Sốt ở trẻ em: nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Trẻ em thường thường phổ biến mắc phải triệu chứng sốt, điều này khiến cho bậc phụ huynh lo lắng. Hiểu rõ nguyên nhân gây sốt ở trẻ em không chỉ giúp cho cha mẹ có thể yên tâm hơn khi chăm sóc con, mà còn giúp phát hiện sớm những bệnh lý nguy hiểm. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về nguyên nhân gây sốt ở trẻ em và cách xử lý hiệu quả.

Sốt ở trẻ em là gì?

Sốt ở trẻ em là một hiện tượng phổ biến, xảy ra khi cơ thể phản ứng với nhiễm trùng hoặc có thể không do nhiễm trùng, làm tăng nhiệt độ cơ thể cao hơn mức bình thường. Sốt giúp hệ thống miễn dịch chống lại sự tấn công của các tác nhân nhiễm trùng, nhưng nó cũng khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu và làm cha mẹ lo lắng về sức khỏe của con mình.

“Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với nhiều bệnh khác nhau, thường là các bệnh liên quan đến nhiễm trùng.”

Nguyên nhân của triệu chứng sốt thường liên quan đến nhiễm trùng. Bình thường, nhiệt độ cơ thể của trẻ dao động từ 36.5 đến 37.5 độ C. Khi trẻ bị sốt, nhiệt độ cơ thể có thể vượt qua 38 độ C.

Để duy trì thân nhiệt ở mức bình thường, cơ thể sẽ điều chỉnh nhiệt độ bằng cách điều chỉnh lượng mồ hôi tiết ra qua da, thay đổi khoảng cách giữa mạch máu và bề mặt da, điều chỉnh lượng nước trong cơ thể và điều chỉnh nhiệt độ không gian phòng hoặc chọn một môi trường có nhiệt độ dễ chịu hơn.

Khi trẻ bị sốt, ngoài việc nhiệt độ cơ thể tăng lên, trẻ có thể gặp một số triệu chứng khác như mệt mỏi, da nhợt nhạt, biếng ăn, dễ cáu kỉnh, đau đầu, nôn mửa, khát nước và co giật khi sốt quá cao.

Nguyên nhân trẻ bị sốt thường là do bệnh gì?

Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi gặp nhiều bệnh khác nhau, thường là các bệnh liên quan đến nhiễm trùng. Có nhiều nguyên nhân gây sốt ở trẻ em, bao gồm:

• Trẻ sốt do virus

  Trẻ bị sốt do virus có thể gặp một số tình trạng sau:

  1. Sốt xuất huyết: Trẻ có biểu hiện sốt cao liên tục từ 2 – 6 ngày, sau đó xuất hiện các mảng xuất huyết dưới da và dần khỏi.
  2. Sốt do virus cúm: Trẻ sẽ bị sốt, tắc nghẹt mũi, liên tục hắt hơi, chảy nước mũi, có thể kèm theo ho và ho có đờm.
  3. Sốt do virus sởi: Bệnh sởi biểu hiện bằng sốt cao liên tục, ho nhiều, chảy nước mũi tương tự như cúm nhưng có thêm triệu chứng mắt đỏ.
  4. Sốt do bệnh chân – tay – miệng: Trẻ bị sốt và xuất hiện các nốt phồng rộp ở bàn tay, bàn chân, quanh miệng và trong miệng.

• Trẻ sốt do nhiễm trùng

  Nhiễm trùng là nguyên nhân chính gây sốt ở trẻ. Các bệnh thông thường gây sốt bao gồm:

  • Viêm họng: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị sốt. Trẻ có thể sốt cao lên tới 39 – 40 độ kèm theo triệu chứng đau rát họng, đau khi nuốt nước bọt, khản tiếng và mệt mỏi.
  • Nhiễm trùng đường hô hấp: Các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến gây sốt ở trẻ bao gồm viêm thanh quản, viêm phổi, viêm phế quản, viêm màng phổi và viêm tiểu phế quản.
  • Nhiễm khuẩn đường tiết niệu: Nếu trẻ bị sốt kèm theo tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu có mùi và màu lạ, đau vùng thắt lưng, có thể trẻ bị viêm cầu thận hoặc viêm bàng quang.
  • Sốt phát ban: Trẻ bị sốt thường đi kèm với triệu chứng nổi các nốt đỏ li ti trên khắp cơ thể.
  • Nhiễm trùng gan – mật: Trẻ bị sốt kèm vàng da, vàng mắt và cảm thấy đau tức phần gan mật có thể đã mắc bệnh nhiễm trùng gan – mật.

• Trẻ sốt do tiêm chủng

  Sốt nhẹ là một phản ứng bình thường ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sau khi tiêm phòng. Các bậc phụ huynh nên trao đổi với bác sĩ về các phản ứng có thể xảy ra sau tiêm.

• Trẻ sốt do mọc răng

  Mọc răng cũng có thể là một nguyên nhân khiến trẻ bị sốt và quấy khóc. Thường thì sốt do mọc răng là sốt nhẹ và sẽ hết sau khoảng 1 – 2 ngày.

Cách xử lý khi trẻ sốt cao

Khi trẻ có triệu chứng sốt cao, cha mẹ hoặc người chăm sóc nên thực hiện các bước sau:

1. Tạo môi trường thông thoáng

   Để trẻ nằm ở nơi thoáng khí, tránh nhiều người vây quanh để tăng cường khả năng hệ thống miễn dịch.

2. Đo nhiệt độ

   Đặt nhiệt kế dưới nách hoặc ở hậu môn của trẻ và giữ ít nhất 3 phút. Theo dõi nhiệt độ nhiều lần, đo khoảng mỗi giờ một lần. Nếu nhiệt kế ghi 38°C, thân nhiệt thực của trẻ khoảng 38.3 – 38.4°C.

3. Xử lý theo từng mức độ sốt

   Có 3 mức độ sốt khác nhau và mỗi mức độ sẽ có phương pháp xử lý khác nhau:

   • Xử lý sốt nhẹ (dưới 38°C):

     Cởi bớt quần áo, không đắp chăn, chỉ mặc quần áo mỏng cho trẻ. Theo dõi nhiệt độ thường xuyên, đo khoảng mỗi giờ một lần.

   • Xử lý sốt trung bình (38 – 38.5°C):

     Cởi bỏ bớt quần áo và sử dụng phương pháp hạ sốt vật lý như chườm mát và lau người cho trẻ. Nếu cần, sử dụng thuốc hạ sốt thông thường. Cho trẻ uống nhiều nước để giúp giảm sốt.

   • Xử lý sốt cao (trên 38.5°C):

     Cho trẻ uống thuốc hạ sốt paracetamol theo hướng dẫn của bác sĩ. Đồng thời, cho trẻ uống nhiều nước để giải khát. Nếu trẻ buồn nôn không thể uống thuốc, có thể sử dụng viên đạn nhét hậu môn.

4. Đưa trẻ đi khám

   Đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và tìm nguyên nhân gây sốt là biện pháp tốt nhất khi trẻ bị sốt.

Sốt ở trẻ em không gây hại đến sức khỏe, tuy nhiên, nó có thể liên quan đến các bệnh lý nguy hiểm. Việc xác định chính xác nguyên nhân gây sốt và triệu chứng đi kèm sẽ giúp cha mẹ và người chăm sóc nắm vững cách chăm sóc và phòng ngừa sốt, từ đó bảo vệ sức khỏe của trẻ tốt hơn.

5 Câu hỏi thường gặp về sốt ở trẻ em:

1. Sốt cao có nguy hiểm cho trẻ em không?

   Trẻ bị sốt cao có thể gặp nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách. Sốt cao kéo dài có thể gây tổn thương cho cơ quan và hệ thống của trẻ, đặc biệt là não. Nếu trẻ có triệu chứng sốt cao, cần đưa trẻ đi khám để xác định nguyên nhân gây sốt và nhận hướng dẫn xử lý.

2. Tôi có thể tự điều trị sốt cho trẻ?

   Trong trường hợp sốt nhẹ, bạn có thể áp dụng các biện pháp như giữ cho trẻ ở môi trường thoáng mát, sử dụng phương pháp hạ sốt vật lý như chườm mát và cho trẻ uống nhiều nước. Tuy nhiên, nếu sốt của trẻ đạt mức cao hoặc kéo dài, nên đưa trẻ đi khám để được tư vấn và điều trị chuyên môn.

3. Tôi có thể dùng thuốc hạ sốt tự ý cho trẻ?

   Không nên tự ý dùng thuốc hạ sốt cho trẻ mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhà dược trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cho trẻ, bao gồm thuốc hạ sốt.

4. Khi nào tôi nên đưa trẻ đi khám vì sốt?

   Nếu sốt của trẻ cao và kéo dài, hoặc trẻ có những triệu chứng khác như khó thở, buồn nôn nhiều, ho có đờm, hoặc có các dấu hiệu bất thường khác, nên đưa trẻ đi khám ngay lập tức. Điều này giúp xác định nguyên nhân gây sốt và điều trị khi còn sớm.

5. Tôi có thể phòng ngừa sốt ở trẻ em như thế nào?

   Việc tăng cường hệ thống miễn dịch của trẻ bằng cách cho trẻ ăn uống đủ chất, vệ sinh tay sạch sẽ và tiêm phòng đầy đủ theo lịch là cách phòng ngừa sốt hiệu quả nhất. Ngoài ra, tránh tiếp xúc với những người nhiễm trùng và giữ cho môi trường sống của trẻ được sạch sẽ và thoáng mát để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Nguồn: Tổng hợp