Trà kombucha là gì? Tác dụng và tác hại của trà kombucha ít ai biết

Trà kombucha đang trở thành một cơn sốt trong cộng đồng yêu thích sức khỏe và dinh dưỡng. Nhưng bạn đã thực sự hiểu rõ về loại trà này chưa? Vậy nên, để hiểu rõ hơn trà kombucha là gì? Công dụng và tác hại khi sử dụng trà sai cách thì hãy cùng theo dõi bài viết sau đây của Pharmacity.

Trà kombucha là gì?

Trà kombucha là một loại đồ uống lên men từ trà xanh hoặc trà đen, đường và men vi sinh (SCOBY – Symbiotic Colony of Bacteria and Yeast). Sau quá trình lên men kéo dài từ 7-14 ngày, kombucha tạo ra hương vị chua nhẹ, có gas và có mùi thơm đặc trưng. Đồ uống này có nguồn gốc từ Đông Á và đã trở thành một loại thức uống phổ biến trên toàn thế giới nhờ hàm lượng probiotics (vi sinh có lợi), axit hữu cơ và chất chống oxy hóa dồi dào.

Tác dụng của kombucha đối với sức khỏe

Trà kombucha mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe người dùng nhờ vào quá trình lên men và các thành phần có lợi. Có thể kể đến một số công dụng nổi bật của loại trà này như:

• Cải thiện hệ tiêu hóa: Kombucha chứa probiotics (men vi sinh) tự nhiên giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm các triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu. Ngoài ra, probiotics cũng giúp cải thiện tình trạng táo bón và duy trì sức khỏe tiêu hóa tốt hơn.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Nhờ chứa các chất chống oxy hóa và vi sinh có lợi, kombucha giúp cơ thể tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ phòng ngừa các bệnh viêm nhiễm. Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ các tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do, giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
• Giải độc và hỗ trợ chức năng gan: Trà kombucha có chứa các enzym và axit hữu cơ như axit acetic và axit glucuronic, giúp cơ thể thải độc và hỗ trợ chức năng gan trong việc loại bỏ các chất độc hại.
• Cải thiện sức khỏe tim mạch: Uống kombucha có thể giúp giảm mức cholesterol xấu (LDL) và tăng mức cholesterol tốt (HDL), nhờ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đồng thời, các chất chống oxy hóa trong kombucha cũng giúp giảm viêm, từ đó bảo vệ tim mạch.
• Hỗ trợ kiểm soát cân nặng: Kombucha có thể giúp hỗ trợ giảm cân nhờ khả năng cải thiện quá trình trao đổi chất và đốt cháy calo. Axit acetic trong kombucha giúp ngăn chặn sự tích tụ mỡ thừa, đặc biệt là vùng bụng.
• Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống kombucha có thể giúp hạ đường huyết và cải thiện độ nhạy insulin, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, cần chọn loại kombucha ít đường để tránh tác động ngược.
• Cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng: Kombucha có thể tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần nhờ vào tác dụng của probiotics đối với hệ vi sinh đường ruột – hệ này có mối liên hệ chặt chẽ với hệ thần kinh. Đặc biệt, vi khuẩn có lợi trong trà có thể giúp cân bằng hormone, giảm lo âu, căng thẳng và nâng cao tinh thần.
• Chống oxy hóa và ngăn ngừa ung thư: Kombucha chứa nhiều polyphenol từ trà, một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và hỗ trợ ngăn ngừa ung thư. Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy kombucha có thể ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư, nhưng cần thêm nghiên cứu để khẳng định.

Tác hại của trà kombucha nếu dùng sai cách

Dù kombucha có nhiều lợi ích, nhưng nếu sử dụng không đúng cách, nó có thể gây ra một số tác hại như:

• Gây khó chịu dạ dày: Nếu uống quá nhiều kombucha (đặc biệt là khi mới bắt đầu), bạn có thể gặp phải tình trạng đau bụng, buồn nôn hoặc tiêu chảy do cơ thể chưa quen với lượng men vi sinh cao.
• Nhiễm khuẩn từ quá trình tự làm: Khi tự pha chế kombucha tại nhà, nếu không tuân thủ quy trình vệ sinh đúng cách, nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc nấm mốc có thể xảy ra, gây hại cho sức khỏe.
• Lượng đường và cồn: Kombucha lên men tạo ra một lượng cồn nhỏ. Nếu uống quá nhiều, có thể làm tăng lượng cồn trong cơ thể. Ngoài ra, nhiều loại kombucha chứa lượng đường cao, có thể không phù hợp với những người đang theo chế độ ăn kiêng hoặc mắc bệnh tiểu đường.
• Ảnh hưởng đến men răng: Tính axit trong kombucha có thể làm hỏng men răng nếu uống quá thường xuyên hoặc không vệ sinh răng miệng đúng cách sau khi uống.
• Dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần trong kombucha như nấm men hoặc vi khuẩn lên men. Biểu hiện dị ứng có thể là phát ban, khó thở, hoặc sưng mặt. Nếu bạn có tiền sử dị ứng với thực phẩm lên men, cần thận trọng khi sử dụng kombucha.
• Rối loạn tiêu hóa: Sử dụng kombucha quá mức hoặc uống trong khi cơ thể chưa quen có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc buồn nôn. Kombucha chứa lượng lớn men vi sinh và axit, có thể gây kích ứng dạ dày đối với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
• Caffein dư thừa: Kombucha được pha chế từ trà xanh hoặc trà đen, do đó vẫn chứa một lượng nhỏ caffein. Nếu uống quá nhiều, bạn có thể bị quá tải caffein, dẫn đến mất ngủ, tim đập nhanh, hoặc cảm giác bồn chồn.
• Nhiễm độc gan: Một số trường hợp hiếm gặp đã ghi nhận rằng uống kombucha với lượng lớn hoặc kombucha bị nhiễm khuẩn có thể dẫn đến tổn thương gan. Các axit hữu cơ trong kombucha có thể làm việc quá sức cho gan nếu dùng với liều lượng cao, đặc biệt khi gan đã yếu.

Những đối tượng không nên sử dụng trà kombucha

Mặc dù kombucha có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng loại đồ uống lên men này. Dưới đây là những đối tượng cần tránh hoặc thận trọng khi dùng kombucha:

• Phụ nữ mang thai và cho con bú
• Người có hệ miễn dịch yếu
• Người bị rối loạn tiêu hóa mạn tính
• Người nhạy cảm với cồn
• Người bị tiểu đường hoặc đang kiểm soát lượng đường
• Người mắc các bệnh liên quan đến gan
• Trẻ em

Cách sử dụng trà kombucha phát huy hiệu quả công dụng

Để tận dụng tối đa lợi ích của trà kombucha mà vẫn đảm bảo an toàn, mọi người cần lưu ý một số điều sau đây:

• Bắt đầu với một lượng nhỏ khoảng 100-150ml mỗi ngày để cơ thể làm quen, sau đó có thể tăng dần lên 200-300ml mỗi ngày nếu không gặp phải phản ứng phụ. Uống quá nhiều kombucha có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc quá tải cho gan.
• Kombucha chứa men vi sinh và axit hữu cơ, nên uống sau bữa ăn có thể hỗ trợ tiêu hóa và giúp hấp thu các dưỡng chất tốt hơn. Tránh uống khi bụng đói vì axit trong kombucha có thể gây khó chịu dạ dày.
• Kombucha không phải là một thức uống chữa bệnh thần kỳ, mà nên được kết hợp với một chế độ ăn uống cân đối và lối sống lành mạnh. Hãy bổ sung đủ chất xơ, vitamin và khoáng chất để hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
• Khi mua kombucha đóng chai, hãy chọn những thương hiệu uy tín, không thêm quá nhiều đường hoặc chất bảo quản. Nhiều loại kombucha kém chất lượng thường chứa lượng đường cao, làm giảm tác dụng tốt của thức uống.
• Nếu bạn tự làm kombucha tại nhà, hãy đảm bảo quá trình lên men diễn ra trong môi trường vệ sinh an toàn để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn. Nên sử dụng dụng cụ bằng thủy tinh hoặc thép không gỉ, tránh bình gốm hoặc kim loại dễ phản ứng với axit.
• Kombucha chứa men sống và gas tự nhiên, do đó sau khi mở nắp, bạn nên uống ngay để giữ nguyên độ tươi và tránh mất đi các vi sinh có lợi. Khi để lâu, kombucha có thể mất chất lượng và hương vị.
• Kombucha có chứa một lượng nhỏ caffein từ trà và cồn do quá trình lên men. Vì vậy, tránh uống kombucha vào buổi tối, đặc biệt trước khi đi ngủ, để không ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Mỗi cơ thể có sự phản ứng khác nhau đối với kombucha. Hãy theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn khi sử dụng, và nếu gặp phải triệu chứng bất thường như đau dạ dày, buồn nôn, hoặc tiêu chảy, hãy ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về trà kombucha, từ những lợi ích sức khỏe đến các tác hại tiềm ẩn. Chúc bạn có những trải nghiệm thú vị và cân nhắc khi thưởng thức loại trà này!