Mometasone là thuốc gì? Công dụng, cách dùng và liều dùng an toàn
Mometasone là một loại corticosteroid được sử dụng phổ biến trong điều trị các tình trạng viêm và dị ứng như viêm mũi dị ứng và viêm da. Tuy nhiên, để đảm bảo sử dụng thuốc an toàn và đạt hiệu quả tối ưu, việc hiểu rõ về công dụng và cách dùng của thuốc là rất quan trọng. Vậy nên, để có thêm thông tin chi tiết về Mometasone, hãy cùng Pharmacity khám phá trong bài viết sau đây.
Mometasone là thuốc gì?
Mometasone là một loại corticosteroid mạnh, thường được sử dụng dưới dạng kem, mỡ, hoặc dạng xịt để điều trị các tình trạng viêm nhiễm da, dị ứng, hoặc các vấn đề về đường hô hấp. Thuốc hoạt động bằng cách giảm viêm, ngứa và các triệu chứng dị ứng khác.
Dạng thuốc và hàm lượng Mometasone thường gặp là:
- Dùng tại chỗ: Kem 0,1%; thuốc bôi 0,1%; thuốc mỡ 0,1% mometasone furoate.
- Thuốc xịt qua miệng: Bột chỉ để xịt qua miệng 110 microgam; 220 microgram.
- Thuốc xịt vào mũi: Dịch treo xịt vào mũi 0,05%.
Thành phần của thuốc Mometasone
Thành phần chính của thuốc là Mometasone furoate, một dạng ester của mometasone. Tùy thuộc vào dạng bào chế, thuốc còn có thể chứa các thành phần phụ khác như chất tạo nền, chất bảo quản và các tá dược để giúp thuốc ổn định và dễ sử dụng.
Công dụng của Mometasone
Mometasone được sử dụng để điều trị các tình trạng viêm nhiễm và dị ứng, bao gồm:
- Điều trị viêm da dị ứng
- Điều trị viêm mũi dị ứng (khi sử dụng dưới dạng xịt mũi)
- Điều trị hen suyễn (khi sử dụng dạng hít)
- Điều trị các tình trạng viêm nhiễm da khác như vảy nến, chàm.
Cách dùng và liều dùng
Hướng dẫn sử dụng thuốc Mometasone
- Dạng xịt qua miệng: Mometasone furoate dạng bột khô được sử dụng qua dụng cụ xịt chuyên dụng. Trước khi dùng, bệnh nhân nên thở ra hết mức có thể, tránh thở vào dụng cụ xịt. Sau đó, đặt ống ngậm của dụng cụ vào giữa môi, hít nhanh và sâu qua bình xịt, giữ hơi thở trong vài giây, rồi thở ra từ từ. Sau khi xịt, nên súc miệng để giảm thiểu tác dụng phụ toàn thân và tại chỗ. Thuốc thường được dùng một lần mỗi ngày vào buổi tối để đạt hiệu quả tối ưu.
- Dạng bôi tại chỗ: Với thuốc mỡ và kem Mometasone furoate người dùng có thể thoa một lớp mỏng lên vùng da bị tổn thương, thường một lần mỗi ngày. Ở một số trường hợp, thuốc có thể được bôi hai lần mỗi ngày tùy theo chỉ định của bác sĩ. Với dạng thuốc xức, nhỏ vài giọt lên vùng da bị bệnh, mỗi ngày một lần. Không nên băng kín vùng da đã bôi thuốc trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
Liều lượng khi dùng thuốc Mometasone
Người lớn và thiếu niên từ 12 tuổi trở lên:
- Điều trị hen suyễn: Liều ban đầu là 220 microgam mỗi ngày, dùng một lần vào buổi tối. Nếu sau 2 tuần điều trị không đạt hiệu quả mong muốn, có thể tăng liều lên 440 microgam mỗi ngày, dùng một lần vào buổi tối hoặc chia làm hai liều.
- Chuyển đổi từ corticosteroid uống sang xịt: Bắt đầu với 440 microgam, xịt hai lần mỗi ngày. Khi chuyển từ corticosteroid toàn thân sang liệu pháp xịt, cần duy trì đồng thời liều corticosteroid uống trong ít nhất một tuần, sau đó giảm từ từ liều uống mỗi tuần không quá 2,5 mg prednisone hoặc chất tương đương.
Trẻ em từ 4 – 11 tuổi: Liều thông thường là 110 microgam mỗi ngày, xịt một lần vào buổi tối.
Viêm mũi dị ứng: Người lớn và trẻ từ 12 tuổi trở lên: 100 microgam (2 lần xịt) mỗi bên mũi mỗi ngày. Đối với viêm mũi dị ứng theo mùa, nên bắt đầu điều trị trước 2-4 tuần khi mùa phấn hoa bắt đầu, với liều 200 microgam mỗi ngày.
Polyp mũi: Người lớn từ 18 tuổi trở lên: 100 microgam (2 lần xịt) mỗi bên mũi, hai lần mỗi ngày. Một số bệnh nhân có thể đáp ứng với liều 100 microgam mỗi ngày.
Trẻ em từ 2 – 11 tuổi: Liều thông thường để điều trị viêm mũi dị ứng là 50 microgam (1 lần xịt) vào mỗi lỗ mũi mỗi ngày.
Hướng dẫn cách bảo quản thuốc Mometasone
- Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao.
- Giữ thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh để thuốc trong tủ lạnh hoặc để nơi có độ ẩm cao.
Một số tác dụng phụ khi dùng thuốc Mometasone
Mometasone có thể gây ra một số tác dụng phụ như:
- Kích ứng da (đối với dạng bôi)
- Khô hoặc kích ứng mũi (đối với dạng xịt mũi)
- Khàn giọng, nấm miệng (đối với dạng hít)
- Trong một số trường hợp hiếm, có thể gây ức chế tuyến thượng thận nếu sử dụng lâu dài.
Chỉ định và chống chỉ định đối với thuốc Mometasone
Chỉ định
Mometasone được chỉ định trong các trường hợp:
- Viêm da dị ứng, chàm, vảy nến
- Viêm mũi dị ứng theo mùa hoặc quanh năm
- Điều trị duy trì hen suyễn
Chống chỉ định
Không sử dụng Mometasone trong các trường hợp:
- Quá mẫn cảm với mometasone furoate hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc
- Nhiễm trùng da do vi khuẩn, nấm hoặc virus (đối với dạng bôi)
- Nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính chưa được điều trị hoặc ở trẻ em dưới 4 tuổi (đối với dạng hít)
Thận trọng
Cần thận trọng khi sử dụng Mometasone cho trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú và những người có tiền sử bệnh lý nội tiết.
Tương tác thuốc Mometasone
Mometasone có thể tương tác với một số loại thuốc khác, đặc biệt là các loại corticosteroid khác, thuốc ức chế enzym CYP3A4 (như ketoconazole), làm tăng nguy cơ tác dụng phụ. Luôn thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang sử dụng để tránh các tương tác bất lợi.
Lưu ý khi sử dụng thuốc Mometasone
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng thuốc Mometasone, mọi người cần lưu ý một số vấn đề sau đây:
- Mometasone furoate dạng xịt qua miệng có thể dẫn đến nhiễm nấm Candida albicans ở miệng và họng. Để giảm nguy cơ này, bệnh nhân nên súc miệng sau khi sử dụng.
- Corticosteroid như Mometasone có thể gây ức chế trục HPA, dẫn đến thiểu năng tuyến thượng thận, đặc biệt khi sử dụng liều cao hoặc kéo dài. Điều này có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, đặc biệt khi ngừng thuốc đột ngột.
- Mometasone có thể được hấp thu vào cơ thể khi sử dụng dạng xịt mũi, đặc biệt nếu dùng liều cao hoặc trong thời gian dài, hoặc khi bôi lên vùng da bị trầy xước, băng kín. Điều này có thể dẫn đến các tác dụng phụ toàn thân, tương tự như khi dùng corticosteroid toàn thân.
- Khi chuyển từ corticosteroid toàn thân sang dạng xịt, cần thực hiện cẩn thận để tránh nguy cơ thiểu năng tuyến thượng thận hoặc hội chứng cai corticosteroid. Các bệnh dị ứng đã ổn định trước đó như viêm mũi, viêm kết mạc, hoặc eczema có thể tái phát.
- Sau khi xịt, nếu xuất hiện triệu chứng thở khò khè, có thể do co thắt phế quản. Trong trường hợp này, người dùng nên ngừng sử dụng Mometasone và thay thế bằng thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh.
- Trong các tình huống căng thẳng hoặc cơn hen nặng, bạn có thể cần bổ sung corticosteroid bằng đường uống hoặc tiêm để kiểm soát tình trạng bệnh.
- Bệnh nhân có suy giảm chức năng gan hoặc thận cần thận trọng khi sử dụng Mometasone, do có nguy cơ gia tăng tác dụng phụ.
- Sử dụng Mometasone có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý hiện có như lao, nhiễm khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng, hoặc herpes mắt. Đặc biệt, những bệnh như thủy đậu hoặc sởi có thể trở nên nặng hơn, thậm chí gây tử vong ở các bệnh nhân nhạy cảm.
- Không nên dùng Mometasone xịt mũi cho những bệnh nhân vừa trải qua phẫu thuật mũi, chấn thương mũi, hoặc có loét vách mũi do nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng.
- Sử dụng Mometasone trong thời gian dài có thể dẫn đến giảm mật độ xương, làm tăng nguy cơ loãng xương, giảm tốc độ tăng trưởng ở trẻ em và gây tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể dưới bao.
- Để giảm thiểu các tác dụng không mong muốn, nên sử dụng liều Mometasone thấp nhất có hiệu quả và trong thời gian ngắn nhất có thể. Khi ngừng điều trị, cần giảm liều dần dần để tránh hội chứng cai corticosteroid.
- Không bôi Mometasone lên vùng da có vết thương hở, nhiễm trùng hoặc các khu vực bị tổn thương nặng, trừ khi được bác sĩ chỉ định. Thuốc có thể làm nặng thêm tình trạng nhiễm trùng hoặc gây kích ứng.
- Nếu cần ngưng sử dụng Mometasone, đặc biệt sau thời gian dài sử dụng, nên giảm liều dần dần thay vì ngưng đột ngột để tránh hội chứng cai corticosteroid.
Tóm lại, Mometasone là một lựa chọn hiệu quả trong việc điều trị các tình trạng viêm và dị ứng nhờ vào đặc tính kháng viêm mạnh mẽ của nó. Tuy nhiên, vì đây là một corticosteroid nên việc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ, cũng như tuân thủ liều dùng khuyến cáo để tối ưu hóa lợi ích và giảm thiểu nguy cơ tác dụng phụ. Pharmacity hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích để bạn hiểu rõ hơn về Mometasone và cách sử dụng nó một cách hợp lý.