Nguyên nhân viễn thị ở trẻ em và các yếu tố nguy cơ

Viễn thị là một tật khúc xạ phổ biến không chỉ ở người lớn mà còn ở trẻ em. Tình trạng này gây khó khăn cho việc nhìn gần, ảnh hưởng đến học tập và cuộc sống hàng ngày của trẻ. Việc hiểu rõ nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ sẽ giúp cha mẹ và người chăm sóc có thể phòng ngừa và xử lý kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về viễn thị ở trẻ em, nguyên nhân gây ra tình trạng này và các yếu tố nguy cơ liên quan.

Viễn thị ở trẻ em là gì?

Viễn thị (hyperopia) là tình trạng mắt không thể nhìn rõ các vật ở gần, trong khi vẫn có thể nhìn rõ các vật ở xa. Điều này xảy ra do ánh sáng khi đi vào mắt không hội tụ đúng trên võng mạc, mà lại hội tụ phía sau võng mạc. Trẻ em bị viễn thị thường gặp khó khăn trong việc đọc sách, viết bài hoặc thực hiện các hoạt động cần nhìn gần.

Triệu chứng của viễn thị ở trẻ em

• Mắt mờ khi nhìn gần: Trẻ có thể kêu ca về việc không nhìn rõ sách, bài viết hoặc các vật ở gần.
• Mắt nhức mỏi: Trẻ có thể cảm thấy mắt nhức mỏi sau khi học tập hoặc thực hiện các hoạt động cần nhìn gần.
• Chảy nước mắt: Viễn thị có thể khiến trẻ bị kích thích mắt, dẫn đến chảy nước mắt.
• Nhức đầu: Trẻ có thể bị nhức đầu do phải cố gắng nhìn rõ các vật ở gần.
• Lác mắt (strabismus): Một số trẻ viễn thị có thể phát triển lác mắt, do mắt cố gắng điều chỉnh để nhìn rõ.

Nguyên nhân gây viễn thị ở trẻ em

Di truyền

Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguy cơ mắc viễn thị ở trẻ em. Nếu trong gia đình có người bị viễn thị, nguy cơ trẻ mắc phải tình trạng này sẽ cao hơn. Các gene liên quan đến cấu trúc và chức năng của mắt có thể được di truyền từ bố mẹ sang con cái.

Cấu trúc mắt

Cấu trúc của mắt có thể là nguyên nhân chính dẫn đến viễn thị ở trẻ em:

• Nhãn cầu ngắn: Nếu nhãn cầu của trẻ ngắn hơn bình thường, ánh sáng sẽ không hội tụ đúng trên võng mạc mà lại hội tụ phía sau.
• Giác mạc hoặc thủy tinh thể không đủ cong: Giác mạc hoặc thủy tinh thể quá phẳng sẽ làm cho ánh sáng hội tụ phía sau võng mạc thay vì trên võng mạc.

Sự phát triển chưa hoàn thiện

Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thường có mắt phát triển chưa hoàn thiện. Trong quá trình phát triển, hình dạng và kích thước của nhãn cầu thay đổi, có thể dẫn đến viễn thị. Tuy nhiên, nhiều trường hợp viễn thị ở trẻ em có thể tự cải thiện khi mắt phát triển đầy đủ.

Yếu tố môi trường

Mặc dù yếu tố di truyền và cấu trúc mắt đóng vai trò quan trọng, yếu tố môi trường cũng có thể góp phần gây viễn thị ở trẻ em:

• Thói quen sử dụng mắt: Thời gian dài sử dụng thiết bị điện tử, đọc sách không đúng cách hoặc học tập trong điều kiện ánh sáng kém có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc viễn thị.
• Thiếu dưỡng chất: Chế độ ăn uống thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng cho mắt như vitamin A, C, E và omega-3 cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt.

Các yếu tố nguy cơ mắc viễn thị ở trẻ em

Tiền sử gia đình

Như đã đề cập, yếu tố di truyền là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến viễn thị ở trẻ em. Nếu bố mẹ hoặc anh chị em trong gia đình bị viễn thị, trẻ có nguy cơ cao hơn mắc phải tình trạng này.

Tuổi tác

Viễn thị thường xuất hiện từ khi trẻ còn nhỏ và có thể tự cải thiện khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên, một số trường hợp viễn thị có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Điều kiện môi trường học tập

Điều kiện học tập và sinh hoạt hàng ngày có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt của trẻ:

• Ánh sáng không đủ: Học tập trong điều kiện ánh sáng kém hoặc không đủ có thể làm tăng căng thẳng cho mắt, góp phần làm tăng nguy cơ viễn thị.
• Thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Trẻ em ngày nay thường tiếp xúc với các thiết bị điện tử từ sớm. Thời gian dài nhìn màn hình máy tính, điện thoại hoặc TV có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về mắt, bao gồm viễn thị.

Chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho mắt có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc viễn thị. Trẻ em cần được cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất như vitamin A, C, E và omega-3 để duy trì sức khỏe mắt.

Các bệnh lý khác

Một số bệnh lý khác có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt và làm tăng nguy cơ mắc viễn thị:

• Bệnh tiểu đường: Tiểu đường có thể gây tổn thương các mạch máu nhỏ trong mắt, ảnh hưởng đến khả năng nhìn của trẻ.
• Các bệnh lý về mắt khác: Các bệnh lý như đục thủy tinh thể, loạn thị cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt của trẻ.

Kết luận

Viễn thị ở trẻ em là một vấn đề phổ biến có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và học tập của trẻ. Việc hiểu rõ nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ sẽ giúp cha mẹ và người chăm sóc có thể phòng ngừa và xử lý kịp thời. Để bảo vệ sức khỏe mắt cho trẻ, cần đảm bảo một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, điều kiện học tập và sinh hoạt hợp lý, cùng với việc kiểm tra mắt định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề về mắt.