Nghén khi mang thai: triệu chứng, nguyên nhân và cách giảm

Nghén khi mang thai là hiện tượng mà nhiều mẹ bầu gặp phải trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Nó bao gồm các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa và thay đổi khẩu vị. Mặc dù nghén là một dấu hiệu cho thấy thai kỳ đang phát triển khỏe mạnh, nhưng nó có thể khiến mẹ bầu cảm thấy mệt mỏi và khó chịu. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các triệu chứng nghén, nguyên nhân gây nghén và cách giảm nghén hiệu quả để mẹ bầu cảm thấy thoải mái hơn trong suốt thai kỳ.

II. Triệu chứng nghén khi mang thai

2.1 Buồn nôn và nôn mửa

Buồn nôn là triệu chứng phổ biến nhất của nghén, đặc biệt vào buổi sáng. Tuy nhiên, một số mẹ bầu có thể cảm thấy buồn nôn suốt cả ngày. Nôn mửa có thể đi kèm, và trong những trường hợp nặng, nó có thể gây mất nước và giảm hấp thu dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.

2.2 Thay đổi khẩu vị và mùi vị

Một trong những triệu chứng đáng chú ý của nghén là thay đổi khẩu vị. Mẹ bầu có thể đột ngột thèm ăn những món ăn kỳ lạ hoặc ghét những mùi thức ăn mà trước đó mình yêu thích. Đây là do thay đổi hormon trong cơ thể, ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn và khứu giác.

2.3 Mệt mỏi và thiếu năng lượng

Mệt mỏi là một triệu chứng phổ biến của nghén. Mẹ bầu có thể cảm thấy thiếu năng lượng, đặc biệt là vào buổi sáng khi thức dậy. Điều này có thể khiến các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn, làm giảm chất lượng cuộc sống trong giai đoạn này.

III. Nguyên nhân gây nghén khi mang thai

3.1 Tăng hormone trong cơ thể

Nguyên nhân chính gây nghén là sự thay đổi hormone trong cơ thể. Khi mang thai, mức hormon hCG (human chorionic gonadotropin), estrogen và progesterone tăng lên nhanh chóng. Các hormon này giúp thai nhi phát triển, nhưng cũng làm rối loạn hệ thống tiêu hóa, dẫn đến buồn nôn và nôn mửa.

3.2 Cảm giác khứu giác và vị giác thay đổi

Cảm giác thèm ăn hoặc ghét một số món ăn, mùi thức ăn là một phần của nghén. Khứu giác của mẹ bầu nhạy cảm hơn, và các mùi vị có thể kích thích hoặc gây cảm giác buồn nôn.

3.3 Tình trạng sức khỏe của mẹ bầu

Các yếu tố sức khỏe của mẹ bầu cũng đóng vai trò trong việc gây nghén. Nếu mẹ bầu có các vấn đề sức khỏe như thiếu máu, thừa cân hoặc cơ thể chưa khỏe mạnh, nghén có thể nặng hơn. Ngoài ra, những mẹ bầu mang thai lần đầu thường có thể gặp nghén nặng hơn so với những lần mang thai sau.

IV. Cách giảm nghén khi mang thai

4.1 Chế độ ăn uống hợp lý

• Ăn nhiều bữa nhỏ: Mẹ bầu nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày thay vì ăn ba bữa lớn. Điều này giúp dạ dày không bị quá tải, giảm cảm giác buồn nôn.
• Lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa: Các món ăn nhẹ như chuối, bánh mì nướng hay súp sẽ giúp mẹ bầu dễ tiêu hóa hơn và ít gây khó chịu cho dạ dày.
• Tránh thực phẩm có mùi mạnh: Mẹ bầu nên tránh các món ăn có mùi mạnh như tỏi, hành, hoặc các món chiên rán, vì chúng có thể làm tình trạng nghén trở nên nghiêm trọng hơn.

4.2 Bổ sung nước đầy đủ

Nước rất quan trọng trong suốt thai kỳ. Mẹ bầu cần uống đủ nước để ngăn ngừa tình trạng mất nước do nôn mửa. Uống nước ấm hoặc nước chanh có thể giúp làm dịu dạ dày và giảm cảm giác buồn nôn.

4.3 Nghỉ ngơi và thư giãn

Nghỉ ngơi đầy đủ và tránh căng thẳng là một trong những cách giảm nghén hiệu quả. Mẹ bầu nên dành thời gian thư giãn, nghe nhạc nhẹ, thực hành các bài tập thở hoặc yoga cho bà bầu để giảm bớt căng thẳng và mệt mỏi.

V. Khi nào cần tìm sự giúp đỡ từ bác sĩ?

5.1 Nghén nặng hoặc nôn mửa kéo dài

Nếu tình trạng nghén trở nên nghiêm trọng, với nôn mửa liên tục hoặc không thể ăn uống được, mẹ bầu nên tìm sự giúp đỡ từ bác sĩ. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống nghén hoặc đề xuất các biện pháp điều trị khác.

5.2 Không thể duy trì dinh dưỡng

Nếu mẹ bầu không thể duy trì chế độ ăn uống đầy đủ hoặc có dấu hiệu thiếu hụt dinh dưỡng, bác sĩ sẽ theo dõi và đưa ra giải pháp bổ sung dinh dưỡng phù hợp.

VI. Các biện pháp phòng ngừa nghén khi mang thai

6.1 Tạo thói quen ăn uống lành mạnh

Một trong những cách tốt nhất để phòng ngừa nghén là thiết lập một chế độ ăn uống lành mạnh và khoa học. Bạn nên ưu tiên những thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng như:

• Các loại trái cây tươi (chuối, táo, dưa hấu)
• Các loại hạt (hạt chia, hạt lanh)
• Rau củ tươi (cà rốt, bí đỏ, rau bina)
  Những thực phẩm này không chỉ giúp bổ sung dinh dưỡng mà còn làm giảm cảm giác buồn nôn, vì chúng nhẹ nhàng và dễ chịu cho dạ dày.

6.2 Giữ tâm lý thoải mái và giảm căng thẳng

Căng thẳng là một trong những yếu tố làm tình trạng nghén trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, việc giữ một tâm lý thoải mái là rất quan trọng. Bạn có thể thử các phương pháp thư giãn như:

• Thiền
• Yoga cho bà bầu
• Đi bộ nhẹ nhàng
  Đây là những cách giúp giảm căng thẳng và cải thiện tinh thần, từ đó giảm bớt triệu chứng nghén.

6.3 Điều chỉnh thói quen sinh hoạt

Bên cạnh chế độ ăn uống, việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt cũng rất quan trọng. Bạn có thể tham khảo một số lưu ý sau:

• Ngủ đủ giấc: Mệt mỏi và thiếu ngủ sẽ làm tình trạng nghén trở nên tồi tệ hơn. Hãy chắc chắn rằng bạn ngủ đủ 7-8 giờ mỗi ngày.
• Nghỉ ngơi thường xuyên: Hãy nghỉ ngơi ngay khi cảm thấy mệt mỏi hoặc căng thẳng, tránh làm việc quá sức.

VII. Những câu hỏi thường gặp về nghén khi mang thai

7.1 Nghén khi mang thai có nguy hiểm không?

Không, nghén thường không nguy hiểm và chỉ là hiện tượng tạm thời trong giai đoạn đầu thai kỳ. Tuy nhiên, nếu nghén quá nặng và không kiểm soát được, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.

7.2 Nghén có kéo dài suốt thai kỳ không?

Hầu hết các triệu chứng nghén chỉ kéo dài từ 6 đến 12 tuần đầu của thai kỳ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, nghén có thể kéo dài đến giữa thai kỳ hoặc lâu hơn. Nếu tình trạng nghén kéo dài, bác sĩ sẽ có biện pháp hỗ trợ.

7.3 Có thể sử dụng thuốc để giảm nghén không?

Có thể, nhưng chỉ khi bác sĩ chỉ định. Bạn không nên tự ý dùng thuốc khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ, vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến thai nhi.

7.4 Làm thế nào để giảm cảm giác buồn nôn vào buổi sáng?

Bạn có thể thử một số mẹo đơn giản sau để giảm cảm giác buồn nôn vào buổi sáng:

• Ăn nhẹ trước khi ngủ, như một miếng bánh mì nướng hoặc một ít trái cây khô.
• Uống nước ấm hoặc nước chanh sau khi thức dậy để làm dịu dạ dày.
• Tạo thói quen thức dậy từ từ, tránh đứng lên quá nhanh khi vừa thức giấc.

Nguồn: Tổng hợp