Thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh: nguy hiểm và cách điều trị
Thoát vị rốn là một vấn đề phổ biến ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là ở những trẻ sinh non nhẹ cân dưới 1.7kg. Đây là tình trạng khi cơ quan nội tạng trong ổ bụng nhô ra ngoài qua lỗ rốn do cơ bụng chưa đủ phát triển để bít kín ống dây rốn. Mặc dù thoát vị rốn thường không gây nguy hiểm và có thể tự khỏi, tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ vẫn cảm thấy lo lắng và muốn biết liệu cần phải can thiệp bằng phẫu thuật hay không. Bài viết này sẽ giải đáp các câu hỏi và cung cấp thông tin chi tiết về thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh.
Khái niệm về thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh
Thoát vị rốn xảy ra khi một cơ quan nội tạng nhô ra khỏi vị trí bình thường trong cơ thể và tạo thành một khối lồi ở vùng rốn. Thông thường, khối thoát vị có thể chứa chất dịch lỏng và thường gặp ở trẻ sinh non hoặc nhẹ cân. Khoảng 75% trẻ sơ sinh dưới 1.5kg bị thoát vị rốn. Hầu hết những trường hợp này sẽ tự lành sau 1 tuổi, nhưng cũng có một số trường hợp mất nhiều thời gian hơn. Khoảng 90% trẻ bị thoát vị rốn sẽ tự đóng lại. Tuy nhiên, nếu đến 4 tuổi mà khối thoát vị vẫn chưa tự đóng, có thể cần phẫu thuật.
Dấu hiệu của thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh
Một trong những dấu hiệu rõ ràng của thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh là sự hiện diện của một khối lồi tại vị trí rốn, có thể nhìn thấy và sờ thấy sưng. Khối thoát vị có thể phình to ra khi trẻ cử động, tuy nhiên, thường không gây đau. Mặc dù thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh hiếm khi gây biến chứng, tuy nhiên, có những trường hợp một đoạn ruột có thể bị kẹt trong khối thoát vị, gây đau và tổn thương, thậm chí có thể dẫn đến nghẹt ruột và nhiễm trùng nguy hiểm. Dưới đây là các dấu hiệu cần chú ý:
- Trẻ khóc to, khó chịu.
- Vùng bụng có vẻ to, tròn hơn bình thường.
- Da thoát vị sưng lên và chuyển sang màu đỏ.
- Sốt, nôn mửa.
- Khó hoặc không đi ngoài, có máu trong phân.
Cách điều trị và chăm sóc trẻ sơ sinh bị thoát vị rốn
Trường hợp thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh không gây đau và tự mất trước một tuổi, không cần can thiệp. Khi trẻ lớn lên, cơ bụng phát triển và có khả năng bít kín lỗ trên thành bụng, khối thoát vị rốn sẽ tự biến mất. Trong quá trình chờ đợi này, mẹ có thể sử dụng băng gạc hoặc khăn mềm để che rốn.
Trường hợp khối thoát vị rốn không tự khỏi sau 1 tuổi và không gây đau, ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để các bác sĩ tìm cách đẩy khối thoát vị rốn. Nếu trẻ bị đau, khối thoát vị cứng, sưng đỏ, cần can thiệp bằng phẫu thuật. Quá trình phẫu thuật sẽ bao gồm việc rạch một đường nhỏ tại chân rốn và đưa khối thoát vị trở lại vị trí bình thường, sau đó đóng lại lỗ trên thành bụng.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, mẹ không nên áp dụng các phương pháp tự chữa thoát vị rốn như dùng băng dính, đồng xu hay các biện pháp khác mà không có sự hướng dẫn của các chuyên gia y tế. Hầu hết các trường hợp thoát vị rốn sẽ tự khỏi trước một tuổi.
Cách chăm sóc khi trẻ bị thoát vị rốn
Khi trẻ bị thoát vị rốn, cố gắng hạn chế trẻ khóc quá nhiều và không cho trẻ vận động quá mức, để tránh áp lực trong ổ bụng tăng đột ngột, làm sưng to khối thoát vị. Đồng thời, nâng cao lượng chất xơ trong khẩu phần ăn của trẻ, bằng cách bổ sung rau củ quả, để hạn chế tình trạng táo bón. Táo bón có thể làm tăng nguy cơ thoát vị rốn khiến trẻ rặn khi đi ngoài. Nếu khối thoát vị nổi lên đột ngột, cứng, đau khi chạm vào, kèm theo đau bụng và nôn mửa, trẻ có thể bị thoát vị nghẹt. Trong trường hợp này, ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Tiếp tục vệ sinh rốn cho trẻ một cách sạch sẽ và khô thoáng để tránh nhiễm trùng.
Bài viết mang tính chất tham khảo, để biết thêm thông tin và tư vấn chính xác, hãy tham khảo ý kiến từ các bác sĩ uy tín.
Câu hỏi thường gặp về thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh
1. Thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?
Thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh thường không gây nguy hiểm và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, cần theo dõi dấu hiệu để phát hiện các biến chứng có thể xảy ra.
2. Trẻ sơ sinh bị thoát vị rốn có cần phẫu thuật?
Nếu khối thoát vị rốn không tự đóng lại sau 4 tuổi và không gây đau, có thể cần phẫu thuật để đẩy khối thoát vị trở lại vị trí bình thường.
3. Làm thế nào để chăm sóc trẻ sơ sinh bị thoát vị rốn?
Hạn chế trẻ khóc nhiều và không cho trẻ vận động quá mức. Bổ sung chất xơ trong khẩu phần ăn và vệ sinh rốn một cách sạch sẽ và khô thoáng.
4. Thời gian tự khỏi thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh?
Hầu hết các trường hợp thoát vị rốn sẽ tự khỏi trước một tuổi.
5. Khi nào cần đưa trẻ bị thoát vị rốn đến bác sĩ?
Trẻ nên được đưa đến bác sĩ nếu khối thoát vị rốn không tự khỏi sau 4 tuổi, gây đau và có các dấu hiệu biến chứng như sưng đỏ, đau bụng và nôn mửa.
Nguồn: Tổng hợp
