Thủng màng nhĩ: Mức độ nguy hiểm, cách điều trị và phòng ngừa!

Thủng màng nhĩ là tình trạng xảy ra khi màng nhĩ bị rách hoặc tổn thương thường do nhiễm trùng, chấn thương hoặc thay đổi áp suất đột ngột. Tuy tình trạng này có khả năng tự lành, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết này, Pharmacity sẽ giới thiệu dấu hiệu màng nhĩ thủng, nguyên nhân gây ra và cách phòng ngừa hiệu quả.

Tìm hiểu chung về tình trạng thủng màng nhĩ

Thủng màng nhĩ là tình trạng màng nhĩ, một lớp mô mỏng ngăn cách tai ngoài và tai giữa, bị rách hoặc thủng. Màng nhĩ đóng vai trò quan trọng trong việc truyền âm thanh và bảo vệ tai giữa, khi bị tổn thương, âm thanh không còn được truyền dẫn một cách hiệu quả, dẫn đến giảm thính lực.

Vậy, thủng màng nhĩ có sao không? Nhìn chung, việc mất đi lớp màng bảo vệ này cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tai giữa, với các triệu chứng như ù tai, đau nhức tai và đôi khi có thể chảy dịch từ tai ra. Trong nhiều trường hợp, bệnh có thể tự lành lại trong vòng vài tuần, nhưng quá trình lành lại có thể kéo dài hơn hoặc không diễn ra nếu lỗ thủng quá lớn hoặc có nhiễm trùng. Nếu tình trạng thủng màng nhĩ không cải thiện hoặc gây ra các biến chứng, người bệnh cần được bác sĩ khám và điều trị.

Nguyên nhân dẫn đến thủng màng nhĩ

Có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng màng nhĩ bị thủng, một số nguyên nhân phổ biến phải kể đến như sau:

• Nhiễm trùng tai nặng hoặc tái phát liên tục có thể gây hỏng màng nhĩ do sự tích tụ mủ tạo áp lực.
• Chấn thương có thể làm rách màng nhĩ, thậm chí ảnh hưởng đến tai trong và tai giữa.
• Các vật nhọn nhỏ như dụng cụ lấy ráy tai, bút chì, kẹp tăm có thể gây thủng màng nhĩ, thường xảy ra ở trẻ nhỏ.
• Tiếng nổ hoặc âm thanh lớn gần tai có thể gây áp lực làm rách màng nhĩ.
• Sự chênh lệch áp suất khi đi máy bay hoặc lặn biển có thể gây thủng màng nhĩ.

Triệu chứng

Tình trạng màng nhĩ có vấn đề không chỉ gây đau tai mà còn ảnh hưởng đến khả năng nghe, một số dấu hiệu thủng màng nhĩ thường gặp như sau:

• Đau tai dữ dội.
• Giảm thính lực tạm thời.
• Chảy máu tai.
• Ù tai.
• Cảm giác nghẹt tai.
• Chóng mặt.
• Giữ thăng bằng kém.
• Buồn nôn.
• Âm thanh lạ khi xì mũi.

Chẩn đoán và điều trị

Về cách thức điều trị và chẩn đoán tình trạng thủng màng nhĩ, hãy cùng điểm qua các thông tin chi tiết sau đây:

Cách chẩn đoán thủng màng nhĩ

Để xác định tình trạng thủng màng nhĩ, bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng cách tiến hành một loạt các kiểm tra chuyên sâu, bao gồm:

• Khám tai kỹ lưỡng: Bác sĩ sẽ tiến hành khám tai kỹ lưỡng bằng dụng cụ chuyên dụng, bằng cách chiếu sáng vào ống tai, bác sĩ có thể quan sát trực tiếp màng nhĩ và tìm kiếm các vết rách, lỗ thủng hoặc bất kỳ tổn thương nào khác.
• Phân tích nguyên nhân: Ngoài ra, bác sĩ có thể lấy mẫu dịch tiết từ tai để phân tích, giúp xác định nguyên nhân gây thủng màng nhĩ, đặc biệt là các trường hợp do nhiễm trùng.
• KIểm tra thính lực: Để đánh giá mức độ ảnh hưởng của thủng màng nhĩ đến thính lực, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thính lực. Qua đó, có thể xác định được ngưỡng nghe, loại hình mất thính lực và mức độ nghiêm trọng của tình trạng.
• Đo nhĩ lượng đồ: Xét nghiệm này giúp đánh giá sự di động của màng nhĩ khi thay đổi áp suất trong ống tai, nếu màng nhĩ bị thủng, kết quả đo nhĩ lượng đồ sẽ cho thấy sự bất thường.
• Xét nghiệm bổ sung: Bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm như chụp CT hoặc MRI tai để đánh giá chi tiết hơn về cấu trúc bên trong tai và tìm kiếm các tổn thương tiềm ẩn.

Phương pháp điều trị 

Tình trạng màng nhĩ bị rách là một vấn đề khá phổ biến, nhưng trong nhiều trường hợp, màng nhĩ có khả năng tự lành lại trong vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên, quá trình hồi phục này có thể kéo dài và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước vết rách, mức độ nhiễm trùng và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Một số phương pháp điều trị:

• Giảm đau: Để làm dịu cơn đau do thủng màng nhĩ gây ra, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ hoặc chườm ấm tai bằng khăn sạch. Lưu ý không tự ý sử dụng thuốc giảm đau quá liều để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
• Điều trị nhiễm trùng: Nếu có nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Thuốc kháng sinh có thể được sử dụng dưới dạng uống hoặc nhỏ tai, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm nhiễm.
• Phẫu thuật vá màng nhĩ: Trong trường hợp lỗ thủng trên màng nhĩ quá lớn hoặc không tự lành, phẫu thuật vá màng nhĩ là giải pháp cần thiết, giúp khôi phục lại chức năng của màng nhĩ và cải thiện thính lực.
• Chăm sóc tại nhà: Bên cạnh các phương pháp điều trị chuyên khoa, bạn có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ quá trình hồi phục như:
  • Hạn chế xì mũi: Động tác xì mũi mạnh có thể làm tăng áp lực lên màng nhĩ, gây đau và ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương.
  • Bảo vệ tai: Sử dụng nút bịt tai hoặc đồ bảo vệ tai khi tắm hoặc làm việc trong môi trường ồn ào để tránh nước hoặc vật lạ xâm nhập vào tai.
  • Giữ tai khô ráo: Luôn giữ tai sạch sẽ và khô ráo để ngăn ngừa nhiễm trùng.
  • Không tự ý sử dụng thuốc nhỏ tai: Việc tự ý sử dụng thuốc nhỏ tai có thể gây kích ứng hoặc làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Phòng ngừa thủng màng nhĩ

Bạn hoàn toàn có thể tránh tình trạng thủng màng nhĩ nếu thực hiện đúng các cách thức phòng ngừa sau đây:

• Điều trị nhiễm trùng tai: Nhiễm trùng tai, đặc biệt ở trẻ nhỏ, là một vấn đề khá phổ biến và có thể gây ra nhiều khó chịu. Để ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm như thủng màng nhĩ, việc điều trị sớm và đúng cách là vô cùng quan trọng. Một số dấu hiệu nhận thấy tình trạng bệnh này ở trẻ nhỏ bao gồm: Đau tai, sốt, nghẹt mũi, giảm thính lực, khóc quấy hay biếng ăn,… 
• Bảo vệ tai khi đi máy bay: Để bảo vệ tai khi đi máy bay, đặc biệt là trong giai đoạn máy bay cất cánh và hạ cánh, khi áp suất thay đổi đột ngột, bạn có thể bảo vệ bằng cách: Đeo nút bảo vệ, ngáp, nhai kẹo cao su (sing gum). 
• Tránh đưa dị vật vào tai: Tránh đưa dị vật vào tai, việc sử dụng tăm bông, dụng cụ kim loại để lấy ráy tai tiềm ẩn nguy cơ tổn thương màng nhĩ. Để bảo vệ sức khỏe, bạn nên hạn chế tối đa việc tự lấy ráy tai tại nhà, hãy chú ý trông chừng trẻ nhỏ, ngăn không cho các bé cho đồ vật lạ vào tai, mũi, miệng. Nếu gặp bất kỳ vấn đề gì về tai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Thủng màng nhĩ là một tình trạng có thể tự lành nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng tai hay suy giảm thính lực.