Vật lý trị liệu cho trẻ có bàn chân bẹt: hiểu rõ về phương pháp điều trị hiệu quả
Không ít trẻ gặp phải tình trạng bàn chân bẹt, gây ảnh hưởng không nhỏ đến dáng đi, sự vận động và thậm chí là sự phát triển của trẻ. Vậy bàn chân bẹt là gì? Phương pháp vật lý trị liệu có thể giúp ích gì cho trẻ? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!
Bàn chân bẹt ở trẻ em là gì?
Định nghĩa bàn chân bẹt
Bàn chân bẹt là tình trạng vòm bàn chân bị xẹp xuống, khiến cho toàn bộ lòng bàn chân tiếp xúc với mặt đất khi trẻ đứng. Đây là một vấn đề khá phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời khi hệ xương và cơ còn đang phát triển.
Các loại bàn chân bẹt
Có nhiều loại bàn chân bẹt, được phân loại dựa trên nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng:
- Bàn chân bẹt sinh lý: Thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, do cấu trúc xương và cơ bàn chân chưa phát triển hoàn thiện. Tình trạng này thường tự khỏi khi trẻ lớn lên.
- Bàn chân bẹt chức năng: Xảy ra do yếu cơ hoặc dây chằng bàn chân, khiến vòm bàn chân bị xẹp khi chịu trọng lượng.
- Bàn chân bẹt cấu trúc: Do các bất thường về cấu trúc xương bàn chân, thường gặp ở người lớn và ít gặp ở trẻ em.
Nguyên nhân gây bàn chân bẹt ở trẻ em
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bàn chân bẹt ở trẻ em, bao gồm:
Yếu tố di truyền
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành cấu trúc bàn chân của trẻ. Nếu trong gia đình có người bị bàn chân bẹt, trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Thói quen sinh hoạt
Một số thói quen sinh hoạt không đúng cách cũng có thể góp phần gây ra bàn chân bẹt ở trẻ, chẳng hạn như:
- Đi chân trần quá nhiều trên bề mặt cứng.
- Mang giày dép không phù hợp, quá chật hoặc quá rộng.
- Béo phì, thừa cân, gây áp lực lên bàn chân.
Các bệnh lý khác
Một số bệnh lý như bại não, hội chứng Down, hoặc các vấn đề về xương khớp cũng có thể là nguyên nhân gây ra bàn chân bẹt ở trẻ.
Vật lý trị liệu cho trẻ có bàn chân bẹt
Vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn cho trẻ có bàn chân bẹt. Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ bàn chân, cải thiện sự linh hoạt của khớp, và phục hồi vòm bàn chân tự nhiên. Dưới đây là một số bài tập vật lý trị liệu thường được áp dụng cho trẻ có bàn chân bẹt:
Bài tập lăn chân với bóng
Chuẩn bị 1 trái bóng nhỏ. Trẻ ngồi thẳng lưng trên ghế và đặt trái bóng dưới lòng bàn chân bẹt của trẻ. Hướng dẫn trẻ lăn tròn và di chuyển trái bóng trong khoảng 5 phút.
Bài tập nâng vòm bàn chân
Trẻ đứng thẳng lưng, hai chân rộng bằng vai. Hai bàn chân nghiêng hướng ra phía ngoài và nâng mé chân bên trong để dồn trọng lực ra phía rìa ngoài chân. Sau đó, đưa chân trở lại vị trí ban đầu và lặp lại động tác 10-15 lần trong mỗi buổi tập.
Bài tập nâng vòm bàn chân với bục
Trẻ đứng trên một cái bục hoặc bật thang, giữ thăng bằng bằng tay vịn. Sau đó, trẻ đứng sát mép sau bục, chạm gót chân vào mép bục và nghiêng đầu gối chân trái xuống để hạ trọng tâm cơ thể. Cần nhớ giữ chân phải thẳng và nhón gót chân trái lên tối đa rồi từ từ hạ xuống. Thực hiện các động tác này 10-15 lần cho cả hai chân.
Bài tập đứng bằng gót chân – mũi chân
Trẻ đứng thẳng, tay buông xuôi song song với cơ thể. Trẻ nâng gót chân tối đa để dồn lực vào mũi chân và giữ trong 5 giây rồi hạ xuống từ từ. Cần lặp lại bài tập 10-15 lần trong mỗi buổi tập.
Bài tập co giãn gót chân
Trẻ đứng thẳng, đặt hai tay bên hông hoặc chống tay vào mặt tường. Trẻ bước chân phải lên trước và đưa chân trái về phía sau, sao cho gót chân luôn tiếp xúc với mặt đất. Sau đó, khuỵu chân phải xuống để hạ thấp trọng tâm cơ thể và giữ trong 30 giây. Lặp lại các động tác trên với chân kia và mỗi chân tập 3 lần.
Bài tập lăn chân với khăn
Trẻ ngồi thẳng lưng trên ghế, đặt một chân giữa tấm khăn và cố định gót chân tại một vị trí. Sau đó, co các đầu ngón chân và gấp – duỗi các ngón chân như đang chà khăn. Lặp lại bài tập 2-3 lần cho mỗi chân.
Bài tập luyện tập với ngón chân
Trẻ đứng thẳng, hai tay đặt bên hông. Đồng thời nhấc ngón chân cái lên khỏi mặt đất và giữ 5 giây, rồi hạ và nhấc các ngón chân còn lại lên khỏi mặt đất và giữ 5 giây. Lặp lại các động tác trên trong 5-10 nhịp cho mỗi chân.
Tập vật lý trị liệu cho trẻ có bàn chân bẹt có thể thực hiện tại nhà với sự hướng dẫn của cha mẹ. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ biến chứng hoặc triệu chứng nghiêm trọng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Trẻ có tự khỏi bàn chân bẹt không?
Bàn chân bẹt sinh lý ở trẻ nhỏ thường có thể tự khỏi khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên, các trường hợp bàn chân bẹt chức năng hoặc cấu trúc cần có sự can thiệp điều trị, bao gồm cả vật lý trị liệu.
Thời gian điều trị bàn chân bẹt bằng vật lý trị liệu kéo dài bao lâu?
Thời gian điều trị bàn chân bẹt bằng vật lý trị liệu phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và sự đáp ứng của từng trẻ. Thông thường, quá trình điều trị có thể kéo dài từ vài tháng đến một năm.
Đâu là lựa chọn tốt nhất giữa vật lý trị liệu và phẫu thuật để điều trị bàn chân bẹt?
Vật lý trị liệu thường là lựa chọn đầu tiên trong điều trị bàn chân bẹt. Phẫu thuật chỉ được cân nhắc trong những trường hợp nghiêm trọng, khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
Tôi có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu này ở nhà hay không?
Cha mẹ hoàn toàn có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu cho con tại nhà dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia. Tuy nhiên, cần đảm bảo thực hiện đúng kỹ thuật để tránh gây tổn thương cho trẻ.
Tôi nên tìm bác sĩ chuyên khoa nào để điều trị bàn chân bẹt của con tôi?
Bạn nên tìm bác sĩ chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình hoặc bác sĩ chuyên khoa Phục hồi chức năng để được tư vấn và điều trị bàn chân bẹt cho con.
Nguồn: Tổng hợp
