuốc giảm đau,… Các loại thuốc này đều được chuyển hóa tại gan. Khi tự ý dùng hay lạm dụng thuốc thì gan sẽ bị quá tải, dẫn đến tổn thương lá gan. Đặc biệt hơn, gần đây việc tự ý dùng các thực phẩm chức năng, thuốc không rõ nguồn gốc cũng làm tăng nguy cơ viêm gan.

Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ gan. Men gan tăng còn có nguyên nhân do hấp thụ 1 phần độc tố chứa trong thực phẩm. Khi ăn các loại thực phẩm không được đảm bảo vệ sinh, chứa chất bảo quản, nấm mốc, dư thừa lượng thuốc bảo vệ, chứa độc tố, khiến cho gan phải hoạt động nhiều hơn để giúp xử lý và loại bỏ, từ đó làm chết các tế bào gan, dẫn đến tăng men gan, viêm gan, thậm chí là gây ung thư gan.

Do bệnh lý

Các bệnh lý khác cũng có thể dẫn đến men gan cao như: sốt rét, viêm tụy, suy tim, nhiễm trùng đường mật, đái tháo đường, bệnh lý đường mật (sỏi đường mật), khối u đường mật,… khiến cho quá trình chuyển hóa tế bào gan bị ảnh hưởng dẫn tới việc men gan tăng cao.

Lạm dụng rượu bia

Men gan cao là căn bệnh thường xuyên được nhắc đến và thường gặp ở những người sử dụng rượu bia quá đà trong một thời gian dài. Các chất kích thích, chứa nồng độ cồn cao này sẽ gây tổn thương và suy giảm chức năng gan.

Triệu chứng men gan cao là gì?

Men gan cao thường không có triệu chứng cụ thể và có thể chỉ được phát hiện thông qua xét nghiệm máu. Tuy nhiên, nếu mức men gan cao là biểu hiện của một vấn đề nghiêm trọng hơn về gan, có thể xuất hiện một số các triệu chứng sau:

Rối loạn tiêu hóa

Người có men gan cao dẫn đến xơ gan thường có một số đặc điểm của tình trạng rối loạn chức năng tiêu hóa, gây tác động nghiêm trọng đến tình trạng dinh dưỡng, chất lượng cuộc sống cũng như sức khỏe của người bệnh. 

Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp ở những người men gan cao có thể liên quan đến các yếu tố và mức độ nghiêm trọng của bệnh gan, dẫn đến giảm lượng thức ăn hàng ngày, góp phần làm suy giảm tình trạng dinh dưỡng ở người bệnh xơ gan.

Ngứa da

Mẩn ngứa da có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có tình trạng tăng men gan. Bởi gan không đào thải kịp độc tố nên chúng có thể tích tụ trên da, khiến cho người bệnh ngứa ngáy và khó chịu. Vì thế, nếu cơ thể xuất hiện tình trạng mẩn ngứa trên da, bạn không nên chủ quan mà hãy đi khám sớm. Tình trạng ngứa da càng nghiêm trọng có nghĩa là mức độ tổn thương gan của bạn càng nặng.

Vàng da

Vàng da là một trong những biểu hiện men gan cao điển hình khi cơ thể bạn gặp phải những vấn đề về gan. Không chỉ vàng da, người bệnh còn có thể bị vàng mắt, thậm chí cả móng tay, đồng thời trong khoang miệng có xuất hiện dịch nhầy.

Phân màu nhạt và nước tiểu đậm màu

Khi men gan tăng cao, bệnh nhân có thể nhận thấy sự khác biệt ở màu phân và màu nước tiểu, cụ thể là nước tiểu thường đậm màu hơn và phân nhạt màu hơn, có thể kèm theo tình trạng chướng bụng, đầy hơi.

Cách phòng ngừa men gan cao hiệu quả

Để có thể phòng ngừa tình trạng men gan cao và bảo vệ sức khỏe gan, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

• Không nên uống rượu bia, hoặc uống ở chừng mực cho phép.
• Tuyệt đối không sử dụng chung kim tiêm hoặc các vật dụng bị dính máu.
• Ăn uống lành mạnh và khoa học, tăng cường ăn những loại thực phẩm tốt cho gan.
• Tiêm đầy đủ các loại vaccine viêm gan A và viêm gan B.
• Nếu người bệnh bị đái tháo đường nên quản lý tốt lượng đường trong máu.
• Thận trọng khi dùng bất kỳ loại thuốc nào hoặc các chất bổ sung đang sử dụng. 
• Theo dõi cân nặng và duy trì cân nặng ở mức hợp lý.
• Tập thể dục thể thao hàng ngày giúp nâng cao sức khỏe toàn diện.

Men gan cao có thể là dấu hiệu của các vấn đề về gan và cần được chú ý kịp thời. Nếu gặp triệu chứng hoặc kết quả xét nghiệm bất thường, hãy tham khảo bác sĩ để chẩn đoán và điều trị sớm. Bảo vệ gan giúp bạn duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt nhất.