Phục hồi chức năng vận động sau cấy ghép tế bào gốc cho trẻ bại não

70-80% bệnh nhân sau cấy ghép tế bào gốc chữa bại não đã có những cải thiện rõ rệt về chức năng vận động, giảm trương lực cơ, tăng cường sức mạnh cơ bắp, phối hợp tốt hơn trong sinh hoạt và có cảm giác ngon miệng hơn. Gần đây, cấy ghép tế bào gốc đã trở thành một hy vọng mới cho những trẻ bị bại não.

Cấy ghép tế bào gốc chữa bại não như thế nào?

Phương pháp cấy ghép tế bào gốc chữa bại não là một phương pháp rất mới trên toàn thế giới. Tế bào gốc được tách chiết từ tủy xương trong môi trường vô trùng và được truyền vào cơ thể bệnh nhân thông qua đường cột sống. Tế bào gốc sau đó đi theo tuần hoàn dịch não tủy lên não bộ. Tại đó, tế bào gốc tăng cường mạch máu, hình thành các chất có tác dụng kháng viêm và kích thích tế bào gốc thần kinh tại vùng bị tổn thương. Tế bào gốc còn có tác dụng dẫn truyền thần kinh tốt hơn, từ đó đem lại hiệu quả phục hồi vùng não bị tổn thương.

Cấy ghép tế bào gốc đã mang lại hi vọng cho những bệnh nhân mắc căn bệnh mạn tính này.

Tùy thuộc vào thể bại não, 70-80% bệnh nhân sau cấy ghép đã có những cải thiện đáng kể về chức năng vận động, giảm trương lực cơ, tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện phối hợp trong sinh hoạt, cảm giác ngon miệng và cân nặng. Hơn nữa, cấy ghép tế bào gốc còn giúp cải thiện kỹ năng tập trung và ghi nhớ.

Quy trình cấy ghép tế bào gốc chữa bại não

2.1 Chỉ định

Cấy ghép tế bào gốc chữa bại não chỉ được thực hiện cho những bệnh nhân thỏa mãn các tiêu chuẩn sau:

• Các bệnh nhân được chẩn đoán là bại não do nguyên nhân mắc phải.
• Theo phân loại GMFCS, mức độ nặng từ mức II đến mức V.
• Trên phim MRI sọ não có tổn thương không phù hợp với nguyên nhân gây bại não.
• Bệnh nhân không mắc các bệnh lý thần kinh tiến triển, các bệnh có liên quan đến gen hoặc nhiễm sắc thể, bệnh lý nhiễm trùng, rối loạn đông máu, bất thường cơ quan tạo máu, dị ứng thuốc kháng sinh, thuốc gây mê, v.v.
• Các thăm khám và xét nghiệm cận lâm sàng trước ghép đảm bảo điều kiện sức khỏe thực hiện ghép tế bào gốc.

2.2 Khám và đánh giá bệnh nhân trước cấy ghép tế bào gốc chữa bại não

“Phương pháp cấy ghép tế bào gốc chữa bại não là phương pháp còn rất mới trên thế giới.”

Trước quy trình cấy ghép tế bào gốc chữa bại không, bệnh nhân sẽ được tiến hành một loạt các khám và đánh giá để xác định tình trạng sức khỏe và phù hợp với quy trình này. Các bước bao gồm:

• Hỏi bệnh: Bác sĩ khai thác tiền sử sản khoa và điều kiện phát triển của trẻ.
• Khám lâm sàng: Đánh giá cân nặng, chiều cao, tinh thần và tình trạng cơ xương khớp, thần kinh, tim, phổi của trẻ.
• Đánh giá chức năng vận động thô và phân loại mức độ vận động bằng các thang đo GMFM và GMFCS.
• Đánh giá chức năng vận động tinh bằng thang FMS.
• Đánh giá trương lực cơ bằng thang Ashworth cải tiến.
• Đánh giá khả năng ngôn ngữ, giao tiếp và nhận thức bằng Test Denver II.
• Thăm khám cận lâm sàng, bao gồm chụp MRI sọ não để đánh giá tổn thương.
• Đo điện não đồ để đánh giá nguy cơ và tình trạng động kinh.
• Đo điện tâm đồ để đánh giá tình trạng sức khỏe chung trước ghép tế bào gốc.
• Chụp X-quang tim phổi để đánh giá tình trạng hô hấp.
• Xét nghiệm sinh hóa máu để kiểm tra chức năng gan, thận, điện giải đồ, đường huyết, tổng phân tích nước tiểu và xét nghiệm sinh huyết học.
• Các thăm dò khác (nếu cần): Xét nghiệm nhiễm sắc thể, xét nghiệm di truyền, chuyển hóa, gen, v.v.

Quy trình thực hiện cấy ghép tế bào gốc chữa bại não

1. Bệnh nhân sẽ được nhập viện và tiến hành gây mê để lấy tủy xương từ các vị trí gai chậu trên cả bên phải và bên trái.

2. Tủy xương thu thập được sẽ được chuyển đến Trung tâm Công nghệ Cao để xử lý, chiết tách tế bào gốc và kiểm định chất lượng.

3. Tiếp theo, bệnh nhân sẽ được gây mê và truyền tế bào gốc qua đường tủy sống. Mỗi ca ghép tế bào gốc thường được ghép từ 2-4 lần, mỗi lần cách nhau ít nhất 6 tháng.

4. Với các trường hợp cấy ghép tế bào gốc chữa bại não từ tủy xương có nuôi cấy tăng sinh, bệnh nhân sẽ được lấy tủy xương 1 lần và chỉ lấy 95% số lượng tế bào gốc thu thập được để ghép. 5% lượng tế bào gốc còn lại sẽ được nuôi cấy và lưu trữ để sử dụng cho các lần ghép sau, mỗi liệu trình ghép có thể cách nhau từ 3-6 tháng.

5. Sau quá trình ghép, bệnh nhân sẽ được theo dõi và chăm sóc tại khu nội trú trong khoảng 2-3 ngày. Khi tình trạng sức khỏe ổn định, bệnh nhân có thể xuất viện, nhưng vẫn tiếp tục theo dõi tại nhà sau khi ghép tế bào gốc.

Các vấn đề sau cấy ghép tế bào gốc chữa bại não cần lưu ý

“Các trẻ bại não sau quá trình cấy ghép tế bào gốc cần những chăm sóc đặc biệt để đảm bảo sự phục hồi.”

Sau quá trình cấy ghép tế bào gốc chữa bại não, trẻ sẽ trải qua một cuộc phẫu thuật và cơ thể sẽ trở nên yếu đuối hơn. Vì vậy, cần chú ý đặc biệt trong việc chăm sóc trẻ để đảm bảo sự phục hồi:

• Không nên tắm cho trẻ ngay sau 1-2 ngày đầu sau cấy ghép tế bào gốc. Thay vào đó, chỉ cần lau người nhanh cho trẻ bằng nước ấm để tránh viêm phổi.
• Tạo môi trường thuận lợi cho trẻ bằng cách tránh môi trường quá nóng hoặc quá lạnh, không đặt trẻ dưới các luồng điều hòa hay quạt gió trực tiếp.
• Hạn chế việc đi chơi hoặc di chuyển xa cho trẻ.
• Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa để đảm bảo sự tiêu hóa tốt.

FAQs (Câu hỏi thường gặp)

1. Tại sao cấy ghép tế bào gốc lại được sử dụng để chữa bại não?

Cấy ghép tế bào gốc có khả năng tăng cường mạch máu, giảm viêm, kích thích tế bào gốc thần kinh và cải thiện chức năng vận động trong việc phục hồi não bị tổn thương.

2. Quy trình cấy ghép tế bào gốc còn đối với trẻ em bại não như thế nào?

Quy trình cấy ghép tế bào gốc cho trẻ em bại não tương tự như với người lớn. Tuy nhiên, có những điều cần quan tâm đặc biệt để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả cho trẻ nhỏ.

3. Phẫu thuật cấy ghép tế bào gốc có đau không?

Thường thì phẫu thuật cấy ghép tế bào gốc được thực hiện dưới tình trạng gây mê đầy đủ, do đó bệnh nhân sẽ không cảm nhận đau trong quá trình phẫu thuật.

4. Bao lâu sau cấy ghép tế bào gốc, tôi có thể thấy cải thiện đáng kể trong chức năng vận động của trẻ?

Thời gian thấy cải thiện sau cấy ghép tế bào gốc có thể khác nhau đối với từng trẻ, thường từ 3 đến 6 tháng sau quá trình ghép.

5. Có những rủi ro nào sau quá trình cấy ghép tế bào gốc chữa bại não?

Dù hiếm, nhưng sau quá trình ghép tế bào gốc, trẻ có thể gặp phản ứng phụ như viêm nhiễm, nhiễm trùng hoặc xuất huyết. Việc theo dõi và chăm sóc sau ghép tế bào gốc rất quan trọng để nắm bắt kịp thời những vấn đề này.

Nguồn: Tổng hợp