Bệnh mãn tính

Viêm gan B lây qua đường nào?

Bệnh mãn tính
13/09/2018

Viêm gan B là một bệnh nhiễm trùng gan do virus HBV (Hepatitis B virus) gây ra. Đây là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người. Bệnh có thể gây ra những tổn thương gan nghiêm trọng, dẫn đến xơ gan, ung thư gan và thậm chí là tử vong. Việc hiểu rõ viêm gan B lây qua đường nào là vô cùng quan trọng để phòng tránh lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết và chính xác nhất về các con đường lây truyền của viêm gan B.

Tìm hiểu về “thủ phạm” gây bệnh: Virus HBV

Để hiểu rõ cách thức lây truyền của viêm gan B, trước tiên chúng ta cần tìm hiểu về “thủ phạm” gây bệnh – virus HBV.

Cấu trúc và đặc điểm của virus HBV

Virus HBV là một loại virus DNA thuộc họ Hepadnaviridae. Cấu trúc của virus bao gồm:

  • Lõi (core): Chứa DNA của virus và kháng nguyên lõi HBcAg (Hepatitis B core antigen).
  • Vỏ capsid: Bao bọc lõi, được cấu tạo bởi protein.
  • Vỏ ngoài (envelope): Lớp vỏ ngoài cùng chứa kháng nguyên bề mặt HBsAg (Hepatitis B surface antigen). Sự hiện diện của HBsAg trong máu là dấu hiệu cho thấy có sự nhiễm trùng với virus viêm gan B. Ngoài ra còn có kháng nguyên e HBeAg (Hepatitis B e antigen), thường xuất hiện khi virus đang hoạt động mạnh và khả năng lây nhiễm cao.

Khả năng tồn tại của virus HBV ngoài môi trường

Virus HBV có sức đề kháng khá cao trong môi trường bên ngoài cơ thể. Chúng có thể tồn tại trong máu khô ở nhiệt độ phòng trong ít nhất 7 ngày. Điều này giải thích tại sao bệnh có thể lây truyền qua các vật dụng cá nhân bị nhiễm máu. Chính vì vậy, việc vệ sinh và khử trùng các vật dụng cá nhân, đặc biệt là các vật dụng có thể tiếp xúc với máu, là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa lây nhiễm.

Viêm gan B lây qua những đường nào?

Viêm gan B có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau, bao gồm:

Lây truyền qua đường máu

Đây là một trong những con đường lây truyền phổ biến nhất của viêm gan B. Virus HBV có thể lây truyền qua:

  • Truyền máu và các chế phẩm từ máu: Trước đây, truyền máu là một trong những con đường lây truyền chính của viêm gan B. Tuy nhiên, nhờ các biện pháp sàng lọc máu chặt chẽ, nguy cơ lây nhiễm qua con đường này đã giảm đáng kể.
  • Tiêm chích ma túy: Việc sử dụng chung bơm kim tiêm là một trong những con đường lây truyền viêm gan B hiệu quả nhất.
  • Xăm hình, xỏ khuyên, châm cứu bằng dụng cụ không được khử trùng: Các dụng cụ này nếu không được khử trùng đúng cách có thể chứa máu của người bệnh và lây truyền virus cho người khác.
  • Dùng chung vật dụng cá nhân: Dao cạo râu, bàn chải đánh răng, bấm móng tay… nếu dính máu của người bệnh cũng có thể lây truyền virus.

Sử dụng chung bơm kim tiêm

Việc sử dụng chung bơm kim tiêm, đặc biệt là trong giới tiêm chích ma túy, tạo điều kiện thuận lợi cho virus HBV lây lan nhanh chóng. Chỉ cần một lượng máu rất nhỏ dính trên bơm kim tiêm cũng đủ để lây nhiễm virus cho người khác.

Tiếp xúc với máu qua vết thương hở

Khi máu của người bệnh tiếp xúc với vết thương hở của người khỏe mạnh, virus HBV có thể xâm nhập vào cơ thể và gây nhiễm trùng.

Lây truyền qua đường tình dục

Viêm gan B cũng có thể lây truyền qua đường tình dục, bao gồm quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo và hậu môn mà không sử dụng biện pháp bảo vệ (bao cao su). Nguy cơ lây nhiễm cao hơn ở những người có nhiều bạn tình.

Lây truyền từ mẹ sang con (lây truyền dọc)

Lây truyền từ mẹ sang con (hay còn gọi là lây truyền dọc) xảy ra khi người mẹ bị nhiễm virus HBV truyền virus sang con trong quá trình mang thai, đặc biệt là trong lúc sinh nở. Virus cũng có thể lây truyền qua sữa mẹ nếu mẹ bị nứt cổ gà hoặc chảy máu núm vú.

“Hiểu rõ các con đường lây truyền của viêm gan B là chìa khóa để phòng tránh lây nhiễm hiệu quả.”

Viêm gan B KHÔNG lây qua những đường nào?

Bên cạnh việc hiểu rõ các con đường lây truyền, việc biết được những con đường mà viêm gan B KHÔNG lây truyền cũng rất quan trọng để tránh những hiểu lầm và kỳ thị không đáng có đối với người bệnh. Viêm gan B KHÔNG lây truyền qua:

Ăn uống chung

Việc ăn uống chung với người bị viêm gan B, chẳng hạn như dùng chung bát đũa, cốc chén, thức ăn, hoàn toàn không làm lây truyền virus.

Tiếp xúc thông thường (ôm, hôn, bắt tay)

Các tiếp xúc thông thường như ôm, hôn, bắt tay, nói chuyện, sinh hoạt chung trong gia đình (miễn là không có tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết của người bệnh) cũng không làm lây truyền viêm gan B.

Ho, hắt hơi, côn trùng đốt (muỗi,…)

Viêm gan B KHÔNG lây truyền qua ho, hắt hơi hay côn trùng đốt (ví dụ như muỗi đốt). Virus HBV không tồn tại trong nước bọt với nồng độ đủ để gây lây nhiễm, trừ khi có lẫn máu.

Ai có nguy cơ lây nhiễm viêm gan B cao?

Một số nhóm người có nguy cơ lây nhiễm viêm gan B cao hơn so với những người khác, bao gồm:

Người tiêm chích ma túy

Người tiêm chích ma túy có nguy cơ lây nhiễm rất cao do thường xuyên dùng chung bơm kim tiêm và các dụng cụ tiêm chích khác.

Người có nhiều bạn tình hoặc quan hệ tình dục không an toàn

Người có nhiều bạn tình hoặc quan hệ tình dục không an toàn (không sử dụng bao cao su) có nguy cơ lây nhiễm viêm gan B qua đường tình dục.

Nhân viên y tế

Nhân viên y tế thường xuyên tiếp xúc với máu và các dịch sinh học của bệnh nhân, do đó có nguy cơ lây nhiễm cao hơn nếu không tuân thủ các biện pháp phòng ngừa.

Các nhóm nguy cơ khác

  • Người chạy thận nhân tạo: Do thường xuyên tiếp xúc với máu và các thiết bị y tế.
  • Trẻ sinh ra từ mẹ bị nhiễm HBV: Nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con rất cao nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.
  • Người sống chung với người bị nhiễm HBV: Nếu không thực hiện các biện pháp phòng ngừa, nguy cơ lây nhiễm trong gia đình là rất cao.

Phòng ngừa lây nhiễm viêm gan B như thế nào?

Phòng ngừa lây nhiễm viêm gan B là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe. Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

Tiêm vắc xin phòng viêm gan B

Tiêm vắc xin phòng viêm gan B là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và an toàn nhất. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus HBV, ngăn ngừa nguy cơ nhiễm bệnh.

  • Lịch tiêm chủng: Vắc xin viêm gan B thường được tiêm 3 mũi theo lịch trình 0-1-6 (mũi thứ nhất, mũi thứ hai cách mũi thứ nhất 1 tháng, mũi thứ ba cách mũi thứ nhất 6 tháng). Trẻ sơ sinh nên được tiêm mũi vắc xin đầu tiên trong vòng 24 giờ sau sinh nếu mẹ bị nhiễm HBV.

Các biện pháp phòng ngừa khác

  • Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục giúp giảm nguy cơ lây nhiễm viêm gan B và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
  • Không dùng chung vật dụng cá nhân: Không dùng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng, bấm móng tay và các vật dụng cá nhân khác với người khác.
  • Vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết của người khác.
  • Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm tầm soát viêm gan B giúp phát hiện sớm bệnh và có biện pháp điều trị kịp thời.

“Tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa viêm gan B hiệu quả và an toàn nhất. Hãy chủ động tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.”

Chủ động phòng ngừa viêm gan B để bảo vệ sức khỏe

Hiểu rõ viêm gan B lây qua đường nào là vô cùng quan trọng để chủ động phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe. Hãy tiêm vắc xin phòng viêm gan B đầy đủ, thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

  • Tôi đã tiêm vắc xin viêm gan B rồi thì có cần lo lắng nữa không?

    Vắc xin viêm gan B có hiệu quả bảo vệ rất cao, tuy nhiên, bạn nên kiểm tra kháng thể sau khi tiêm để đảm bảo đã có đủ kháng thể bảo vệ.

  • Tôi có thể bị lây viêm gan B từ người bị xơ gan do rượu không?

    Không. Xơ gan do rượu không phải do virus HBV gây ra, do đó không lây truyền.

  • Nếu tôi vô tình tiếp xúc với máu của người bị viêm gan B thì tôi phải làm gì?

    Bạn nên rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước, sau đó đến cơ sở y tế để được tư vấn và xử lý kịp thời.

  • Viêm gan B có chữa khỏi được không?

    Viêm gan B cấp tính thường tự khỏi. Viêm gan B mãn tính hiện chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thuốc điều trị giúp kiểm soát virus và ngăn ngừa biến chứng.

Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn và những người thân yêu bằng cách tìm hiểu thông tin và thực hiện các biện pháp phòng ngừa viêm gan B hiệu quả.