Viêm đại tràng co thắt là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Viêm đại tràng co thắt còn gọi là hội chứng ruột kích thích, đây là tình trạng phổ biến gây ra cơn đau bụng, đầy hơi và làm thay đổi nhu động ruột. Trong bài viết này, Pharmacity sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về nguyên nhân, triệu chứng cùng với các phương pháp điều trị hiệu quả cho viêm đại tràng co thắt. Hiểu rõ về căn bệnh này sẽ giúp bạn quản lý các triệu chứng tốt hơn và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.

Viêm đại tràng co thắt là gì?

Viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích – IBS) là là bệnh lý rối loạn đường ruột chức năng với tình trạng đau bụng tái diễn liên quan đến quá trình đại tiện hoặc thay đổi thói quen đại tiện. 

Một số các triệu chứng đặc trưng của bệnh là tình trạng rối loạn đại tiện (tiêu chảy, táo bón, hoặc xen lẫn tiêu chảy và táo bón) kèm theo các triệu chứng thường gặp như: chướng bụng, đầy tức bụng. Các triệu chứng của viêm đại tràng co thắt có xu hướng mạn tính gây khó chịu và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Đối tượng dễ mắc bệnh viêm đại tràng co thắt

Mỗi người bệnh sẽ có những biểu hiện và các triệu chứng khác nhau. Tuy vậy, một số yếu tố nhất định có thể làm tăng các nguy cơ mắc đau đại tràng co thắt, bao gồm: 

• Độ tuổi: Bệnh viêm đại tràng co thắt thường xảy ra ở người dưới 50 tuổi.
• Giới tính: Ở Mỹ, phụ nữ mắc bệnh viêm đại tràng co thắt nhiều hơn nam giới. Liệu pháp estrogen trước hoặc sau kỳ mãn kinh cũng có thể là một trong những yếu tố gây bệnh.
• Gia đình: Nếu trong gia đình có bất kỳ thành viên nào bị bệnh đại tràng co thắt thì bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh này.
• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống không lành mạnh sẽ dễ gây ra tình trạng đầy hơi và đi ngoài. 
• Sức khỏe tâm lý: Những người hay bị căng thẳng, lo âu hoặc sống trong môi trường quá áp lực sẽ làm gia tăng các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng co thắt. Người bị trầm cảm, ám ảnh,… cũng có nguy cơ cao mắc bệnh này.

Bạn nên tìm hiểu thêm về các nguyên nhân gây bệnh để từ đó tìm cách phòng ngừa cũng như hạn chế những lối sống sai lầm khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Triệu chứng viêm đại tràng co thắt là gì?

Triệu chứng bệnh đau đại tràng co thắt khá giống với một số các bệnh đường tiêu hóa khác, nhất là viêm đại tràng. Có thể phân biệt bệnh với các triệu chứng đặc trưng như:

Đau bụng quặn thắt

Cơn đau bụng thường kéo dài âm ỉ và quặn thắt kèm theo hiện tượng đầy hơi, ợ nóng. Chúng dễ xuất hiện khi bạn cảm thấy lo âu và căng thẳng. Đồng thời, bạn có thể bị đau bụng và đầy hơi sau khi ăn những món ăn chua, cay, chưa chín hoặc hải sản. Theo thông thường, tình trạng này sẽ được thuyên giảm sau khi bạn đi đại tiện hoặc xì hơi.

Rối loạn đại tiện

Bệnh nhân đại tràng co thắt có triệu chứng đại tiện thất thường thấy rõ như tình trạng đi ngoài nhiều lần, táo bón và tiêu chảy xen kẽ. Sau khi đi vệ sinh, người bệnh vẫn cảm thấy đau bụng và buồn đi tiếp. Phần đầu phân rắn, đuôi nát và có thể có chất nhầy và mùi hôi.

Chướng bụng đầy hơi

Chướng bụng đầy hơi có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày, bất kể chế độ ăn uống. Khi đi khám có thể dễ bị nhầm lẫn với các triệu chứng của bệnh dạ dày.

Các triệu chứng khác

Triệu chứng bệnh kéo dài khiến cho cơ thể mệt mỏi, suy nhược, xanh xao. Hơn nữa, bệnh nhân có thể gặp những triệu chứng khác kèm theo như: căng thẳng mệt mỏi, mất ngủ, chóng mặt, tim đập nhanh,…

Nguyên nhân gây viêm đại tràng co thắt

Ngày nay, bác sĩ vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra bệnh viêm đại tràng co thắt. Tuy nhiên, rối loạn nhu động ruột, lối sống sinh hoạt không khoa học và tình trạng căng thẳng có thể dẫn đến tình trạng này. 

Chế độ ăn uống không khoa học

Thức uống có chứa cồn, những chất kích thích, nước ngọt có ga, đồ chiên xào, thức ăn cay nóng chua, thức ăn nhanh,… nếu thường xuyên dùng có thể gây ra các phản ứng kích thích nhu động ruột, gây tình trạng co thắt đại tràng. Ngoài ra, thói quen ăn uống sai cách như ăn quá nhanh, không nhai kĩ, vừa ăn vừa nói chuyện, bỏ bữa,… cũng gây ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của ruột.

Yếu tố tâm lý

Bệnh tâm lý thường ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở đường tiêu hóa, khiến bạn cảm thấy khó chịu hơn khi bụng căng tức. Tình trạng căng thẳng, lo âu là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến chứng viêm đại tràng co thắt. Áp lực công việc, mệt mỏi và mất ngủ có thể làm triệu chứng của bệnh trở nên rõ ràng hơn.

Nhu động tiêu hóa hoạt động kém

Nhu động ruột là cơ quan quan trọng của hệ tiêu hóa, giúp co bóp trộn đều thức ăn và vận chuyển các bộ phận của đường tiêu hóa. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, người bị đại tràng co thắt có nhu động ruột bị thay đổi cường độ co bóp.

Nhu động ruột làm việc bất thường dẫn đến rối loạn tiêu hóa, cường độ co bóp nhanh gây các triệu chứng đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy, tuy nhiên nếu co bóp chậm sẽ làm chậm quá trình vận chuyển thức ăn. Điều này khiến phân trở nên khô cứng và gây táo bón.

Ruột nhạy cảm ở mức độ cao

Tăng mức độ nhạy cảm của ruột già cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến hội chứng viêm đại tràng co thắt. Đối với người bệnh chỉ cần một tác động nhỏ đối với ổ bụng hoặc khi ăn phải những đồ lạ, thực phẩm chua cay, khi căng thẳng, thời tiết thay đổi,… cũng sẽ dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa như: đau bụng, đi ngoài, đầy hơi, chướng bụng,…

Viêm ruột và nhiễm trùng nặng

Một số người mắc bệnh viêm đại tràng co thắt có số lượng tế bào miễn dịch trong ruột tăng lên gây ra cơn đau bụng và tiêu chảy. Bên cạnh đó, ruột có thể bị nhiễm trùng nặng do vi khuẩn và virus tấn công, từ đó dẫn đến tiêu chảy nặng.

Phương pháp điều trị viêm đại tràng co thắt 

Hiện tại mục đích của việc điều trị là làm giảm các triệu chứng cũng như ngăn ngừa các biến chứng co thắt tái phát tối đa, không thể ngăn chặn vĩnh viễn tình trạng co thắt đại tràng xảy ra. Người bệnh có thể tham khảo và kết hợp dùng hai cách sau đây để cải thiện tối đa triệu chứng.

Điều trị nội khoa viêm đại tràng co thắt

Các phương pháp điều trị bệnh nội khoa chủ yếu làm giảm các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, táo bón,… giúp cho bệnh nhân dễ chịu và thoải mái hơn. Bệnh nhân nên đến cơ sở y tế để thăm khám để được bác sĩ kê đơn. Lưu ý, bạn không nên tự ý mua thuốc hoặc lạm dụng thuốc. Bệnh nhân cần dùng đúng liều lượng và thời gian mà bác sĩ chỉ định.

Thay đổi lối sống 

Quản lý căng thẳng

Học cách quản lý căng thẳng và giảm các tác động của nó đối với sức khỏe tinh thần và thể chất khi nó xảy ra. Điều này có thể giúp ngăn co thắt đại tràng trong tương lai.

Tăng hoạt động thể chất

Việc duy trì tập thể dục thường xuyên hơn có thể giúp giữ cho đường tiêu hóa của bạn được hoạt động tốt nhất.

Ăn nhiều chất xơ

Bạn nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày nhiều chất xơ để giúp điều trị viêm đại tràng co thắt hiệu quả.

Ăn nhiều chất xơ có thể làm giảm tình trạng phân lỏng hoặc rối loạn nhu động ruột. Bổ sung chất xơ qua việc ăn trái cây, rau, đậu, ngũ cốc. Giảm lượng chất béo trong khẩu phần ăn cũng có thể làm giảm các kích ứng ruột kết.

Ngưng sử dụng rượu, bia và thuốc lá

Không nên sử dụng thường xuyên các loại thức uống chứa cồn, đồ uống kích thích để giúp giảm các triệu chứng co thắt và ngăn ngừa bệnh tái phát trong tương lai.

Thuốc chống tiêu chảy

Cả hai loại thuốc chống tiêu chảy không kê đơn và theo toa có thể giúp làm giảm bớt một số các triệu chứng co thắt đại tràng và ngừng tiêu chảy.

Viêm đại tràng co thắt dù không phải là một bệnh nguy hiểm tuy nhiên có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp và duy trì sức khỏe tiêu hóa tốt nhất.