Rối loạn chức năng tình dục ở nữ: nguyên nhân và cách khắc phục

Rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới là tình trạng ảnh hưởng đến khả năng trải nghiệm hài lòng trong hoạt động tình dục. Các triệu chứng có thể bao gồm giảm ham muốn tình dục, khó đạt cực khoái, đau khi quan hệ tình dục, hoặc không cảm thấy hứng thú trong hoạt động tình dục. 

Rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới là gì?

Rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới là một nhóm các vấn đề ảnh hưởng đến khả năng trải nghiệm sự hài lòng trong hoạt động tình dục. Những rối loạn này có thể liên quan đến các khía cạnh khác nhau của tình dục, bao gồm ham muốn, kích thích, cực khoái và cảm giác đau. Các rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới thường được chia thành các loại chính sau:

• Rối loạn ham muốn tình dục (Hypoactive Sexual Desire Disorder – HSDD): Đây là tình trạng giảm hoặc không có hứng thú với hoạt động tình dục. Phụ nữ mắc HSDD có thể ít hoặc không có suy nghĩ về tình dục, cũng như không có nhu cầu tình dục.

• • Rối loạn kích thích tình dục: Khó khăn trong việc đạt được hoặc duy trì sự kích thích tình dục, chẳng hạn như không thể duy trì độ ẩm âm đạo hay cảm thấy kích thích, dù có mong muốn.
  • Rối loạn cực khoái (Anorgasmia): Khó khăn hoặc không thể đạt được cực khoái, dù có đủ kích thích tình dục. Đây có thể là tình trạng không bao giờ đạt được cực khoái hoặc rất khó khăn để đạt được.

• Cảm giác đau khi quan hệ:

• •  Dyspareunia: Đau khi quan hệ tình dục, có thể xảy ra ở vùng âm hộ, âm đạo hoặc sâu bên trong khung chậu.
  •   Vaginismus: Co thắt không tự nguyện của cơ âm đạo khi cố gắng đưa bất kỳ vật gì vào âm đạo, làm cho việc quan hệ tình dục trở nên khó khăn hoặc không thể.

Nguyên nhân gây rối loạn chức năng tình dục ở nữ

Rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố thể chất và tâm lý. Dưới đây là một số nguyên nhân gây rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới phổ biến:

Nguyên nhân thể chất

• Hormone: Sự suy giảm hormone estrogen trong giai đoạn mãn kinh hoặc sau khi sinh con có thể làm giảm ham muốn tình dục và gây khô âm đạo, dẫn đến đau khi quan hệ.
• Bệnh lý: Các bệnh như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh tuyến giáp, và các rối loạn thần kinh có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục.
• Thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp, và thuốc tránh thai, có thể gây ra tác dụng phụ làm giảm ham muốn tình dục hoặc gây khó khăn trong việc đạt cực khoái.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật liên quan đến hệ thống sinh sản hoặc vùng chậu có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục.
• Rượu và ma túy: Sử dụng quá mức rượu, thuốc lá, hoặc các chất kích thích khác có thể làm giảm ham muốn và khả năng tình dục.
• Mệt mỏi: Thiếu ngủ hoặc mệt mỏi mãn tính có thể làm giảm ham muốn và năng lượng cho hoạt động tình dục.

Nguyên nhân tâm lý

• Căng thẳng và lo âu: Áp lực công việc, tài chính, hoặc các vấn đề cá nhân có thể làm giảm ham muốn và gây khó khăn trong việc đạt cực khoái.
• Trầm cảm: Trầm cảm là một nguyên nhân phổ biến gây giảm ham muốn tình dục và ảnh hưởng đến sự thỏa mãn trong quan hệ tình dục.
• Tự ti về hình thể: Cảm giác tự ti về ngoại hình hoặc cơ thể có thể làm giảm sự tự tin và ham muốn tình dục.
• Chấn thương tâm lý: Những trải nghiệm đau thương như lạm dụng tình dục, bạo lực gia đình, hoặc các sự kiện gây chấn thương khác có thể gây rối loạn chức năng tình dục.

Nguyên nhân liên quan đến mối quan hệ

• Xung đột trong quan hệ: Mâu thuẫn, thiếu giao tiếp, hoặc mất lòng tin giữa các cặp đôi có thể làm giảm ham muốn tình dục.
• Thiếu gắn kết tình cảm: Thiếu sự gần gũi và kết nối cảm xúc trong mối quan hệ có thể ảnh hưởng đến khả năng và mong muốn quan hệ tình dục.
• Thiếu kinh nghiệm hoặc thông tin về tình dục: Thiếu hiểu biết về tình dục hoặc cảm giác xấu hổ về tình dục có thể gây khó khăn trong việc đạt được sự thỏa mãn tình dục.

Điều trị rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới thường cần sự đánh giá toàn diện từ các chuyên gia y tế để xác định nguyên nhân cụ thể và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm tư vấn tâm lý, thay đổi lối sống, hoặc sử dụng thuốc khi cần thiết.

Dấu hiệu thường gặp

Dấu hiệu rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào loại rối loạn cụ thể. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp:

Rối loạn ham muốn tình dục

• Giảm hoặc không có hứng thú tình dục: Ít hoặc không có mong muốn hoặc suy nghĩ về hoạt động tình dục.
• Thiếu sự tưởng tượng tình dục: Ít hoặc không có tưởng tượng hoặc mơ mộng về tình dục.

Rối loạn kích thích tình dục

• Khó khăn trong việc đạt được kích thích tình dục: Khó khăn hoặc không thể duy trì sự kích thích tình dục, bao gồm sự khô âm đạo hoặc không có cảm giác kích thích dù có mong muốn.
• Mất khả năng duy trì sự kích thích: Không thể duy trì độ ẩm hoặc sự cương cứng của âm vật trong suốt quá trình tình dục.

Rối loạn cực khoái

• Khó khăn trong việc đạt cực khoái: Cảm thấy khó hoặc không thể đạt được cực khoái dù có đủ kích thích tình dục.
• Giảm cường độ cực khoái: Cảm giác cực khoái yếu hoặc không thỏa mãn.

Đau khi quan hệ

• Đau khi quan hệ (Dyspareunia): Cảm giác đau ở âm đạo hoặc vùng chậu trong hoặc sau khi quan hệ tình dục.
• Co thắt âm đạo (Vaginismus): Co thắt không tự nguyện của cơ âm đạo khi cố gắng đưa bất kỳ vật gì vào âm đạo, gây khó khăn hoặc không thể thực hiện quan hệ tình dục.
• Khô âm đạo: Thiếu độ ẩm trong âm đạo gây khó chịu hoặc đau khi quan hệ.

Dấu hiệu khác

• Thiếu thỏa mãn tình dục: Cảm giác không hài lòng hoặc không thỏa mãn với trải nghiệm tình dục.
• Lo lắng về hoạt động tình dục: Cảm giác lo lắng hoặc sợ hãi khi nghĩ về hoặc tham gia vào hoạt động tình dục.

Chẩn đoán và khắc phục

Chẩn đoán và khắc phục rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới đòi hỏi sự hợp tác của nhiều chuyên gia y tế, bao gồm bác sĩ, nhà tâm lý học, và chuyên gia về tình dục học. Dưới đây là các bước chính trong quá trình chẩn đoán và khắc phục:

Chẩn đoán rối loạn tình dục nữ

Thăm khám y tế: 

•  Lịch sử bệnh lý và tình dục: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử y tế, tình dục và các triệu chứng cụ thể. Điều này bao gồm các bệnh lý nền, thuốc đang dùng, và các yếu tố có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục.
•   Khám lâm sàng: Khám phụ khoa để kiểm tra sức khỏe sinh sản và xác định các vấn đề vật lý như khô âm đạo, viêm nhiễm, hoặc các khối u.

Đánh giá tâm lý: 

•  Tư vấn tâm lý: Chuyên gia sẽ đánh giá các yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu, trầm cảm, và các vấn đề trong mối quan hệ có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục.
•  Bảng câu hỏi và thang đo: Sử dụng các bảng câu hỏi chuẩn hóa để đánh giá mức độ và loại rối loạn chức năng tình dục.

Xét nghiệm: 

•  Xét nghiệm máu: Kiểm tra các hormon như estrogen, testosterone, và hormone tuyến giáp để xác định các bất thường về nội tiết.
•   Các xét nghiệm khác: Xét nghiệm nước tiểu, siêu âm hoặc các kiểm tra hình ảnh khác nếu nghi ngờ có vấn đề về cơ quan sinh dục.

Khắc phục

Điều chỉnh lối sống:

• Chế độ ăn uống: Ăn uống lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng, và bổ sung đủ vitamin và khoáng chất.
• Tập thể dục: Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Giảm căng thẳng: Áp dụng các kỹ thuật giảm căng thẳng như yoga, thiền, và hít thở sâu.

Liệu pháp tâm lý:

•  Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): Giúp thay đổi các suy nghĩ và hành vi tiêu cực liên quan đến tình dục.
•  Tư vấn cặp đôi: Giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ và cải thiện giao tiếp giữa các đối tác.

Điều trị y tế:

• Thuốc: Sử dụng thuốc nội tiết như estrogen hoặc thuốc điều chỉnh hormone khác nếu có sự bất thường về nội tiết.
•  Chất bôi trơn và kem dưỡng: Đối với trường hợp khô âm đạo, sử dụng các chất bôi trơn hoặc kem estrogen để giảm đau và cải thiện sự thoải mái khi quan hệ.
•  Thuốc điều trị bệnh lý: Nếu nguyên nhân là do bệnh lý nền như tiểu đường hoặc bệnh tim mạch, điều trị các bệnh này sẽ giúp cải thiện chức năng tình dục.

Liệu pháp hành vi:

•  Các bài tập tình dục: Bài tập Kegel để tăng cường cơ sàn chậu, giúp cải thiện cảm giác và kiểm soát trong quan hệ tình dục.
•  Kỹ thuật thư giãn và tập trung: Học các kỹ thuật giúp giảm lo lắng và tăng cường sự tập trung vào khoái cảm tình dục.

Sử dụng thiết bị hỗ trợ:

• Máy massage: Sử dụng các thiết bị hỗ trợ để kích thích và tăng cường sự kích thích tình dục.
• Vòng âm đạo: Dùng để giúp duy trì độ ẩm và giảm đau khi quan hệ.

Kết luận

Rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới là một vấn đề sức khỏe quan trọng ảnh hưởng đến tâm lý, tình cảm và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời có thể giúp cải thiện chức năng tình dục và mang lại cuộc sống hạnh phúc cho phụ nữ. Thông qua việc áp dụng các phương pháp điều trị y khoa, tâm lý và thay đổi lối sống, nữ giới có thể khắc phục rối loạn chức năng tình dục một cách hiệu quả. Nếu gặp khó khăn, nên tham khảo ý kiến chuyên gia để được hỗ trợ kịp thời.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.