Teo thực quản: hiểu đúng và điều trị hiệu quả nhất

Bạn có biết rằng teo thực quản là một trong những dị tật bẩm sinh phổ biến nhất trong đường tiêu hóa? Đối diện với một tỷ lệ khoảng 1/4.000 trẻ sơ sinh mắc phải, teo thực quản không hề đơn giản chỉ là một hiện tượng nhỏ nhặt. Những sự gián đoạn và thông thương bất thường giữa thực quản và khí quản đòi hỏi sự can thiệp y tế tiên tiến để giảm thiểu tỉ lệ tử vong cao. Hãy cùng khám phá chi tiết về căn bệnh này cũng như các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện nay.

Teo Thực Quản Là Gì?

Teo thực quản là một nhóm dị tật bẩm sinh, đặc trưng bởi sự gián đoạn trong lưu thông của thực quản. Thông thường, tình trạng này đi kèm với một kết nối bất thường giữa thực quản và khí quản. Mặc dù kỹ thuật phẫu thuật nối thực quản ngày nay đã có những tiến bộ đáng kể, teo thực quản vẫn gây ra tỉ lệ tử vong cao, chủ yếu do viêm phổi hít do rò khí thực quản.

“Teo thực quản không chỉ đơn thuần là một lỗi kết nối, mà nó thực sự gây ra thách thức lớn cho y học và sức khỏe của trẻ sơ sinh.”

Các Loại Teo Thực Quản Theo Phân Loại Gross

• Loại A: Teo thực quản không có rò (8%).
• Loại B: Teo thực quản có rò đầu gần thực quản – khí quản (< 1%).
• Loại C: Teo thực quản có rò đầu xa thực quản – khí quản (87%).
• Loại D: Teo thực quản có rò hai đầu thực quản – khí quản (< 1%).
• Loại E: Dò thực quản – khí quản không teo (dò dạng H) (4%).
• Loại F: Hẹp thực quản (<1%).

Dấu Hiệu Và Triệu Chứng Của Teo Thực Quản

• Bài tiết quá mức, ho sặc sụa, ngạt thở và tím tái xanh sau khi ăn.
• Sùi nước bọt liên tục ra mũi, miệng, còn được gọi là hiện tượng sùi bọt cua.
• Suy hô hấp, tím tái từng cơn, viêm phổi.
• Chướng bụng do atresia thực quản với một lỗ rò xa.

Biến Chứng Liên Quan Đến Teo Thực Quản

Khi mắc phải teo thực quản, một số biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra, bao gồm:

• Viêm phổi và các dị tật kèm theo.
• Tổn thương dây thần kinh khí quản.
• Trào ngược dạ dày thực quản, yếu khí quản, hẹp miệng nối.
• Biến chứng rò miệng nối – điều nguy hiểm nhất có thể dẫn đến tử vong do nhiễm khuẩn và suy hô hấp.

Nên Đi Khám Bác Sĩ Khi Nào?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến teo thực quản, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều này sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ.

Nguyên Nhân Và Yếu Tố Nguy Cơ

Bệnh teo thực quản là hậu quả của quá trình tạo phôi bất thường trong giai đoạn từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 6 của thai kỳ. Mặc dù nguyên nhân chính xác vẫn chưa được biết đến, một số yếu tố nguy cơ có thể thúc đẩy tình trạng này:

• Trẻ có anh chị em ruột bị teo thực quản có nguy cơ mắc bệnh là 2%.
• Các bất thường về nhiễm sắc thể như hội chứng Down, Patau, hoặc Edwards.
• Cha mẹ cao tuổi hoặc sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản gia tăng nguy cơ.

Phương Pháp Chẩn Đoán Teo Thực Quản

Trước Khi Sinh

• Siêu âm tiền sản định kỳ có thể phát hiện dấu hiệu như túi cùng thực quản trên giãn lớn, mẹ đa ối, dạ dày thai nhỏ.

Sau Khi Sinh

• Thăm khám lâm sàng kiểm tra các dấu hiệu đặc trưng.
• Đặt ống sone dạ dày để chẩn đoán qua tình trạng không thể đặt ống.
• X-quang phổi kiểm tra hình ảnh gián tiếp của teo thực quản và tổn thương nhu mô phổi.
• Siêu âm bụng và tim để tìm các dị tật phối hợp.
• Xét nghiệm máu và các chỉ số sinh hóa cần thiết.

Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Trước Phẫu Thuật

Việc điều trị ban đầu bao gồm nhịn ăn cho trẻ và hút dịch liên tục để tránh hít phải chất dịch gây nguy hiểm cho phổi. Trẻ nên nằm ngửa với đầu hơi cao để dễ thở và giảm nguy cơ dịch acid dạ dày trào ngược.

Phương Pháp Phẫu Thuật

• Phẫu thuật một thì: Áp dụng cho loại C hoặc D khi hai đầu thực quản gần nhau và không có dị tật nặng phối hợp.
• Phẫu thuật mở hay nội soi: Được thực hiện tại vị trí phù hợp, kèm theo cắt và khâu đường rò sát khí quản.
• Phẫu thuật nhiều thì: Bao gồm mở dạ dày để nuôi ăn và nối thực quản thì hai.

Hậu Phẫu Thuật

Chăm sóc sau phẫu thuật đòi hỏi hỗ trợ hô hấp và dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. X-quang kiểm tra giúp theo dõi tiến trình hồi phục và quyết định thời điểm cho trẻ ăn lại.

Thói Quen Sinh Hoạt Giúp Hạn Chế Diễn Tiến Của Teo Thực Quản

Chế Độ Sinh Hoạt

• Tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị.
• Duy trì lối sống tích cực và giảm căng thẳng.
• Thăm khám định kỳ và theo dõi sức khỏe thường xuyên.
• Tập thể dục nhẹ nhàng và nghỉ ngơi đúng cách sau phẫu thuật.
• Khám thai đầy đủ để phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh nếu có.

Chế Độ Dinh Dưỡng

• Giữ chế độ ăn khoa học, ưu tiên rau củ quả và thức ăn dễ tiêu.
• Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ và cay nóng.

Thấu hiểu và quản lý tốt bệnh teo thực quản sẽ giúp trẻ có cơ hội sống khỏe mạnh và phát triển tốt hơn. Đừng ngần ngại liên lạc với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể về tình trạng của bé.

FAQ về Teo Thực Quản

• Teo thực quản có di truyền không? Mặc dù có một tỷ lệ nhỏ các trường hợp có tiền sử gia đình, bệnh này thường do biến đổi ngẫu nhiên trong quá trình phát triển phôi.
• Phẫu thuật điều trị teo thực quản có nguy hiểm không? Phẫu thuật này là một phẫu thuật lớn với các nguy cơ liên quan. Tuy nhiên, tỷ lệ thành công đã được cải thiện nhờ các tiến bộ trong kỹ thuật phẫu thuật và chăm sóc hậu phẫu thuật.
• Trẻ em sau khi được điều trị vẫn có thể ăn uống bình thường không? Đa số trẻ có thể ăn uống bình thường sau khi hoàn thành điều trị, mặc dù một số có thể cần theo dõi và hỗ trợ thêm về dinh dưỡng và phát triển.
• Có cách nào phòng ngừa teo thực quản không? Hiện tại, không có cách phòng ngừa hiệu quả do nguyên nhân chính xác của bệnh chưa được biết rõ. Tuy nhiên, theo dõi thai kỳ cẩn thận và chăm sóc sức khỏe tốt có thể giúp giảm thiểu nguy cơ.
• Teo thực quản có ảnh hưởng lâu dài nào không? Một số trẻ có thể gặp các vấn đề lâu dài như khó nuốt hoặc trào ngược, và cần được theo dõi và điều trị kịp thời.

Nguồn: Tổng hợp