Tay chân miệng: nguy hiểm và phác đồ điều trị mới nhất

Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, phân thành 4 cấp độ nguy hiểm khác nhau. Phát hiện và điều trị tay chân miệng kịp thời và đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tổn thương và hậu quả nghiêm trọng do bệnh gây ra. Hãy tìm hiểu phác đồ điều trị tay chân miệng mới nhất của Bộ Y tế để có thể giữ gìn sức khỏe.

Tổng quan về bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng (Hand, Foot, and Mouth Disease – HFMD) là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, có khả năng lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác, có thể bùng phát thành dịch bệnh nếu không có biện pháp phòng ngừa và kiểm soát kịp thời. Triệu chứng điển hình của bệnh tay chân miệng là việc xuất hiện các nốt mụn nước tập trung ở vùng niêm mạc miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông và gối.

Bệnh có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và có nguy cơ gây ra nhiều biến chứng, thậm chí dẫn đến tử vong ở trẻ dưới 3 tuổi. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, bệnh tay chân miệng được phân thành 4 cấp độ:

• Tay chân miệng độ 1: Bệnh diễn ra ở mức độ nhẹ, có thể chữa khỏi hoàn toàn thông qua chăm sóc và điều trị tại nhà.
• Tay chân miệng độ 2: Khi bệnh bắt đầu gây ra các tổn thương nặng hơn, thường có các triệu chứng liên quan đến hệ thần kinh và tim mạch.
• Tay chân miệng độ 3: Bệnh gây ra biến chứng nặng về thần kinh, tim mạch và hô hấp.
• Tay chân miệng độ 4: Bệnh nhân có triệu chứng sốc.

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh tay chân miệng được phát hiện và điều trị kịp thời, thường từ giai đoạn nhẹ, cấp độ 1 hoặc 2. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể chuyển biến sang cấp độ 3 và gây ra nhiều tổn thương nghiêm trọng. Có thể xảy ra một số biến chứng do bệnh tay chân miệng, bao gồm viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi, và thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Phác đồ điều trị tay chân miệng do Bộ Y tế đề xuất

Hiện chưa có thuốc đặc trị cho bệnh tay chân miệng, do đang trong quá trình phân tích và thử nghiệm. Tùy thuộc vào tình hình cụ thể của từng trường hợp, các phác đồ điều trị hiện nay sẽ phân loại bệnh nhân và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp.

Mục tiêu là đảm bảo hiệu quả trong điều trị, đồng thời tránh tái nhiễm và giảm thiểu ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng phục hồi của bệnh nhân.

Phác đồ điều trị tay chân miệng nội trú

Độ 2: Ở mức nhẹ, bệnh nhân có thể sử dụng Paracetamol nếu phù hợp và không có phản ứng phụ. Sau 6 – 8 giờ, có thể cân nhắc sử dụng liều tiếp theo hoặc bổ sung điều trị bằng thuốc Phenobarbital với liều mỗi ngày tính theo tỷ lệ 5 – 7mg/kg. Đối với bệnh nhân nặng hơn, có thể cần đặt đầu nằm cao hơn 30 độ và điều trị thêm bằng oxy. Trẻ nhỏ sốt cao cần được hạ sốt liên tục để giữ thân nhiệt ổn định.

Độ 3: Bệnh nhân ở mức độ này có thể cần đặt ống nội khí quản nếu việc sử dụng oxy không hiệu quả. Cần điều chỉnh lượng khí dung nạp liên tục để tránh sưng phù não. Phải theo dõi và điều chỉnh liệu pháp điều trị khi cần thiết để đảm bảo hiệu quả. Bệnh nhân cần được theo dõi các chỉ số như huyết áp, nhịp tim và phòng chống co giật.

Độ 4: Bệnh nhân ở mức độ này thường rất nguy kịch và cần sự can thiệp tức thì. Đặt ống nội khí quản và thực hiện các biện pháp chống sốc để giảm tổn thương cho não. Việc theo dõi thường xuyên là cực kỳ quan trọng để có phản ứng nhanh chóng và đối phó với bất kỳ tình huống nguy kịch nào có thể xảy ra.

Phác đồ điều trị tay chân miệng ngoại trú:

Bệnh nhân ở mức độ 1 của tay chân miệng thường được điều trị ngoại trú và việc cung cấp dinh dưỡng đầy đủ là rất quan trọng để tăng cường sức khỏe. Bệnh nhân thường sử dụng Paracetamol để giảm đau và hạ sốt. Đồng thời, việc vệ sinh răng miệng thường xuyên là cần thiết để loại bỏ vi khuẩn và ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong khoang miệng.

Bệnh nhân cần thường xuyên tiếp xúc với bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn về tình trạng sức khỏe của mình, và khi cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định tái khám hoặc nhập viện để quản lý bệnh tốt nhất.

Hướng dẫn phòng bệnh tay chân miệng

Các số liệu phân tích đã chỉ ra rằng vi-rút gây ra bệnh tay chân miệng đặc biệt ảnh hưởng nặng nề đến nhóm trẻ em dưới 3 tuổi. Thường thì, trẻ em dưới 5 tuổi là nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh tay chân miệng. Nếu không có biện pháp phòng tránh và kiểm soát kịp thời, bệnh có thể lây lan từ người này sang người khác, chủ yếu thông qua nhiễm khuẩn từ đường tiêu hóa. Môi trường mẫu giáo và những nơi trẻ em thường tham gia vui chơi là nơi dễ lây nhiễm bệnh tay chân miệng.

Hiện chưa có thuốc đặc trị hoặc vắc-xin phòng bệnh tay chân miệng, do đó, phòng ngừa bệnh chủ yếu dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Mỗi người cần tuân thủ vệ sinh cá nhân để giảm lây nhiễm vi khuẩn qua đường tiêu hóa. Đặc biệt cần tập trung vào việc vệ sinh và sát khuẩn tại những nơi có bệnh nhân đã được xác định mắc bệnh là biện pháp quan trọng để giảm sự lây lan của bệnh tay chân miệng.

Sau khi xuất viện, bệnh nhân từng được điều trị ở mức độ 3 – 4 cần được tái khám và kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Cần phải cẩn thận để ngăn chặn biến chứng hoặc di chứng do bệnh, vì mức độ nhiễm có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng. Đối với bệnh nhân ở mức độ 1 – 2, mức độ tổn thương có thể giảm nhưng không được chủ quan. Bệnh nhân cần phải theo dõi thân nhiệt trong 24 giờ để đảm bảo sốt đã hạ. Bệnh nhân ở mức độ 2 cần đảm bảo không sốt trong 48 giờ mới đủ điều kiện để xuất viện.

Sau khi bình phục, không nên xem nhẹ mà vẫn tiếp tục chăm sóc sức khỏe và vệ sinh cá nhân theo hướng dẫn của bác sĩ. Lịch tái khám cũng cần được tuân thủ, và báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu khó khăn nào khi ăn hoặc hô hấp, để có thể kiểm tra và đánh giá nguyên nhân kịp thời.

Đi giữa môi trường mẫu giáo cần đặc biệt lưu ý đến vệ sinh cá nhân

Người lớn có bị tay chân miệng không?

Thông thường, bệnh tay chân miệng thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi. Tuy nhiên, người lớn cũng có thể mắc bệnh. Nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng có thể là do tiếp xúc với người bệnh, đặc biệt là khi chăm sóc trẻ nhỏ bị bệnh. Việc tuân thủ vệ sinh cá nhân và tránh tiếp xúc trực tiếp với các nốt mụn nước của người bệnh là cách phòng ngừa bệnh tay chân miệng hiệu quả.

6 cách phòng bệnh tay chân miệng hiệu quả dành cho trẻ

• Tiến hành vệ sinh tay thường xuyên và sử dụng nước sát khuẩn khi không có nước và xà phòng.
• Giữ vệ sinh cá nhân, đặc biệt là việc giữ cho miệng và tay luôn sạch sẽ.
• Tránh xa người bệnh và đồ chung của người bệnh, tránh tiếp xúc với các nốt mụn nước do bệnh tay chân miệng gây ra.
• Tránh tiếp xúc với các vật dụng bẩn thỉu, bơi lội trong nước chưa qua quá trình xử lý và tiếp xúc với động vật có nguy cơ mang vi-rút gây bệnh.
• Chăm sóc nhẹ nhàng cho trẻ em, bao gồm việc nuôi dưỡng đầy đủ, đảm bảo chế độ ăn uống lành mạnh và đủ giấc ngủ.
• Tiêm chủng phòng bệnh đầy đủ theo lịch tiêm chủng được khuyến nghị.

Thông qua việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa và tuân thủ phác đồ điều trị mới nhất, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng và giữ gìn sức khỏe cho bản thân và gia đình.

FAQs

1. Tai chân miệng ở trẻ em có nguy hiểm không?

Đúng, tai chân miệng ở trẻ em có thể gây nhiều biến chứng và thậm chí dẫn đến tử vong. Việc phát hiện và điều trị kịp thời rất quan trọng.

2. Người lớn bị tai chân miệng thì cần làm gì?

Người lớn bị tai chân miệng nên tránh tiếp xúc trực tiếp với các nốt mụn nước của trẻ em và tuân thủ vệ sinh cá nhân để giảm nguy cơ lây bệnh.

3. Tay chân miệng có thể lây lan ra sao?

Tay chân miệng có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với các nốt mụn nước của người bệnh hoặc qua việc tiếp xúc với các vật dụng hoặc bề mặt đã bị nhiễm khuẩn.

4. Làm thế nào để phòng ngừa tay chân miệng?

Để phòng ngừa tay chân miệng, chúng ta cần tuân thủ vệ sinh cá nhân, giữ vệ sinh cho miệng và tay, tránh tiếp xúc với người bệnh và vật dụng bẩn thỉu, và tiêm chủng đầy đủ theo lịch tiêm chủng khuyến nghị.

5. Tay chân miệng có thể phục hồi hoàn toàn không?

Đúng, trong hầu hết các trường hợp, tay chân miệng có thể phục hồi hoàn toàn nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.

Nguồn: Tổng hợp