Thoát mạch thuốc cản quang trong thăm khám hình ảnh: những điều cần biết

Hãy tưởng tượng một phương pháp chẩn đoán y tế mà có thể cung cấp những hình ảnh chi tiết và chính xác về cơ thể của bạn. Đó là những gì mà các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại như CTScan và MRI mang lại. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện các phương pháp này, sử dụng chất cản quang có thể mang lại những rủi ro đáng lo ngại cho sức khỏe của bạn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tìm hiểu về thoát mạch thuốc cản quang trong thăm khám hình ảnh, những biến chứng có thể xảy ra và những điều bạn nên biết để đảm bảo an toàn cho quá trình chẩn đoán của mình.

1. Thoát mạch thuốc cản quang là gì?

Thuốc cản quang là một dạng polymer liên kết với iod, mà chỉ lượng iod gắn kết với polymer sẽ quyết định tác dụng của nó. Thuốc cản quang được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới để nâng cao chất lượng hình ảnh nội soi cơ thể. Khi sử dụng thuốc cản quang, cấu trúc các mô trong cơ thể sẽ được hiển thị rõ ràng hơn so với khi không sử dụng thuốc cản quang. Tuy nhiên, thoát mạch thuốc cản quang là một biến chứng nguy hiểm. Đây là tình trạng chất cản quang rò rỉ từ mạch máu vào các mô mềm xung quanh. Tỷ lệ thoát mạch thuốc cản quang khá thấp, khoảng 0,13-0,68%. Nhưng nếu xảy ra, nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến da và các mô xung quanh.

2. Triệu chứng của thoát mạch thuốc cản quang

Triệu chứng của thoát mạch thuốc cản quang có thể biến đổi tùy thuộc vào từng trường hợp. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến bao gồm đau, nhức mỏi và cảm giác nóng rát tại vị trí rò rỉ thuốc. Thông thường, các triệu chứng này thường tự giảm đi trong vòng 2-4 ngày mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, rất khó để đánh giá tình trạng thoát mạch sẽ tự giảm hoặc phát triển thành tổn thương nghiêm trọng hơn. Vì vậy, sau khi tiêm thuốc cản quang, quan sát các dấu hiệu có thể gợi ý về sự tổn thương và cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ.

“Việc xác định tình trạng thoát mạch sẽ tự thuyên giảm hay sẽ tiến triển thành loét hoặc hoại tử là rất khó khăn.”

3. Những yếu tố làm tăng nguy cơ thoát mạch thuốc cản quang

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ thoát mạch thuốc cản quang:

• Đối tượng bệnh nhân: Người già, trẻ em, trẻ sơ sinh và những người đang hôn mê có nguy cơ cao hơn. Người đang điều trị bằng hóa chất hoặc có hệ thống tĩnh mạch yếu cũng có nguy cơ cao hơn.
• Bản chất của thuốc cản quang: Các thuốc cản quang có trọng lượng phân tử cao có khả năng hấp thu kém hơn các thuốc cản quang có trọng lượng phân tử thấp.
• Lượng thuốc thoát mạch: Một lượng nhỏ chất cản quang thường tự giảm sau 24 giờ. Tuy nhiên, lượng thuốc thoát ra lớn có thể gây tổn thương nặng nề như loét và hoại tử.
• Vị trí tiêm: Những vị trí như mu bàn tay, cổ tay, bàn chân và mắt cá chân có tỷ lệ rò rỉ thuốc cao hơn.
• Tốc độ tiêm và kích cỡ kim tiêm: Tốc độ tiêm và kích cỡ kim tiêm cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ thoát mạch.

4. Lưu ý khi sử dụng chất cản quang

Để hạn chế nguy cơ thoát mạch thuốc cản quang, các nhân viên y tế cần tuân thủ các quy định sau:

• Tiêm vào các tĩnh mạch lớn.
• Thay thế các catheter tĩnh mạch nếu người bệnh đã có đường truyền cố định trong vòng 20 giờ.
• Tránh tiêm nhiều lần vào cùng một đường tĩnh mạch.
• Sử dụng thuốc cản quang không ion hoá.
• Luôn theo dõi tình trạng của người bệnh sau khi tiêm thuốc cản quang.

“Nếu bạn gặp sự cố thoát mạch thuốc cản quang, hãy ngừng tiêm ngay lập tức và thông báo với bác sĩ chẩn đoán hình ảnh.”

Trong trường hợp vấn đề xảy ra trong quá trình chụp cắt lớp vi tính, hãy hoàn thành quá trình chụp nhanh chóng và không cố gắng hút thuốc cản quang ra khỏi cơ thể. Chườm lạnh và theo dõi tình trạng của vùng da bị thoát mạch cũng là điều cần thiết. Lưu ý rằng việc tiêm thuốc cản quang là quan trọng để đảm bảo chất lượng của quá trình chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên, hiểu rõ về nguy cơ thoát mạch thuốc cản quang và quan sát cẩn thận sau tiêm thuốc, bạn có thể giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho bản thân.

Trên đây là những thông tin cơ bản về thoát mạch thuốc cản quang trong thăm khám hình ảnh. Nếu bạn đang sắp tiến hành chụp cắt lớp vi tính hoặc MRI, hãy tìm đến các cơ sở y tế uy tín và các chuyên gia giàu kinh nghiệm để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho sức khỏe của bạn.

5. Câu hỏi thường gặp (FAQs)

Thuốc cản quang có an toàn không?

Thuốc cản quang được sử dụng rộng rãi trong thăm khám hình ảnh và thường an toàn. Tuy nhiên, thoát mạch thuốc cản quang có thể xảy ra và gây tổn thương nghiêm trọng.

Tôi cảm thấy đau sau khi tiêm thuốc cản quang, điều này có phải là thoát mạch?

Đau là một trong những triệu chứng thông thường của thoát mạch thuốc cản quang, nhưng nó không chắc chắn là thoát mạch. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào sau tiêm thuốc cản quang, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Có cách nào để giảm nguy cơ thoát mạch thuốc cản quang?

Để giảm nguy cơ thoát mạch thuốc cản quang, quy trình tiêm thuốc cần tuân thủ các quy định về vị trí tiêm, lượng thuốc và theo dõi tình trạng sau tiêm.

Làm thế nào để xác định tình trạng thoát mạch sau khi tiêm thuốc cản quang?

Việc xác định tình trạng thoát mạch sau tiêm thuốc cản quang là rất khó. Tuy nhiên, quan sát các dấu hiệu như đau, nhức mỏi và cảm giác nóng rát tại vị trí tiêm có thể giúp phát hiện sớm các biểu hiện đáng lo ngại.

Nếu tôi gặp sự cố thoát mạch thuốc cản quang, tôi nên làm gì?

Khi gặp sự cố thoát mạch thuốc cản quang, bạn nên ngừng tiêm ngay lập tức và thông báo với bác sĩ chẩn đoán hình ảnh để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Nguồn: Tổng hợp