Rắn cổ đỏ có độc không? Thông tin và đặc điểm nhận dạng
Rắn cổ đỏ là một loại rắn họ nước, thuộc chi hoa cỏ và được biết đến phổ biến với tên gọi rắn hổ lửa và rắn học trò. Chúng sinh sống rộng rãi tại các nước khu vực Đông Nam Á nói chung và Trung Quốc nói riêng. Ở Việt Nam, rắn cổ đỏ có mặt khắp các tỉnh thành phân bổ thành 2 loại bao gồm:
- Rắn cổ đỏ He-le có nhiều ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ.
- Rắn cổ đỏ Xiêm xuất hiện nhiều tại khu vực miền Nam và Nam Trung Bộ.
Rắn cổ đỏ là loại rắn nước bán thủy sinh, sống ở khu vực gần nước như ao, hồ, sông, suối, các đập nước và khu dân cư nên sẽ tiếp xúc nhiều với con người. Ngoài ra rắn cổ đỏ có thời gian hoạt động nhiều hơn vào ban ngày nên chúng thường săn mồi là các loài lưỡng cư có chất độc như ếch, nhái, cá, cóc…
“Rắn cổ đỏ có mặt khắp các tỉnh thành phân bổ thành 2 loại bao gồm: Rắn cổ đỏ He-le có nhiều ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Rắn cổ đỏ Xiêm xuất hiện nhiều tại khu vực miền Nam và Nam Trung Bộ.”
Đặc điểm nhận dạng của rắn cổ đỏ
Để phân biệt rắn cổ đỏ với các loài rắn khác, chúng ta có thể dựa vào các đặc điểm nhận dạng sau:
- Chiều dài trung bình của rắn cổ đỏ là khoảng 1m, và con cái thường lớn hơn con đực.
- Vùng đầu và cổ của rắn cổ đỏ có sự phân vùng rõ rệt. Phần thân thường là màu sẫm, nửa trước thân có vân đen có màu xám đen, màu ô liu hoặc xanh đen. Phần cổ sẽ có màu sặc sỡ hơn đó là đỏ đậm, đỏ nhạt, đỏ nâu hoặc màu vàng.
- Rắn non sẽ có vòng cổ màu vàng, đen rõ nét hơn và bắt đầu nhạt dần khi chúng trưởng thành.
“Điểm nổi bật nhất của loài rắn này đó là phần cổ có một đoạn vảy màu đỏ dễ nhận dạng, cũng là lý do vì sao chúng có tên gọi cổ đỏ hoặc rắn học trò vì giống màu khăn quàng đỏ của học sinh.”
Tuy rắn cổ đỏ là loại rắn có nọc độc, nhưng không phải mọi người tự động cho rằng chúng không có độc. Rắn cổ đỏ tuy hiền lành, luôn chủ động lẩn trốn con người, nhưng khi rơi vào tình huống nguy hiểm, chúng sẽ ngóc đầu cao lên, làm bẹt phần cổ và co người thành hình chữ S giống với rắn hổ để chuẩn bị tấn công. Chúng sẽ dùng chiếc nanh độc bên trong để mổ vào kẻ thù, gần cổ họng. Răng nanh của rắn cổ đỏ nằm bên ngoài, khác với nhiều loài rắn độc khác mà răng nanh nằm bên trong. Nếu nạn nhân bị rắn cổ đỏ cắn vào các vị trí có kích thước nhỏ hẹp, răng nanh của chúng có thể cắn trúng và gây trúng nọc độc. Tuy nhiên, việc tiêm nọc độc ít hiệu quả hơn so với các loài rắn độc nanh trước. Vì vậy, nhiều người thường nghĩ rằng rắn cổ đỏ không có nọc độc.
“Rắn cổ đỏ tuy hiền lành, luôn chủ động lẩn trốn con người, nhưng khi rơi vào tình huống nguy hiểm, chúng sẽ ngóc đầu cao lên, làm bẹt phần cổ và co người thành hình chữ S giống với rắn hổ để chuẩn bị tấn công.”
Tuy vậy, việc nạn nhân bị rắn cổ đỏ cắn vào các vị trí nhỏ hẹp như kẽ ngón tay, ngón chân có thể gây trúng nọc độc, và tỷ lệ tử vong cao nếu không can thiệp kịp thời. Vì vậy, khi bị rắn cổ đỏ cắn trúng, nạn nhân cần được đưa đi cấp cứu ngay lập tức để nhận biết các biểu hiện và điều trị chống độc phù hợp.
“Việc nạn nhân bị rắn cổ đỏ cắn vào các vị trí nhỏ hẹp như kẽ ngón tay, ngón chân có thể gây trúng nọc độc, và tỷ lệ tử vong cao nếu không can thiệp kịp thời.”
Cơ chế hoạt động của tuyến nọc độc rắn cổ đỏ
Phần nọc độc của rắn cổ đỏ không chỉ có trong răng nanh, mà còn có một lượng tuyến độc nằm ở phần cổ đỏ trên cơ thể để tấn công kẻ thù nếu gặp nguy hiểm. Chúng có thể tiết ra chất độc ở cổ đỏ bằng cách phá vỡ các tuyến độc dưới da. Phần độc tố này không phải từ cơ thể chúng tự sản xuất mà được tích tụ từ các con mồi yêu thích của loài rắn này như cóc, ễnh ương… Nếu vô tình tiếp xúc với mắt hoặc nuốt phải chất độc từ cổ rắn cổ đỏ, có thể sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng.
Do màu sắc sặc sỡ của rắn cổ đỏ, nhiều gia đình nuôi chúng làm cảnh vì cho rằng chúng không nguy hiểm. Tuy nhiên, việc thiếu thông tin này đã gây ra những tai nạn đáng tiếc cho nạn nhân. Vì vậy, nếu gặp phải rắn cổ đỏ, hãy xua đuổi hoặc tiêu diệt chúng nếu có thể để hạn chế tối đa trường hợp bị nhiễm độc từ tuyến nọc độc cổ của chúng.
“Phần nọc độc của rắn cổ đỏ không chỉ có trong răng nanh, mà còn có một lượng tuyến độc nằm ở phần cổ đỏ trên cơ thể để tấn công kẻ thù nếu gặp nguy hiểm.”
Triệu chứng khi bị rắn cổ đỏ cắn và cách sơ cứu
Khi bị rắn cổ đỏ cắn, nạn nhân sẽ có các triệu chứng sau:
- Đau rát dữ dội tại vùng da xung quanh vết cắn, sưng hạch bạch tuyết.
- Sưng viêm hạch lympho, đỏ nóng, nổi bóng nước, áp xe.
- Bỏng rát và đau như kim chích vào nếu nọc phun vào mắt.
- Bên cạnh đó, nạn nhân có thể có các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, mệt mỏi, yếu đuối, rối loạn đông máu, rối loạn tim mạch, rối loạn nội tiết, suy thận, vỡ cơ toàn thân và nhiều biến chứng khác.
Do đó, nếu không may bị rắn cổ đỏ cắn, nạn nhân cần được sơ cứu và đưa đi cấp cứu ngay lập tức để nhận biết các triệu chứng và điều trị phù hợp. Hy vọng rằng thông tin trong bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về rắn cổ đỏ và cách xử lý khi gặp phải chúng.
FAQ (Các câu hỏi thường gặp)
Rắn cổ đỏ có độc hay không?
Ở Việt Nam, rắn cổ đỏ được biết đến là một loài rắn độc. Dù không nguy hiểm như một số loại rắn độc khác, nhưng nó vẫn có khả năng gây nguy hiểm cho con người. Khi bị cắn, nạn nhân có thể trải qua các triệu chứng như đau, sưng, và các biến chứng khác.
Loài rắn cổ đỏ có phân bố ở đâu?
Rắn cổ đỏ có mặt rộng rãi ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam. Ở Việt Nam, chúng có thể được tìm thấy ở khắp các tỉnh thành, được phân loại thành 2 loại: Rắn cổ đỏ He-le ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ và Rắn cổ đỏ Xiêm ở miền Nam và Nam Trung Bộ.
Làm thế nào để nhận biết rắn cổ đỏ?
Rắn cổ đỏ có một số đặc điểm nhận dạng như chiều dài trung bình khoảng 1m, có vùng đầu và cổ sặc sỡ. Một điểm nổi bật của loài này là phần cổ có một đoạn vảy màu đỏ dễ nhận dạng, cũng là lý do vì sao chúng có tên gọi cổ đỏ.
Khi nào cần tiến hành sơ cứu sau khi bị rắn cổ đỏ cắn?
Khi bị rắn cổ đỏ cắn, cần tiến hành sơ cứu ngay lập tức. Việc sớm nhận biết triệu chứng và điều trị phù hợp có thể giúp giảm nguy cơ và những biến chứng tiềm năng. Nạn nhân nên được đưa đi cấp cứu để đảm bảo được chăm sóc y tế kịp thời.
Làm thế nào để hạn chế tiếp xúc với rắn cổ đỏ?
Vì rắn cổ đỏ có khả năng gây nguy hiểm cho con người, việc hạn chế tiếp xúc với chúng là rất quan trọng. Khi gặp phải rắn cổ đỏ, hãy xua đuổi hoặc tiêu diệt chúng nếu có thể. Ngoài ra, cần kiểm tra và làm sạch các khu vực gần nước như ao, hồ, sông để hạn chế sự sống và sinh sản của loài rắn này.
Nguồn: Tổng hợp