Phù do xơ gan: nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Xơ gan có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có phù là một tình trạng phổ biến. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cơ chế phát triển phù trong xơ gan, tác động của nó đến sức khỏe và cách cải thiện tình trạng phù này.

1. Phù do xơ gan là gì?

Phù do xơ gan là tình trạng mà dịch trong các mạch máu thoát ra ngoài và tích tụ trong các mô xung quanh, gây ra sự phù nề và tăng kích thước đột biến. Phù thường xuất hiện ở các vị trí như mu bàn chân, mặt trước bàn chân, mắt cá chân, hai chi trên, và có thể lan rộng khắp cơ thể. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể phải đối mặt với phù ở tay, mắt và thậm chí phù toàn thân.

Phù là biểu hiện của nhiều bệnh lý trong y học, bao gồm suy tim, suy thận, suy gan và một số bệnh lý liên quan đến tĩnh mạch. Để nhận biết phù do xơ gan, chúng ta cần xem xét các đặc điểm sau:

• • Phù mềm: khi nhấn vào sẽ có vết ấn lõm và da sẽ căng trở lại sau 1-2 phút. Khi nhấn vào khu vực phù, da có thể trở nên màu trắng và người bệnh không cảm thấy đau.
  • Phù thường bắt đầu từ các chi dưới: như mắt cá chân hoặc mặt trước của cẳng chân. Khi xơ gan tiến triển sang giai đoạn cuối, người bệnh có thể phải đối mặt với tình trạng phù toàn thân hoặc phù ổ bụng.

• Người bệnh xơ gan giai đoạn cuối còn có thể có các triệu chứng khác: như vàng mắt, vàng da, xuất huyết tiêu hoá và các vấn đề về tuần hoàn.

“Phù do xơ gan gây ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận động của người bệnh.”

2. Cơ chế gây phù trong xơ gan

Phù do xơ gan có thể phát triển dựa trên nhiều cơ chế khác nhau, cả đồng thời và đơn lẻ. Cơ chế gây phù trong xơ gan bao gồm:

a. Cơ chế chính

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa và giảm áp lực keo là hai cơ chế chính gây phù trong xơ gan.

Giảm áp lực keo: Gan có chức năng tổng hợp các loại protein quan trọng cho cơ thể, trong đó có albumin – chất tạo áp lực keo để giữ nước trong mạch máu. Trong trường hợp xơ gan, chức năng gan bị suy giảm và khả năng tổng hợp albumin cũng giảm đi. Điều này làm giảm áp lực keo, làm nước trong máu thoát ra một cách dễ dàng và gây phù.

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Đây là cơ chế chính dẫn đến phù trong xơ gan. Trên lâm sàng, xơ gan dẫn đến sự hình thành các mô sẹo trong gan và các tế bào gan bị xơ hoá. Điều này khiến cho các tế bào gan còn lại phải làm việc nhiều hơn để đảm bảo hoạt động gan và đáp ứng nhu cầu đào thải chất độc của cơ thể. Kết quả là áp lực tĩnh mạch cửa gia tăng và áp lực từ các tĩnh mạch khác cũng tăng, làm phình lên các tĩnh mạch và gây phù trong cơ thể.

“Tăng áp lực tĩnh mạch cửa là cơ chế chính gây phù ở người bệnh xơ gan.”

b. Cơ chế phụ

Trong thực tế, khi các cơ quan trong cơ thể bị rò rỉ mao mạch, thận sẽ giữ lại nước và natri hơn để bù lại mất mát chất lỏng. Trong trường hợp xơ gan, mạch máu và động mạch ngoại biên có hiện tượng giãn, làm giảm lượng máu cung cấp cho các cơ quan, kể cả thận. Điều này kích hoạt hệ thống RAA (Renin-Angiotensin-Aldosterone) làm tăng lại hấp thu natri và nước trong ống thận, dẫn đến tình trạng phù. Sự dư thừa của hormone Aldosteron do xơ gan cũng làm tăng quá trình hấp thu muối và nước, gây phù trong cơ thể.

3. Cách hạn chế phù trong xơ gan

Đối với bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối, bác sỹ thường tập trung vào ngăn chặn và giảm phù. Một biện pháp phổ biến và nhanh chóng là sử dụng thuốc lợi tiểu để giảm lượng nước trong cơ thể và giảm phù chân do xơ gan.

Để hạn chế tình trạng phù trong xơ gan, bệnh nhân cần tuân thủ phác đồ điều trị được đưa ra bởi bác sỹ chuyên khoa để ngăn ngừa các biến chứng sức khỏe nguy hiểm.

Ngoài ra, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

• Thể dục, vận động thường xuyên và đều đặn để tăng tuần hoàn máu trong cơ thể.
• Hạn chế đứng hoặc ngồi lâu tại một vị trí.
• Từ chối sử dụng chất kích thích và rượu trong thời gian điều trị bệnh.
• Nâng cao đầu giường khi đi ngủ để tăng lưu lượng máu tĩnh mạch đến tim và ngăn ngừa tình trạng máu ứ quá lâu gây phù.

“Dinh dưỡng lành mạnh có thể giúp cải thiện tình trạng phù trong xơ gan.”

Trên đây là những thông tin cơ bản về phù do xơ gan. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về tình trạng này và cách hạn chế phù do xơ gan. Hãy luôn tuân thủ theo hướng dẫn của bác sỹ để đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt hơn.

FAQ về phù do xơ gan

1. Phù do xơ gan là gì?

Phù do xơ gan là tình trạng tích tụ dịch trong cơ thể do xơ gan gây ra. Nó thường xuất hiện ở các vị trí như mu bàn chân, mặt trước bàn chân, mắt cá chân và có thể lan rộng khắp cơ thể.

2. Phù do xơ gan có những triệu chứng gì?

Các triệu chứng của phù do xơ gan bao gồm phù mềm, phù tại các chi dưới và có thể kèm theo các triệu chứng khác như vàng mắt, vàng da, xuất huyết tiêu hoá.

3. Cơ chế gây phù trong xơ gan là gì?

Cơ chế gây phù trong xơ gan bao gồm tăng áp lực tĩnh mạch cửa và giảm áp lực keo. Xơ gan cũng có thể làm giảm khả năng tổng hợp protein gan, làm giảm áp lực keo và gây phù.

4. Làm thế nào để hạn chế phù trong xơ gan?

Ngoài việc sử dụng thuốc lợi tiểu, bệnh nhân cần tuân thủ phác đồ điều trị được đưa ra bởi bác sỹ. Thể dục đều đặn, hạn chế đứng lâu và nâng cao đầu giường khi ngủ cũng là những biện pháp hạn chế phù trong xơ gan.

5. Dinh dưỡng có ảnh hưởng đến phù trong xơ gan không?

Đúng vậy, dinh dưỡng lành mạnh có thể giúp cải thiện tình trạng phù trong xơ gan. Hạn chế natri và chất béo, ăn nhiều rau xanh và trái cây giúp cân bằng lượng nước trong cơ thể.

Nguồn: Tổng hợp