Nhịp nhanh thất: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Nhịp nhanh thất (ventricular tachycardia) là một tình trạng mà tim đập nhanh hơn so với bình thường. Tim có thể đập từ 100 lần/phút trở lên trong tình trạng nghỉ. Đây là một loại rối loạn nhịp tim nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về bệnh nhịp nhanh thất, bao gồm triệu chứng, nguyên nhân, đối tượng nguy cơ, chẩn đoán, phòng ngừa và phương pháp điều trị.

Tổng quan chung

Nhịp nhanh thất là một rối loạn nhịp tim có vị trí phát sinh từ tâm thất, từ chỗ phân nhánh của bó His trở xuống. Cơn nhịp nhanh thất xảy ra khi có trên 3 nhát ngoại tâm thu liền nhau. Trong lúc này, việc truyền tín hiệu trong tâm thất bị rối loạn, khiến tâm thất co bóp nhanh hơn, dẫn đến tim liên tục tống máu trong khi khoảng thời gian giữa các nhịp đập ngắn hơn bình thường, cuối cùng dẫn đến tâm thất không được đổ đầy máu.

Triệu chứng

Dưới đây là các triệu chứng nhịp nhanh thất:

• Nhịp tim nhanh: Cảm giác tim đập nhanh, không đều hoặc không bình thường so với bình thường. Tần số tim dao động từ 130 – 170 lần/phút; Phức bộ QRS giãn rộng, biểu hiện gần giống block nhánh trái hoặc phải; Có thể thấy sóng P có tần số chậm hơn QRS. Khi không có sóng P, làm chuyển đạo thực quản có sự phân ly giữa nhịp nhĩ và thất.
• Cảm giác nhịp tim bất thường: Cảm nhận được nhịp tim rối loạn, như nhịp đập mạnh hoặc nhịp tim bị nhảy. Nhịp tim không đều, nhất là khi trước đó có nhịp nhanh thất đa dạng hoặc có nhát hỗn hợp.
• Đau hoặc áp lực ngực: Một số người có thể cảm thấy đau hoặc áp lực ở vùng ngực do nhịp tim nhanh.
• Chóng mặt hoặc hoa mắt: Cảm giác chóng mặt, mất cân bằng, hoặc thậm chí là ngất.
• Khó thở: Cảm giác khó thở hoặc thở nhanh hơn bình thường.
• Mệt mỏi: Cảm thấy mệt mỏi dù không làm việc nặng.
• Chóng váng hoặc lo lắng: Cảm giác chóng mặt, lo lắng, hoặc lo sợ về tình trạng sức khỏe của bản thân.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện đột ngột và kéo dài trong một thời gian ngắn hoặc kéo dài. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh nhịp nhanh thất, triệu chứng có thể đôi khi đi kèm với các triệu chứng khác như đau đầu, cảm giác lo lắng, hoặc buồn nôn.

Nguyên nhân

Bệnh nhịp nhanh thất có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Tăng cường hoạt động của hệ thống thần kinh tự phát: Các yếu tố như căng thẳng, lo lắng, sử dụng chất kích thích (ví dụ như caffeine, nicotine), hoặc các chất kích thích khác có thể gây ra bệnh nhịp nhanh thất.
• Bệnh tim mạch và các vấn đề liên quan: Bệnh như bệnh van tim, viêm màng nội tim, tăng huyết áp, tổn thương tim do cơn đau thắt ngực có thể dẫn đến bệnh nhịp nhanh thất. Bệnh cơ tim như bệnh cơ tim giãn, bệnh cơ tim phì đại, loạn sản thất phải,…;
• Hội chứng QT dài do bẩm sinh (do bất thường gen,…) và mắc phải (do các thuốc như Quinidine, Erythromycin, Haloperidol,…);
• Rối loạn nội tiết: Các vấn đề liên quan đến tuyến giáp, tăng hoạt động của tuyến giáp có thể gây ra bệnh nhịp nhanh.
• Dị tật cấu trúc tim: Các vấn đề cấu trúc của tim có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim.
• Tình trạng y tế khác: Nhiễm trùng, hội chứng đái tháo đường, thiếu máu, hoặc cơn đau có thể là nguyên nhân bệnh nhịp nhanh thất.
• Thuốc: Một số loại thuốc, như thuốc ức chế beta, thuốc trị trầm cảm, hoặc các loại thuốc khác có thể gây ra bệnh nhịp nhanh thất ở một số người. Một số thuốc như Azithromycin, kháng sinh nhóm Quinolon, … có thể gây rối loạn nhịp tim.

Đối tượng nguy cơ

Dưới đây là một số đối tượng nguy cơ cao có thể bị bệnh nhịp nhanh thất:

• Người già: Người già thường có nguy cơ cao hơn do quá trình lão hóa cơ thể và các vấn đề tim mạch liên quan.
• Người có tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh nhịp nhanh thất, nguy cơ cho bản thân cũng tăng lên.
• Người có bệnh tim mạch khác: Những người đã từng mắc bệnh tim mạch như bệnh van tim, bệnh thất tim hay bất kỳ bệnh tim mạch nào khác thì có nguy cơ cao hơn.
• Người có tình trạng sức khỏe khác: Bệnh như tiểu đường, tăng huyết áp, béo phì cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh nhịp nhanh thất.
• Người sử dụng chất kích thích: Sử dụng nhiều caffeine, nicotine, hoặc các chất kích thích khác có thể tăng nguy cơ.
• Người mắc các vấn đề tâm thần: Căng thẳng, lo lắng, stress có thể làm tăng nguy cơ bị nhịp nhanh thất.
• Người dùng thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra bệnh nhịp nhanh thất hoặc tăng nguy cơ, như thuốc ức chế beta, thuốc trị trầm cảm, hoặc các loại thuốc kích thích.
• Người dùng rượu, chất gây nghiện: Uống rượu quá mức hoặc sử dụng các chất gây nghiện khác có thể tăng nguy cơ.
• Người thường xuyên phải làm việc vất vả hoặc thể dục mạnh: Các hoạt động vận động cường độ cao có thể làm tăng nguy cơ bệnh nhịp nhanh thất.
• Người có tổn thương tim hoặc phẫu thuật tim gần đây: Những người đã trải qua phẫu thuật tim hoặc có tổn thương tim cũng có nguy cơ cao hơn.

Chẩn đoán

Chẩn đoán bệnh nhịp nhanh thất thường bao gồm một số bước sau:

• Lịch sử bệnh và khám cơ bản: Bác sĩ sẽ thăm hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải và lịch sử sức khỏe của bạn. Kiểm tra huyết áp, nhịp tim và các dấu hiệu lâm sàng khác.
• Điện tâm đồ (ECG): ECG là công cụ chẩn đoán chính xác bệnh nhịp nhanh thất. Nó ghi lại hoạt động điện của tim và cho phép bác sĩ đánh giá nhịp tim của bạn. Nếu các triệu chứng không xuất hiện liên tục, bác sĩ có thể yêu cầu bạn sử dụng máy ghi nhịp tim để ghi lại hoạt động tim trong một khoảng thời gian dài hơn.
• Holter monitor hoặc Event monitor: Đây là thiết bị ghi lại hoạt động của tim trong suốt thời gian dài (24-48 giờ hoặc thậm chí là một vài tuần) để bác sĩ có thể theo dõi các biến động của nhịp tim qua thời gian.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được thực hiện để đánh giá các yếu tố nguy cơ khác như electrolyte và chức năng tuyến giáp.
• Xét nghiệm hình ảnh: Các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm tim (echocardiogram) có thể được thực hiện để kiểm tra cấu trúc và chức năng của tim.
• Xét nghiệm điện tim nâng cao: Trong một số trường hợp, các xét nghiệm như xét nghiệm điện tâm đồ tái tạo (điện tâm đồ 24 giờ) hoặc xét nghiệm điện sinh lý tim có thể được thực hiện để đánh giá cụ thể hơn về nhịp tim.

Dựa vào kết quả của các kiểm tra này, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán cụ thể về bệnh nhịp nhanh thất và lên kế hoạch điều trị phù hợp. Điều quan trọng là tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ bác sĩ chuyên khoa tim mạch nếu bạn nghi ngờ mình mắc bệnh nhịp nhanh thất.

Phòng ngừa bệnh

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa bệnh nhịp nhanh thất và giảm nguy cơ:

• Dùng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ: Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào có thể gây ra nhịp nhanh thất, hãy thảo luận với bác sĩ về cách điều chỉnh liều lượng hoặc thuốc thay thế.
• Hạn chế tiêu thụ chất kích thích: Tránh hoặc hạn chế uống caffeine (trong cà phê, trà, nước ngọt), nicotine (trong thuốc lá), và các chất kích thích khác có thể làm tăng nguy cơ bệnh nhịp nhanh thất.
• Duy trì một lối sống lành mạnh: bao gồm ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, giảm căng thẳng và đảm bảo giấc ngủ đủ và đều đặn.
• Kiểm soát căng thẳng: Học cách giảm căng thẳng thông qua yoga, thiền, tập thể dục nhẹ nhàng, hay kỹ thuật thở sâu có thể giúp giảm nguy cơ bệnh nhịp nhanh thất.
• Kiểm soát cân nặng: Nếu bạn béo phì, giảm cân có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ bệnh nhịp nhanh thất.
• Kiểm soát bệnh lý liên quan: Điều trị các bệnh tim mạch khác như tăng huyết áp, tiểu đường một cách hiệu quả để giảm nguy cơ bệnh nhịp nhanh thất.
• Tránh thuốc gây ra nhịp nhanh thất: Hãy tránh sử dụng các loại thuốc có thể gây ra nhịp nhanh thất mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Hạn chế sử dụng rượu: Uống rượu một cách có kiểm soát và tránh việc tiêu thụ quá mức có thể giúp giảm nguy cơ.
• Kiểm tra định kỳ sức khỏe: Thực hiện các kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề tim mạch và can thiệp kịp thời.
• Tìm kiếm sự tư vấn y tế: Nếu bạn có tiền sử gia đình hoặc các yếu tố nguy cơ khác, hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và theo dõi sức khỏe tim mạch của bạn.

Điều trị như thế nào

Điều trị nhịp nhanh thất có thể bao gồm các biện pháp sau, tùy thuộc vào nguyên nhân và tính nặng của bệnh:

• Điều chỉnh lối sống lành mạnh: Bao gồm ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, giảm cân nếu cần thiết và tránh sử dụng chất kích thích. Học cách giảm căng thẳng: Yoga, thiền, kỹ thuật thở sâu, hoặc các phương pháp thư giãn có thể giúp giảm căng thẳng và ổn định nhịp tim.
• Thuốc điều trị nhịp tim:

• • Beta-blockers: Giúp giảm tần số nhịp tim bằng cách làm chậm dần nhịp tim và giảm căng thẳng trên tim.
  • Calcium channel blockers: Cũng giúp làm chậm nhịp tim và giảm nguy cơ nhịp tim nhanh.
  • Antiarrhythmic drugs: Thuốc này được sử dụng để điều chỉnh hoặc kiểm soát nhịp tim.
  • Digoxin: Thường được sử dụng để kiểm soát nhịp tim nhanh ở người lớn tuổi hoặc những người có bệnh tim mạch khác.

• Thiết bị y tế và liệu pháp:

• • Cardioversion: Quá trình điều chỉnh nhịp tim bằng điện (điện giải) hoặc thuốc để chuyển đổi nhịp tim nhanh về nhịp tim bình thường.
  • Ablation: Thủ thuật đốt điện tim để tiêu diệt các vùng của tim gây ra nhịp tim không đều.
  • Implantable cardioverter-defibrillator (ICD): Thiết bị này được cấy vào dưới da để giám sát nhịp tim và phát điện để điều chỉnh nhịp tim nếu cần thiết.
  • Pacemaker: Trong một số trường hợp, pacemaker có thể được sử dụng để điều chỉnh nhịp tim không đều.

• Quản lý nguyên nhân gây ra: Điều trị các bệnh lý gây ra nhịp nhanh thất như bệnh van tim, tăng huyết áp, hoặc bất kỳ bệnh tim mạch khác. Kiểm soát các yếu tố nguy cơ như đái tháo đường, béo phì, và tiêu thụ rượu.
• Điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể: Trong trường hợp nhịp nhanh thất do các vấn đề tiền đình, đối phó với nguyên nhân cụ thể như rối loạn tiền đình.

Kết Luận

Nhịp nhanh thất là một bệnh lý nghiêm trọng cần được phát hiện và điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Việc hiểu rõ về triệu chứng, nguyên nhân và các phương pháp điều trị sẽ giúp bạn chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa bệnh. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị thích hợp.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và dễ hiểu về bệnh nhịp nhanh thất. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ của bạn để được giải đáp. Sức khỏe của bạn là trên hết, hãy chăm sóc nó một cách tốt nhất!

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.