Nitroglycerin là thuốc gì? Hướng dẫn cách dùng Nitroglycerin đúng liều lượng

Nitroglycerin là một loại thuốc quan trọng trong điều trị bệnh tim mạch, đặc biệt là bệnh đau thắt ngực và suy tim. Được biết đến với khả năng làm giãn mạch máu, Nitroglycerin giúp giảm cơn đau ngực bằng cách cải thiện lưu thông máu đến tim. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này cần phải tuân thủ nghiêm ngặt đúng liều lượng và cách dùng để đảm bảo hiệu quả và tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Để hiểu rõ hơn về cách dùng Nitroglycerin đúng cách và các lưu ý quan trọng, nội dung sau đây Pharmacity sẽ giải đáp chi tiết.

Nitroglycerin là thuốc gì?

Nitroglycerin là một loại thuốc được sử dụng chủ yếu trong điều trị các bệnh lý liên quan đến tim mạch, đặc biệt là đau thắt ngực (angina pectoris) và suy tim. Thuốc này hoạt động chủ yếu bằng cách làm giãn nở các mạch máu, giúp giảm áp lực công việc của tim và cải thiện lưu thông máu.

Cơ chế hoạt động của Nitroglycerin dựa trên việc chuyển đổi thành nitric oxide trong cơ thể, dẫn đến sự giãn mạch của các động mạch và tĩnh mạch. Điều này giúp giảm cơn đau thắt ngực bằng cách giảm lượng máu cần thiết cho tim và giảm sức ép mà tim phải làm việc. Nitroglycerin có thể được sử dụng dưới nhiều dạng, bao gồm viên nén, dạng xịt, hoặc miếng dán.

Nitroglycerin có nhiều dạng thuốc khác nhau, mỗi dạng có hàm lượng và cách sử dụng riêng biệt để phù hợp với nhu cầu điều trị của bệnh nhân. Dưới đây là các dạng và hàm lượng của Nitroglycerin thường gặp:

• Viên đặt dưới lưỡi: Các viên Nitroglycerin dưới dạng đặt dưới lưỡi có các hàm lượng là 0,3 mg, 0,4 mg và 0,6 mg, giúp giảm nhanh cơn đau thắt ngực.
• Viên tác dụng kéo dài: Các viên này có hàm lượng 1 mg, 2 mg, 3 mg và 5 mg, được thiết kế để cung cấp tác dụng kéo dài nhằm kiểm soát các triệu chứng đau thắt ngực kéo dài.
• Nang tác dụng kéo dài: Các nang này có các hàm lượng 2,5 mg, 6,5 mg và 9,0 mg, thường được sử dụng để duy trì hiệu quả điều trị lâu dài.
• Khí dung xịt định liều (vào lưỡi): Đây là dạng xịt với 200 liều mỗi bình, mỗi liều xịt cung cấp 0,4 mg Nitroglycerin, giúp điều trị nhanh cơn đau thắt ngực khi cần.
• Thuốc mỡ bôi ngoài da: Dạng thuốc mỡ với nồng độ 2% được sử dụng để bôi lên da nhằm giảm các triệu chứng đau thắt ngực theo cách dần dần.
• Miếng thuốc dán: Có các mức giải phóng Nitroglycerin từ 0,1 mg/giờ đến 0,8 mg/giờ, miếng dán giúp cung cấp Nitroglycerin liên tục qua da để kiểm soát đau thắt ngực lâu dài.
• Dung dịch tiêm IV: Nitroglycerin cũng có sẵn dưới dạng dung dịch tiêm với các nồng độ như 0,5 mg/ml trong 5 ml, 1 mg/ml trong 10 ml, 5 mg/ml trong 5 ml và 10 ml, thường được sử dụng trong môi trường bệnh viện để quản lý nhanh chóng và hiệu quả các tình trạng cấp cứu liên quan đến tim.

Thành phần của thuốc Nitroglycerin

Thành phần chính của thuốc là Nitroglycerin, một hợp chất hữu cơ có khả năng giải phóng nitric oxide (NO) trong cơ thể. Nitric oxide có tác dụng làm giãn cơ trơn của mạch máu, đặc biệt là ở các mạch máu vành tim.

Công dụng của Nitroglycerin

Thuốc Nitroglycerin thường được chỉ định dùng trong các trường hợp sau đây:

• Điều trị và phòng ngừa cơn đau thắt ngực.
• Giảm triệu chứng đau thắt ngực trong các trường hợp thiếu máu cơ tim.
• Trong một số trường hợp, Nitroglycerin cũng được sử dụng để kiểm soát huyết áp trong quá trình phẫu thuật hoặc điều trị suy tim cấp.

Cách dùng và liều dùng

Hướng dẫn sử dụng thuốc Nitroglycerin

Nitroglycerin có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau, bao gồm viên ngậm dưới lưỡi, thuốc xịt, viên nang giải phóng chậm, miếng dán da, hoặc truyền tĩnh mạch. Tùy vào tình trạng sức khỏe và mục đích điều trị mà liều lượng và cách sử dụng sẽ được điều chỉnh cho phù hợp.

Liều lượng khi dùng thuốc Nitroglycerin

Điều trị cơn đau thắt ngực cấp:

Người lớn có thể ngậm một viên Nitroglycerin dưới lưỡi (hàm lượng 0,3 – 0,6 mg) để cắt cơn đau. Nếu sau 5 phút không thấy hiệu quả, có thể ngậm thêm viên khác, tối đa 3 viên trong 15 phút. Nếu cơn đau không giảm, cần tìm sự trợ giúp y tế ngay lập tức. Ngoài ra, thuốc xịt dưới lưỡi với liều 0,4 mg mỗi lần xịt cũng có thể được sử dụng. Xịt 1 – 2 lần, giữ thuốc dưới lưỡi mà không hít vào.

Phòng ngừa cơn đau thắt ngực:

Có thể sử dụng viên nang giải phóng chậm với liều từ 2,5 đến 6,5 mg, uống 3 – 4 lần mỗi ngày. Miếng dán da chứa 5 – 10 mg hoặc thuốc mỡ bôi da 2% cũng là lựa chọn, thường được dán hoặc bôi lên vùng ngực, đùi, hoặc lưng theo chỉ định của bác sĩ.

Điều trị suy tim sung huyết:

Trong trường hợp cấp tính như phù phổi cấp, dạng viên ngậm dưới lưỡi hoặc thuốc xịt sẽ mang lại tác dụng nhanh chóng. Đối với suy tim mạn tính, thường sử dụng viên nang giải phóng chậm với liều 2,5 – 6,5 mg, 3 – 4 lần mỗi ngày kết hợp với các loại thuốc khác.

Điều trị nhồi máu cơ tim cấp:

Đối với bệnh nhân có cơn đau thắt ngực kéo dài hoặc xuất hiện phù phổi cấp, truyền tĩnh mạch Nitroglycerin thường được áp dụng trong 24 – 48 giờ đầu. Liều khởi đầu là từ 12,5 đến 25 microgram/phút, sau đó duy trì ở mức 10 – 20 microgram/phút. Trong quá trình này, cần theo dõi huyết áp tâm thu để đảm bảo không giảm xuống dưới 90 mmHg và tần số tim không vượt quá 110 lần/phút.

Điều trị tăng huyết áp:

Trường hợp cần hạ huyết áp nhanh, Nitroglycerin có thể được truyền tĩnh mạch với liều từ 5 đến 100 microgram/phút. Khi có đáp ứng tích cực, có thể điều chỉnh liều lượng giảm dần và tăng khoảng cách giữa các lần truyền.

Hướng dẫn cách bảo quản thuốc Nitroglycerin

Thuốc cần được bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao. Đặc biệt đối với dạng viên ngậm dưới lưỡi, nên giữ thuốc trong bao bì gốc và hạn chế tiếp xúc với không khí quá lâu để đảm bảo hiệu quả điều trị.

Một số tác dụng phụ khi dùng thuốc Nitroglycerin

Trong một số trường hợp, việc sử dụng Nitroglycerin có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

• Nhức đầu, chóng mặt, hạ huyết áp.
• Buồn nôn, nôn mửa, nhịp tim nhanh.
• Phản ứng dị ứng, phát ban hoặc ngứa ngáy.

Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào nghiêm trọng, cần ngừng thuốc và liên hệ ngay với bác sĩ.

Chỉ định và chống chỉ định đối với thuốc Nitroglycerin

Chỉ định

• Điều trị cơn đau thắt ngực.
• Phòng ngừa cơn đau thắt ngực trong các trường hợp bệnh mạch vành.
• Sử dụng trong các trường hợp điều trị cấp cứu như suy tim, nhồi máu cơ tim.

Chống chỉ định

• Quá mẫn cảm với Nitroglycerin hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Bệnh nhân đang sử dụng các thuốc ức chế phosphodiesterase như sildenafil (Viagra).
• Hạ huyết áp nặng, thiếu máu nặng hoặc chấn thương đầu.

Thận trọng

• Cần thận trọng khi dùng thuốc cho người cao tuổi, người có bệnh lý gan hoặc thận.
• Người dùng thuốc cần theo dõi kỹ lưỡng huyết áp trong suốt quá trình điều trị.

Tương tác thuốc Nitroglycerin

Nitroglycerin có thể tương tác với một số thuốc khác như thuốc ức chế phosphodiesterase, thuốc chống tăng huyết áp, hoặc các loại thuốc giãn mạch khác. Việc sử dụng đồng thời các thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng như hạ huyết áp nghiêm trọng hoặc tăng nguy cơ đau thắt ngực.

Lưu ý khi sử dụng thuốc Nitroglycerin

Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng thuốc Nitroglycerin, mọi người cần lưu ý một số điều sau đây:

• Khi bắt đầu sử dụng Nitroglycerin, nên tăng liều dần dần để tránh các tác dụng phụ như hạ huyết áp đột ngột hoặc các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt và ngất xỉu. Đặc biệt, hiện tượng này có thể xảy ra khi thay đổi tư thế từ nằm hoặc ngồi sang đứng một cách đột ngột. Do đó, sau khi dùng thuốc, người bệnh nên ngồi hoặc nằm nghỉ ngơi để cơ thể thích nghi.
• Thuốc có thể gây ra đau đầu, và điều này thường là dấu hiệu cho thấy thuốc đang phát huy tác dụng. Người bệnh không nên ngừng sử dụng hoặc tự ý thay đổi liều lượng để tránh các cơn đau đầu này, trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
• Chóng mặt, choáng váng, hoặc ngất xỉu có thể xuất hiện, đặc biệt khi kết hợp với việc uống rượu, đứng lâu, tập thể dục mạnh, hoặc trong điều kiện thời tiết nóng. Do đó, người bệnh cần cẩn trọng khi thực hiện các hoạt động này trong quá trình dùng thuốc.
• Nếu bạn đang sử dụng liều cao, cần giảm liều từ từ nếu có ý định ngừng thuốc, tránh ngừng đột ngột để giảm nguy cơ tác dụng phụ.
• Những người có các vấn đề sức khỏe như suy gan, suy thận nặng, suy giáp, hoặc suy dinh dưỡng cần sử dụng thuốc một cách cẩn trọng và theo dõi sát sao.
• Nitroglycerin có thể làm tình trạng giảm oxy máu trở nên nghiêm trọng hơn ở những bệnh nhân mắc bệnh phổi hoặc rối loạn nhịp tim. Ngoài ra, những người mắc bệnh mạch máu não cũng nên sử dụng thuốc này với sự giám sát y tế chặt chẽ.
• Một số bệnh nhân có thể gặp các phản ứng da như nứt nẻ, phát ban, sưng đỏ, hoặc nổi mẩn. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên da trong khi sử dụng thuốc, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Tóm lại, Nitroglycerin là một loại thuốc quan trọng trong điều trị các bệnh lý tim mạch, đặc biệt là đau thắt ngực, suy tim. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này cần phải tuân thủ đúng liều lượng và chỉ dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tối ưu và tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Để nắm rõ cách sử dụng Nitroglycerin an toàn và hiệu quả, người dùng hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo không gây ảnh hưởng đến sức khoẻ nhé.